egel laat
Eenzame
4 ZEELAND NAZOMER FESTIVAL
Het Zeeland Nazomerfestival opent dit jaar met
de grootschalige productie Kabaal en Liefde, die al
veertig jaar niet meer in Nederland was te zien.
De weelderige zon fêteert
Slot Moermond. Het is een
uitgelezen decor voor de
klassieke liefdestragedie Ka
baal en Liefde van Friedrich
Schiller. Regisseur Frances Sanders (be
kend van het Amsterdamse BosTheater)
ziet het, enkele weken voordat de voor
stelling het festival opent, al helemaal
voor zich. „Het wordt een heel beeldend,
muzikaal, grimmig en ontroerend sprook
je"
Ze houdt van het werken op locatie.
„Daar botsen de realiteit en de theatrale
illusie zo mooi met elkaar", zegt Sanders.
„In de zwarte doos van een theater neem
je mensen heel snel mee in een fantasie;
op locatie ben je altijd in het hier en nu.
Je wordt voortdurend met je neus ge
drukt op het feit hoe bijzonder het is dat
je met een groep mensen bij elkaar zit en
een heel mooi verhaal gaat vertellen dat
door de omgeving een extra dimensie
krijgt."
Het verhaal van Schiller, uit 1783, gaat
over presidentszoon Ferdinand (Jonas
Leemans), die verliefd wordt op burger
meisje Louise (Nyncke Beekhuyzen). Dit
tot woede van zijn vader (Martijn de
Rijk), die samen met zijn secretaris
Wurm (Wouter Zweers) alles in het
werk stelt om zijn zoon uit te huwelijken
aan zijn maïtresse, Lady Milford (Sjaan
Duinhoven). Het mondt uit in een strijd
tussen de pure liefde en de macht van
het hof, waar 'de giftige wind van corrup
tie' gemeen waait.
„Dit stuk draag ik al heel lang met me
mee", zegt Sanders. Ze noemt het dan
ook 'verbazingwekkend' dat het in Neder
land al decennialang niet meer is opge
voerd. „Het wordt in Duitsland heel vaak
gespeeld en hier nooit. Ik heb heel veel
Shakespeare geregisseerd. Wat ik mooi
vind is dat hij de komedie en de tragedie
samenbrengt in één stuk. Het is altijd big
ger than life, maar tegelijkertijd is het
lichtvoetig, omdat het theatraal is. Schil
ler heeft dat, op zijn manier, ook. Kabaal
en Liefde zet je meteen op het verkeerde
been. De ene keer is het comedy, dan
donder je in een tragedie en vervolgens
weer in een supermodern stuk waar ie
mand het over macht en intrige heeft op
een manier dat je denkt: het is gisteren
geschreven."
„Ik ben in een stuk altijd op zoek naar
hoe stevig de karakters zijn. Dat is bij
Schiller heel prachtig. Bijvoorbeeld Lady
Milford. Zij wordt afgeschilderd als een
kreng, de kwade genius, maar ze blijkt
dan toch te deugen. Er zitten allemaal
van die verrassingen in. Het zijn nooit
platte karakters. Iedereen heeft hartstik
ke gelijk. De centrale vraag is: wil iemand
roem en macht of kiest hij voor de eerlijk
heid en puurheid. Iedereen in het stuk
heeft pok een verlangen, maar niemand
wordt iets gegund. Niemand krijgt wat
hij wil. Het zijn allemaal verliezers, maar
ze hebben wel naar de sterren gereikt.
Daarom ontroert het stuk me ook steeds
weer."
Kabaal en Liefde wordt opgevoerd in het
open veld aan de overkant van de slot
gracht, met uitzicht op het nabije maar
toch onaantastbare kasteel. „Het slot kan
mooi zijn, maar ook een doem", zegt San
ders. „Louise moet tegen dat bolwerk van
macht vechten. En de omgeving is leeg.
Het mooie van Zeeland is dat het zo'n
vlak land is. Er is geen shelter, geen steeg
je waar je in kunt vluchten. Dat gevoel
wil ik in deze voorstelling naar boven ha
len en ik denk dat deze locatie daar alle
mogelijkheden voor biedt."
Regisseren is het organiseren van ander
mans talent, citeert Sanders haar collega
Matthijs Rümke. Dat talent bestaat in dit
geval uit acht acteurs, onder wie gelouter
de spelers zoals Maarten Wansink en Do-
ris Baaten, vooral bekend als musicalster.
„Met Doris heb ik aan het begin van haar
en mijn carrière samen een programma
gemaakt. Zij is daarna in het kleinkunst-
en musicalcircuit gerold, maar ze is ook
een waanzinnig goede actrice. Ik vind
het zo leuk dat ze nu ook een keer in het
'serieuze' toneel te zien is."
De hele cast is mede geselecteerd op vo-
„Het zijn twintig verhaaltjes
waar een soortement van lijn
in zit", zegt Van der Harst.
„De egel denkt dat hij een
zaam is. Daar wentelt hij zich
in. Hij is ook wel eenzaam in
die zin dat de andere dieren
hem een raar beest vinden.
Ondertussen fantaseert hij
wel hoe het zou zijn om zijn
verjaardag te vieren met alle
maal andere dieren. Uiteinde
lijk geeft de egel een teken dat
hij nog bestaat en krijgt hij al
lerlei aardige briefjes terug.
Briefjes die aan zijn stekels blij
ven hangen."
Het verhaal sprak Van der
Harst direct aan. Hij heeft sa
men met regisseur Raven
Toon Tellegen schrijft
mooie verhalen,
vindt componist
Dick van der Harst.
„Ik waardeer zijn fantasie en
de wijze waarop hij omgaat
met heel mooi Nederlands
taalgebruik. Met regelmaat
ligt er een boek van Teilegen
naast mijn bed."
Van der Harst schreef de mu
ziek bij de voorstelling De een
zaamheid van de egel van LOD
muziektheater in samenwer
king met kamermuziekensem-
ble Oxalys. De voorstelling is
gebaseerd op het gelijknamige
boek van Toon Tellegen.
Tussen macht
en eerlijkheid
door Rolf Bosboom
Actrice Sophie Wamant als de egel die de eenzaamheid verkiest, foto Kurt van der Eist
door Ali Pankow
