-f-
Boekfestijn
Deventer
nog steeds
erg in trek
Ernstig zieke patiënten willen op communicatiecursus
IN HET NIEUWS 3
44 Je raakt geblokkeerd
en denkt: morgen
ga ik dood
44 Kun je de arts mailen
of is er een nummer
om te bellen?
Het was dit jaar de 25e editie van
het festijn, waarbij door de Deven
ter binnenstad een lint van ruim
6 kilometer boekenkramen (878
stuks) slingerde. De jubileumedi
tie van de boekenmarkt stond in
het teken van de bananendoos.
„Zonder bananendoos geen boe
kenmarkt", zei de organisatie. Een
woordvoerster schatte dat ruim
8500 bananendozen in gebruik
waren om de talloze boeken te
vervoeren en uit te stallen. „Zo'n
doos is stevig, niet te zwaar, til-
baar en vooral stapelbaar."
De NS liet extra lange treinen van
en naar Deventer rijden. Bij de af
rit Deventer op de snelweg Ai
(Apeldoorn-Almelo) was een
transferium ingericht, waar van
daan pendelbussen naar het cen
trum reden.
Om 6.45 uur weerklonk het ge
kletter van bijna lege rolkoffers
over de Nieuwe Markt. Terwijl
meer dan de helft van de hande
laren hun waar nog aan het uit
pakken is, zijn liefhebbers hun
slag al aan het slaan. „)e moet er
wel vroeg bij zijn", zegt Rob Frie-
link uit Nijmegen. „Straks om een
uur of tien vind ik het veel te
druk."
Hij wijst naar zijn vrouw. „We
staan al die jaren om 5.00 uur op
om op tijd hier te zijn." Frielink
kent de kritiek, verwoord door an
tiquaar Willem Oving, die vreest
dat de Boekenmarkt 'straks de
grootste rommelmarkt van Euro
pa' wordt. De Deventer Boeken
markt is te massaal en te commer
cieel geworden, vinden sommi
gen. Te veel handelaren houden
er uitverkoop in plaats van hun
mooiste en exclusiefste boeken
mee te nemen, klinkt het. Ook
zijn er veel cd's en dvd's te koop.
„Dat klopt gedeeltelijk", vindt
Frielink. „Vaassen en Dordrecht
hebben mooiere markten, maar
hier zijn zoveel handelaren, dat er
altijd iets bijzonders tussen zit."
INKOMENDE TELEFOON
Ook rond het Italiaanse Garda-
meer bivakkeren 's zomers Neder
landse monteurs.
Les één voor de telefonisten bij de
alarmcentrale is wat Bosker 'het
managen van emoties' noemt. De
ANWB-leden die naar Assen bel
len, verkeren meestal niet in op
perbeste vakantiestemming. Het
kalmeren van oververhitte of geë
motioneerde vakantiegangers is
volgens telefonist Peter Bos ook
echt nodig. „Zodra mensen niet
in eigen land zijn raken ze sneller
gestrest. Niet gek natuurlijk.
Denk je lekker op vakantie te
zijn, gooit een kapotte auto roet
in het eten." Vriendelijk blijft hij
naar eigen zeggen altijd. „Vaak
zijn ze uiteindelijk blij dat je ze
kunt helpen. Maar soms, als ie
mand die helemaal geen lid is
belt en doet of z'n neus bloedt,
moet je wel eens hard zijn."
Je raakt geblokkeerd en denkt:
morgen ga ik dood. Ie hoort niet
meer wat de specialist je verder
nog vertelt", legde een patiënt
aan Nivel-onderzoeker Inge van
Bruinessen uit.
Zij onderzoekt samen met ande
ren van het VUmc en UMC St.
Radboud of patiënten met lymf-
klierkanker (Hodgkin en
non-Hodgkin lymfoom) gebaat
zijn bij een communicatiecursus
op internet. Het moet ze weer
baarder maken in lastige gespreks
situaties en ervoor zorgen dat ze
aan hun arts toch de vragen dur
ven te stellen die voor hen belang
rijk zijn.
Van Bruinessen: „We kijken nu
naar lymfklierkankerpatiënten,
omdat zij uit zichzelf aangaven
hier sterk behoefte aan te heb
ben."
Patiënten met de diagnose lymf-
klierkanker belanden vaak jaren
lang in 'een medische molen', al
dus de onderzoeker. „Zij kunnen
hier wel wat steun bij gebruiken."
Ze vermoedt overigens dat, als de
communicatiecursus een succes
is, ook andere chronisch zieken er
baat bij zullen hebben.
De onderzochte lymfklierkanker
patiënten gaven aan dat ze tijdens
gesprekken met hun arts geregeld
zich voelen tekortschieten. Alle
maal door het gebrek aan kennis
over de ziekte, gebrek aan commu
nicatievaardigheden en de weini
ge ervaring die ze hebben met me
dische consulten.
