in
M
in
CM
«ui
ro
n
w
Burgemeesters van de grote steden
hebben vorig jaar een ton meer uitgegeven
aan buitenlandse reizen. Waar gaan ze
naartoe, wie nemen ze mee en waarom
gaan ze er eigenlijk heen?
DIENSTREIZEN
VERDIEPING 11
kil
HU
CO
CM
0
DE TIEN MEEST REISLUSTIGE BURGEMEESTERS
Amsterdam
kosten
Rotterdam
Almere
Groningen
O
0
0
IS
Als het in Nederland bijna
pakjesavond is, vliegt de
Rotterdamse burgemees
ter Ahmed Aboutaleb
naar Oslo. In de besneeuw
de bossen, net buiten de
Noorse hoofdstad, zaagt
hij eigenhandig een forse dennenboom
om. Leerlingen van de plaatselijke basis
school zingen op de achtergrond Noorse
kerstliedjes. De zagende Aboutaleb staat
breedlachend met zijn ambtgenoot uit Os
lo op de foto, zo is te zien op de website
van de Nederlandse ambassade in Noorwe
gen. 'De droom van een witte kerst lijkt uit
te komen dit jaar', schrijft de ambassade er
bij.
Dit is de kerstboomkapceremonie. Een jaar
lijkse traditie, waarbij burgemeester
Aboutaleb de kerstboom ophaalt die een
paar weken later voor het Rotterdamse
stadhuis komt te staan. Oslo doet de boom
al sinds 1951 cadeau, vanwege de warme
zusterstadrelatie met Rotterdam. Toch is
het Noorse kerstcadeautje niet gratis. Voor
het meerdaagse verblijf in Oslo declareert
Aboutaleb meestal zo'n 2.000 euro. Sinds
2009, het jaar waarin Aboutaleb burgemees
ter werd, hebben de reisjes naar Noorwe
gen de gemeente Rotterdam ongeveer
8.000 euro gekost.
Dat is peanuts vergeleken met de andere
buitenlandse reizen die de Rotterdamse
burgemeester maakt, meestal zo'n tien per
jaar. Net als zijn Amsterdamse ambtgenoot
Van der Laan vliegt Aboutaleb de hele we
reld over. Om te netwerken. Om zusterste
den te bezoeken. En ook om deuren voor
het bedrijfsleven te openen. In het kielzog
van de burgemeesters reizen vaak directeu
ren van multinationals mee, net als ge
meenteambtenaren. Bedrijven betalen zelf
de rekening van de reis, een gemeente - en
dus de belastingbetaler - draait op voor de
kosten van bestuurders en meereizende
ambtenaren. Samen zijn de 21 grootste ge
meenten van Nederland per jaar gemid
deld 370.000 euro kwijt aan dienstreizen
van burgemeesters naar het buitenland. Vo
rig jaar was een uitschieter, toen gaven de
gemeenten gezamenlijk 462.000 euro uit
aan reis- en verblijfkosten over de grens.
Het doel van de buitenlandse reizen is lang
niet altijd even duidelijk. Op verzoek van
De Persdienst, de landelijke redactie van
deze krant, gaven bijna al die 21 gemeenten
een overzicht van de dienstreizen van zit
tende burgemeesters in de afgelopen vijf
jaar. Wat opvalt, is dat er grote verschillen
bestaan in de manier waarop gemeenten
verantwoording afleggen over de reizen.
Waar de gemeente Eindhoven een uitge
breide toelichting geeft bij de resultaten
van iedere burgemeestersreis, maakt de ge
meente Enschede niet meer dan een paar
woorden vuil aan het doel vah de reis. Zo
declareerde burgemeester Peter den
Oudsten van Enschede in 2008 een reisje
naar Malaga, voor 332,50 euro, met als enige
toelichting: 'bezoek ereburger'. Ook be
zocht Den Oudsten in 2008 en 2011 twee
keer een voetbalwedstrijd van FC Twente
in de Champions League. Hij is de enige
burgemeester die dergelijke voetbalreizen
declareerde. Waarom Den Oudsten de reis
jes op kosten van de gemeente maakte,
wordt uit de aangeleverde gegevens niet
duidelijk.
Landelijke regels voor buitenlandse dienst
reizen van burgemeesters zijn er niet. Iede
re gemeente mag zelf bepalen wat wel en
wat niet kan. Wel adviseert de Vereniging
van Nederlandse Gemeenten (VNG) burge
meesters zich af te vragen of een reis 'ef-
Eindhoven: zeven PSV-trainers vliegen mee
In de zomer van 2010 was Nederland in
de ban van het WK voetbal in Zuid-Afri-
ka. Rob van Gijzel, burgemeester van
Eindhoven, was erbij.
Tijdens het WK bracht hij een bezoek
aan de Zuid-Afrikaanse zusterstad Emfii-
leni. Daar maakte hij kennis met het be
stuur van de zusterstad. Tegelijkertijd
zag hij in Kaapstad hoe Nederland met
2-1 won van Kameroen in de groepsfase
van het WK. Op kosten van Eindhoven
vlogen ook zeven trainers van voetbal
club PSV naar Zuid-Afrika. Zij gaven
daar een voetbalclinic aan tweehonderd
jongeren uit Emfuleni. Totale reiskos
ten: 25.500 euro.
fectief, efficiënt, moreel en transparant' is.
„Het is goed om te weten wat je wilt berei
ken met een buitenlandse reis", zegt Peter
Knip, directeur van VNG International.
„Daarom moet je een aantal meetbare crite
ria stellen. Je moet je na thuiskomst afvra
gen of je hebt bereikt wat je wilde berei
ken. Dat is gezond in een samenleving die
vraagt om accountability."
Volgens Knip is het 'onzin' dat burgemees
ters vooral snoepreisjes maken. „Dat is een
verouderd beeld. We leven in een sterk glo-
baliserende wereld. Dan houdt het niet op
bij de gemeentegrens. Burgemeesters zijn
in het buitenland vaak een ambassadeur
voor hun gemeente, dat is goed voor de
naamsbekendheid van Nederland. Daar
krijgen we investeringen voor terug en het
levert ook Europese subsidies op. Deze rei
zen moet je zien in het perspectief van de
ondernemer."
Hoewel er geen landelijke regels zijn voor
de reizen, bestaat er sinds 2011 wel een
'handreiking integriteit' voor gemeenten,
Groningen: elk jaar aan de Duitse boe
Ooit gehoord van Oldenburger Grünkohl-
essenl Burgemeester Peter Rehwinkel
van Groningen weet er alles van. De af
gelopen twee jaar laafde hij zich aan de
ze Noord-Duitse traditie.
De Grünkohl is een speciale boerenkool,
die extra laat in het jaar wordt geoogst.
Door de late oogst is de boerenkool min-
VRIJDAG 16 AUGUSTUS 2013
Gemiddeld aantal reizen en de gemiddelde kosten per jaar.
aantal reizen
55
Ahmed Aboutaleb, PvdA
Eberhard van der Laan, PvdA
o>
Eindhoven
Rob van Gijzel,
Annemarie Jorritsma, WD
Peter Rehwinkel, PvdA
door Peter Winterman
graphic Anke Arts en Nourdin Kouch
25.500 EURO
1.200 EURO
