Zonnemaire krijgt
Krot of Kans-huis
200m2
Centree wil verder als vliegwiel
voor cultuurplein in Zierikzee
Ploeghulpjes
16 SCHOUWEN-DUIVELAND
STADSGESCHIEDENIS ZIERIKZEE
HAARWERKEN
Historicus Sander den Haan brengt
boek uit over verdwenen juweel
aan Lange Nobelstraat in Zierikzee.
VAN IWAARDEN
„In het huis komen onder andere
architecten, sociologen en kunste
naars wonen. Mensen uit de crea
tieve en wetenschappelijke hoek",
zegt Kathrin Ginsberg, directeur
van het CBK.
Krot of Kans is geen kunstenaars-
project, maar een manier om te
onderzoeken wat de problemen
zijn en waar kansen liggen voor
een 'anticipeerregio' als Schou-
wen-Duiveland. Dat is een regio
waar de krimp nog niet is, maar
wel wordt verwacht. Door men
sen van allerlei disciplines in Zon
nemaire te laten wonen wordt
het dorp van alle kanten bekeken.
„We kijken vanuit de kern. Zonne
maire is een kleine kern met wei
nig voorzieningen. Er is nog wel
een dorpshuis en een huisartsen
praktijk en ook een hele grote
meubelwinkel. We willen weten
hoe de inwoners hun omgeving
ervaren. Wat zien zij als sterk of
juist minder punt? Als Zonnemai
re een woondorp wordt, wat
moet er dan minimaal zijn?", zegt
Ginsberg. „Wij hopen dat we alle
bewoners aan de koffietafel krij
gen."
Het huis waar de bewoners gaan
zitten is van Zeeuwland. De wo
ningbouwvereniging stelt het
huis ter beschikking. Ook de ge
meente Schouwen-Duiveland en
de provincie Zeeland werken mee
aan het project.
Krot of Kans draaide vorig jaar in
Zeeuws-Vlaanderen. Daar heeft
het project in vier verschillende
kernen gelopen. Zeeuws-Vlaande
ren is - in tegenstelling tot Schou
wen-Duiveland - een echte krimp-
regio. „En met de kennis van de
krimpregio gaan we nu naar Zon
nemaire kijken."
Het project Krot of Kans is te vol
gen via de websites, via blogs van
bewoners en via filmpjes en socia
le media. In de loop van de volgen
de week start het project al op de
site www.krotofkans.nl.
BURCHSE DAG
.--.I J
Kapsalon de Jonge
SPUITCABINE
ZIERIKZEE - Wie een beetje geïnte
resseerd is in de geschiedenis van
Zierikzee zal het zich wel eens
hebben afgevraagd. Hoe komt dat
ene huis aan de Lange Nobel
straat aan zo'n diepe voortuin? En
waarom heeft de achtergevel -
goed zichtbaar vanaf het parkeer
terrein achter Albert Heijn- zo'n
curieuze hoekige vorm?
De antwoorden op deze vragen
zijn te lezen in Met een mooye koe
pelkamer, dat deze week uitkomt.
De auteur, historicus Sander den
Haan, verwonderde zich reeds als
jongetje over het pand. In het
boekje beschrijft hij de oorspron
kelijke functie: een tuinhuis voor
de welgestelden in de negentien
de eeuw, behorend bij een als
maar uitdijende siertuin.
De tuin is rond 1800 gesticht door
Pieter de Kanter, koopman en
volksrepresentant in Den Haag.
Hij erfde een stuk boomgaard aan
de Lange Nobelstraat. Volgens
Den Haan is de keuze daar zo'n
luxe tuin van te maken opmerke
lijk, aangezien de gebruikers onge
twijfeld enige overlast van geluid
en stank hebben gehad. „De Lan
ge Nobelstraat was een bedrijvig
buurtje. Waar nu het communica
tiebureau zit, was èen leerlooierij
gevestigd; aan de andere kant van
de straat stond een molen die ei
kenschors vermaalde." De enor
me tuin met werd onderhouden
door een tuinman, woonachtig in
één van huurhuisjes die de tuin
afscheiden van de Lange Nobelst
raat. Den Haan: „Drie ervan staan
er vandaag de dag nog. Met de
huur van de huisjes werd het ho-
venierswerk bekostigd."
Door een ingrijpende verbou
wing in de jaren dertig van de vo
rige eeuw is het tuinhuis niet
meer als zodanig herkenbaar, een
deel van het interieur is echter
nog authentiek, zegt Den Haan
terwijl hij in de huidige woonka
mer van kunstenares Do van Rijn
staat. „Er stond niet veel meubi
lair, waarschijnlijk wat fauteuils,
twee tafeltjes om spelletjes te
doen en een uitschuifbare tafel
waar zo'n vijftien mensen aan
konden zitten." In het markante
gebouw, dat gekenmerkt wordt
door de koepelkamer die uitzicht
op de tuin bood, werd dus niet ge
woond of geslapen maar alleen ge-
recreëerd. „Er was een verdieping
die hoog genoeg was om over de
destijds bemuurde stadswallen
op de gracht te kijken."