De uitspraken van patiënten ge
ven dit haarfijn weer. „Ik heb het
gevoel: die man praat maar ik be
grijp er niets van", merkt er een
op.
Een ander: „Vaak stel ik een vraag
en krijg ik een antwoord dat even
op me moet inwerken. Maar het
consult is voorbij nog voor je er
over hebt kunnen nadenken.
Waar sturen ze me nu weer mee
naar huis, denk ik dan."
Het ligt ook lang niet altijd aan de
mogelijk iets te moeilijke uitleg
van de arts dat vragen van patiën
ten uitblijven, blijkt uit het onder-
zoek dat is gepubliceerd in het we
tenschappelijk tijdschrift Psy-
cho-Oncologie. Van Bruinessen:
„Een vrouw gaf aan dat ze niet tot
last wilde zijn. Ze zag de volle
wachtkamer en wist hoe druk
haar arts was."
Tijdens de internetcursus kunnen
mensen voorbeeldconsulten bekij
ken en krijgen ze tips. „Informeer
bijvoorbeeld naar waar je met vra
gen die je later te binnenschieten
terecht kunt", geeft de onderzoe
ker aan. „Kun je de arts mailen of
is er een nummer om te bellen?"
Over een jaar is duidelijk of de
cursus succes heeft gehad.
MAANDAG 5 AUGUSTUS 2013
,fcr
DEVENTER - Het mooie weer en
boeken, boeken en nog eens boe
ken trokken gisteren zo'n 125.000
mensen naar de Deventer Boeken
markt. De organisatie schatte het
aantal aanwezige leesliefhebbers
op evenveel als voorgaande jaren.
emoties managen
Een medewerker van de ANWB-alarmcentrale kijkt naar een scherm met files in Frankrijk tijdens Zwarte Zaterdag.
Op de Franse snelwegen was het superdruk. Op het hoogtepunt stond er 828 kilometer file. foto Jerry Lampen/ANP
„Het dak zag eruit als een knollen-
veld. Nu valt daar nog wel mee te
rijden, maar zonder voor- en ach
terruit wordt dat moeilijk. Dat is
wel balen ja, als je vandaag net
naar huis wil maar een hagelbui je
hele auto vernielt" (ANWB-telefo-
nist Peter Bos over melding uit
Dordogne)
„Nee meneer. Vervelend voor u,
maar voor een kapotte airco stu
ren we geen wegenwachtservice.
Probeert u daar zelf een garage te
vinden en doe in ieder geval het
raampje open." (ANWB-telefonist)
„U staat met de auto van uw va
der vast in een parkeergarage in
Cannes? En u bent zelf geen lid
van de ANWB? Helaas, omdat u
23 bent kunt u niet meer meeva
ren op het lidmaatschap van uw
vader. Dat is persoonsgebonden.
Succes met het zoeken van een
monteur." (Peter Bos)
„We zijn er niet alleen voor pech-
gevallen. Soms bellen mensen ons
nog vóór de plaatselijke hulpdien
sten. Iemand die bijvoorbeeld met
een zieke partner in een Spaans
hotel zit waar niemand Engels
spreekt, schieten wij ook te hulp."
(ANWB-manager Arend Bosker)
„Meldingen over navigatiesyste
men die defect zijn of die geen
buitenlandse kaart blijkt te bevat
ten, verbazen me al niet meer. Eén
van de raarste telefoontjes die ik
onlangs kreeg was van iemand die
z'n motorolie had ververst met rui-
tenwisservloeistof. Een man, ja.
Vrouwen hebben de neiging om
de instructieboekjes te lezen en
zijn voorzichtiger. Mannen hande
len veel impulsiever 'het is mijn
auto, ik weet wel wat daar goed
voor is'." (telefonist Peter Bos)
„Hallo? Ik sta hier op een speciale
off-road camping in Portugal. Mijn
Landrover is kapot en het benodig
de onderdeel wordt vanuit Neder
land opgestuurd. Dus nu maken
we hier voorlopig maar onze eind
bestemming van. Nu hebben ze
op de camping wat Landrovers te
huur. Vergoedt de ANWB dat als
vervangend vervoer? Wel zo mak
kelijk." (hulpvraag ANWB-lid)
door Floor Ligtvoet
UTRECHT - Patiënten lopen er gere
geld tegenaan; ze willen wel luiste
ren naar wat de arts zegt, maar
merken dat de informatie onbe
doeld het ene oor ingaat en het an
dere uit. Dat geldt zeker als ze zo
juist te horen hebben gekregen dat
ze ernstig ziek zijn.
Patiënt tegen Nivel-onderzoeker
Inge van Bruinessen
Mensen met lymfklierkanker kun
nen zich nog voor het onderzoek aan
melden via www.patienttime.nl.
