Miljoenen bezoekers heeft Amsterdam te
verwerken, en het wordt nóg drukker.
Te druk, vinden sommige bewoners.
„Het moet hier geen Venetië worden."
8 VERDIEPING
T-
MASSATOERISME
3
O ja, James Welson is klaar
voor de strijd. Slechts ge
kleed in een rode cape en
lendendoek, vervolmaakt
met een Romeinse helm van
plastic, staat de Schot op het punt Amster
dam te bestormen. Een weekeind lang bier,
blowen en window shopping op de Wallen
met zijn vrienden Russell en Iain, gestoken
in dezelfde feestelijke outfit.
Waarom Amsterdam? Omdat hier alles
mag wat in Glasgow verboden is, zegt de
twintiger met een grijns. Driehonderd eu
ro stukslaan en zondagavond wrecked terug
naar huis. Met een denkbeeldig pistool
geeft hij een startschot: „Ave gladiatoren,
zij die gaan drinken groeten u!"
Schotten zijn er dit weekeinde, Britten,
Russen, Polen, Bulgaren, Chinezen, Japan
ners, Duitsers, Italianen, alsook Tukkers en
Friezen; de halve wereld is neergestreken
in Amsterdam. Ze komen niet alleen om te
feesten, ook musea staan hoog op de lijst,
een rondvaart over de grachten, het Anne
Frankhuis, de Jordaan.
De stad is megapopulair onder toeristen en
dagjesmensen, en de aantallen nemen al
leen maar toe. De verwachting is dat de tel
ler dit jaar ruim boven de 12 miljoen uit
komt. Nooit tevoren deden zoveel zeecrui
seschepen Amsterdam aan: 143 in 2013. Als
het aan het stadsbestuur ligt wordt het nog
drukker; vorige week sloot wethouder
Gehrels (Economische Zaken) een conve
nant met een delegatie New Yorkers om
meer Amerikanen naar de stad te lokken.
Gaat dat wel goed?
Ja, zeggen mensen die er geld mee verdie
nen - en dat zijn er heel wat; goed voor
een jaaromzet van 1,4 miljard euro.
Nee, klinkt het steeds vaker uit de mond
van de bewoners in de binnenstad, zo'n
80.000 mensen. Zeuren willen ze niet, ze
zijn zeker wat gewend en heus, Amster
dam is dol op haar internationale gasten,
maar de grens is zo zoetjesaan wel bereikt.
„Je kunt je afvragen wat de stad nog kan
hebben", zegt planologe Marijke Storm, ac
tiefin de bewonersraad Groot Waterloo.
Hartje stad ligt haar nieuwbouwapparte-
ment, het Waterlooplein, Muziektheater
en Carré om de hoek. „Je moet het zo zien:
er is een wankele balans tussen de authen
tieke woonstad en toeristisch Amsterdam.
Ik vind dat we het kantelpunt bereikt heb
ben. Of eigenlijk: er al overheen zijn. De
impact wordt te groot."
'Tienduizend maal' heeft ze met alle liefde
verdwaalde toeristen de weg gewezen naar
het Rembrandthuis en ze prijst zich geluk
kig dat ze op zo'n mooie plek mag wonen.
„Maar in de toeristische gebieden erger ik
- Sa#*
me kapot. Het leidt tot enorme verschra
ling. Voor de toeristische sector is Amster
dam een verdienmachine. Zij geven niet
om de stad, of om de bewoners. De win
kels met de houten tulpen en de mutsen
met vlechten. De massagesalons. De eento
nige snacktentjes. De hordes fietstaxi's, als
of we in India zijn! Het gaat ten koste van
de leefbaarheid."
Je zult haar niet zomaar horen roepen dat
het vroeger beter was. Toen stikte het van
de junks in haar straat, om maar wat te noe
men. „Maar wat ik nu zorgelijk vind, is dat
delen van ons mooie centrum zielloos wor
den; daar is geen Amsterdammer meer te
vinden. Ik zag laatst een documentaire
over Venetië waarin een Amerikaan vroeg:
Delen van het
centrum worden
zielloos; er is geen
Amsterdammer
meer te vinden
hoe laat gaat het hier dicht? Alsof het een
attractiepark was! Zo willen we het hier
niet."
Uit nog niet gepubliceerd onderzoek van
de gemeente blijkt dat zowel bezoekers als
bewoners drukte nu als grootste minpunt
ervaren. Ter vergelijk: in 2001 waren parke
ren en verkeer nog de grootste ergernissen.
Het is niet alleen drukker, de overlast in de
len van het centrum groeit ook navenant.
Cijfers van bureau Onderzoek en Statistiek
uit 2012 tonen aan dat in het Wallengebied,
een uitzonderlijke buurt vanwege de raam-
prostitutie en coffeeshops, nu 80 procent
van de bewoners 'vaak' overlast ervaart. El
ders in het centrum klaagt 1 op de 3 daar
over. Ook 'zwerflawaai' vanaf het water is
een groeiende bron van ergernis, zo valt te
lezen in het rapport Overlast te water
(2012).
Maar je hoeft geen onderzoeker te zijn om
dat vast te stellen. Wie op een zomerse za
terdag door Amsterdam struint, ziet van 's
ochtends tot 's avonds mensenmassa's,
vooral in een vierkante kilometer rond de
Dam, zich al dan niet met gevaar voor ei
gen leven voortbewegend op rode huurfiet-
sen van MacBike. Tegen middernacht is
het filelopen op de Wallen, met opstoppin
gen rond de Bananenbar waar dames on
der luid gejuich erotische acts opvoeren.
Wat doet dit met de stad? Voor veel Am-
Genoeg van
pretpark
Amsterdam
door Sandra Donker
Marijke Storm, planologe en
stadsbewoner