Dankzij de informatie die Den
Haan in archieven aantrof, krijgt
de lezer een aardig beeld over het
uiterlijk van de tuin, het interieur
van het tuinhuis en de acht welge
stelde eigenaren. Zo kwam de
tuin na het vertrek van de familie
De Kanter uit Zierikzee, in eigen
dom van de rijke koopman Jaco
bus Dekker. „Hij woonde in het
huis aan de Melkmarkt waar nu
de Zeeuwse Hemel is gevestigd."
Lang heeft hij er niet van kunnen
genieten; in 1830 overleed hij.
Zijn dochter, de schatrijke Adria-
na Dekker, bezat de buitentuin
tot haar overlijden in 1864. Een in
die tijd bijzonder figuur, schetst
Den Haan. „Adriana Dekker
woonde aan de huidige Mol. Ze
had naast de buitentuin een bui
tenplaats in Noordgouwe en be
schikte zelfs over een badkoets,
waarmee ze naar het strand kon."
MET EEN MOOYE KOEPELKAMER
„Dit plein moet worden wakker
gekust", omschreef projectleider
Willem Huijbreghs het bij de
start van Centree. Die uitspraak
bleek geen sprookje. Vijf jaar ver
der zijn mogelijkheden en beper
kingen van dit cultuurplein in de
praktijk beproefd met acht festi
vals, verrees een klein theater (De
Weverij) en staat de Nieuwe Kerk
aan de vooravond van een nieuw
leven als cultureel centrum.
Centree wil verder als vliegwiel
voor dit cultuurplein. Speerpun
ten voor de komende jaren zijn
onder meer: meedenken in de ont
wikkeling van de Sint Lievens-
monstertoren, verbindingen zoe
ken met het Burgerweeshuis en
het versterken van de formules
Nieuwe Kerk en Weverij. Daar is
geld voor nodig. 'Parel van Cent
ree' is de titel van het sponsorpro
ject dat nu is opgezet voor bedrij
ven en particulieren. Voor hon
derd euro per jaar kan men 'parel'
worden. Voorzitter Pieter Schotte
van Stichting Centree benadrukt
het belang van cultuur ook als stu
wer voor economische ontwikke
lingen. In zijn betoog klinkt te
leurstelling over terughoudend
heid van de gemeente.
Al twee jaar lang pleit Centree bij
voorbeeld voor een krachtstroom
voorziening op het kerkplein. Vol
gens Schotte is de gemeente zelfs
niet bereid om voor de helft va
de de kosten, zo'n 20.000 eur
voor haar rekening te nemen.
door Melita Lanting
ZONNEMAIRE - Het project Krot of
Kans van het Centrum voor Beel
dende Kunst Zeeland strijkt neer
in Zonnemaire. Vanaf september
wordt I.M. van der Bijlstraat num
mer zes bewoond door verschillen
de mensen. Het project gaat vier
maanden duren.
BURCH-HAAMSTEDE - Net als op de vorige edities konden de bezoekers van
de -drukbezochte- Burghse Dag er ook afgelopen zaterdag niet om heen: de
boerenpaarden. Behalve dat de edele dieren werden ingezet voor het ringrij-
den en ringsteken, was er op 't Hoge Burgh een uitgebreid paardenprogram-
ma. De aanwezige kinderen lieten zich maar al te graag uitlenen als 'ploeghulp
jes' door een stoffig ritje te maken achter de paarden, foto Ronald den Dekker
Wij bieden al 50 jaar oplossingen
voor tijdelijk of permanent haarverlies.
U wordt ontvangen in een aparte
ruimte of komen bij u aan huis.
Tevens verzorgen wij declaraties
voor alle zorgverzekeraars
Gravenstraat 23-A, Middelburg
Telefoon: 0118 612074
www.kapsalondejonge.nl
Recreeren op
stand in luxe
buitentuinen
door Joeri Wisse
'Met een mooye koepelkamer'
komt eind deze week uit
Auteur Sander den Haan is werk
zaam bij het Zeeuws Archief en
kwam de historie van de buiten
tuin aan de Lange Nobelstraat op
het spoor na onderzoek in het ka
der van het Jaar van Historische
Buitenplaats in 2012.
Den Haan is extra betrokken bij
de historie omdat hij in de voorma
lige tuinmanswoning woont
Het 23 pagina's tellende boekje is
uitgegeven in eigen beheer en ver
krijgbaar voor 7,50 bij De Vries
in Zierikzee en de Archiefwinkel
Zeeuws Archief te Middelburg.
Bestellen is ook mogelijk via mail
s.den.haan@zeeuwsarchief.nl
ISBN-nr 978-90-821015-1-5 d
door Ali Pankow
Ampereweg 6 4338 PT Middelburg
Telefoon 0118 64 0400
ZIERIKZEE - 'Met .deze omgeving
zou veel meer moeten gebeuren'.
Met deze constatering van Antoine
de Ceuster (Zeeuwland) en Dick
van de Bout (Scoop) werd zeven
jaar geleden al de kiem gelegd
voor Centree. Doel: een impuls
voor de culturele en sociaal-econo
mische mogelijkheden van het ge
bied rond de Nieuwe Kerk en de
Dikke Toren in Zierikzee.
