over
even
'A/s je je nuttig voelt, voel je je sowieso beter
12 GEZOND
Zelfs uiterst mondige mensen
voelen zich kwetsbaar in het
ziekenhuis en vergeten te vra
gen wat precies met ze aan de
hand is. Goede communicatie
tussen patiënten en ziekenhuis
is daarom van belang, zeggen
communicatiedeskundige Jes
sie Gordon en patiëntenluiste
raar Corine Jansen.
Dokters zijn ook
mensen, ze worden
moe en kunnen
een slechte dag
hebben
Op de dag voor kerst
kreeg ik de uitslag.
Ik schrok, maar
ook weer niet. M'n
moeder had kan
ker, dus het was een realiteit waar
mee ik heb leren leven. Toen de
diagnose werd gesteld, was ik ze
ven maanden zwanger. De artsen
wilden de bevalling liefst 1 januari
opwekken, zodat zé mij meteen
konden behandelen. Maar ik wil
de niet dat mijn kind zijn verjaar
dag op nieuwjaarsdag zou moeten
vieren. Uiteindelijk is Sofie op 4 ja
nuari 2005 geboren. Drie dagen
heb ik een heerlijke kraamtijd ge
had.
Dat was lastig te begrijpen voor
mijn omgeving. Ik had immers
kanker? Op de vierde dag na mijn
bevalling startte het onderzoek.
Er waren geen uitzaaiingen en er
werd een behandelplan opgesteld:
chemo, bestraling en een preven
tieve tweezijdige borstamputatie.
Net als bij Angelina Jolie. Later
zijn ook mijn eierstokken verwij
derd. Dat vond ik veel erger dan
die borsten, omdat ik nu geen kin
deren meer kon krijgen. In diezelf
de tijd liep mijn huwelijk stuk. Ik
denk dat de kanker als katalysator
heeft gewerkt. Toen ik weer enigs
zins kon werken, wilde ik terug in
mijn baan als consultant. Dat
bleek niet zo gemakkelijk te zijn.
Niet zozeer omdat ik snel moe
was en me slecht kon concentre
ren, maar vooral omdat mijn baas
geen raad met me wist. Uiteinde
lijk zijn we uit elkaar gegaan.
Doordat ik geen kennis van wet
en regelgeving had, ben ik in een
WIA-uitkering beland. Daar wil
de ik koste wat het kost uit, dus
ben ik me in de mogelijkheden
gaan verdiepen. Mijn verkenning
is uitgemond in Re-turn, de orga
nisatie die ik in 2009 ben gestart.
Elk jaar krijgen 40.000 werkne
mers kanker. Een groot deel van
hen heeft behoefte aan ondersteu
ning. Die bieden wij in de vorm
van coaching en begeleiding. Daar
naast leggen we de wetgeving uit
en praten we de werkgever bij. Al
les om te voorkomen dat mensen
onnodig in een uitkering belan
den. Of om ervoor te zorgen dat
ze weer terug kunnen naar hun
baan. Werken bevordert het her
stel, ook bij kanker. Als je je nut
tig voelt, voel je je sowieso beter.
Ik heb altijd geleerd dat je moet
zorgen voor jezelf Door Re-turn
ben ik niet meer constant bezig
met mijn ziekte, want de angst
dat het terugkomt, is er altijd. Wat
ik vooral wil, is het denken over
kanker veranderen. Je hoeft men
sen niet af te schrijven omdat ze
door deze ziekte getroffen zijn."
'Niemand lette op mijn enkel'
Terwijl ze thuis herstelde van een
operatie aan haar enkel werd bij
Jessie Gordon longembolie gecon
stateerd. „Plotsklaps lag ik weer in
het ziekenhuis. Gedurende mijn
opname kregen mijn longen alle aandacht
maar er was niemand die omkeek naar de
wond aan mijn enkel. Weer thuis zag ik
dat mijn enkel warm was en een vreemde
kleur had, wat duidde op een ontsteking.
Toen ik me meldde bij mijn orthopedisch
arts bleek hij vreemd genoeg niet op de
hoogte te zijn van mijn spoedopname in
hetzelfde ziekenhuis, laat staan van mijn
vertrek diezelfde ochtend."
Het is beangstigend hoe slecht artsen on
derling communiceren, zegt de Britse com
municatiedeskundige die al 25 jaar in Ne
derland woont. „Ik was in shock over deze
miscommunicatie. Wat het met mij deed,
was dat ik mijn vertrouwen en mijn ge
zond verstand verloor. Ik raakte er boos,
v
verward en overstuur van. En dat terwijl ik
in het dagelijks leven heus wel mijn man
netje sta."
Gordons negatieve ervaringen - er waren
nog meer misverstanden - leidden tot het
besluit de patiënt mondiger te maken. Vol
gens haar zou het namelijk een 'onmogelij
ke opgave' zijn de communicatieve vaardig
heden van artsen en andere gezondheids
professionals op korte termijn te verbete
ren. Ook stuitte ze op een hiërarchie en
een machtstructuur, die 'zichzelf verde
digt' en waar je als patiënt niet makkelijk
doorheen breekt.
Gordon schreef daarom het boek Zo praat
je met je arts. Daarbij zit een Patiënten Ac
tie Communicatie-kaart met een reeks aan
vragen voor een gesprek met artsen of ver
pleegkundigen. „De gesprekspunten zijn
zó geformuleerd, dat dokters en hulpverle
ners zich niet bekritiseerd of aangevallen
voelen, maar gestimuleerd worden de
vraag te beantwoorden, of te erkennen dat
zij het antwoord niet weten."
Ze wijst erop dat dokters met een groot
aantal patiënten met sterk uiteenlopende
karakters en intelligentieniveaus spreken,
Hoe geven men
sen een positieve
draai aan een ziekte? Ragna
van Hummel (1972) helpt
kankerpatiënten hun baan te
behouden.
door Dora Rovers illustratie Mark Reijntjens
Jessie Cordon
www.re-turn.nl
