even
We moeten back to basics wat voeding betreft
12 GEZOND
4
Hoe geven men
sen een positieve
wending aan een aandoe
ning? Juanita Sno was te
zwaar, tot ze ging eten als
haar Afrikaanse voorouders.
n mijn puberteit woog ik
I 90 kilo. Ik was niet mod-
I dervet, gezien mijn lengte
I van 1.70 m, maar wel een
stuk steviger dan mijn vriendin
nen. Daar begreep ik niets van. Ik
at gezond, sportte, maar er veran
derde niets. In 2010 was ik het
zat. Ik struinde het internet af, op
zoek naar een verklaring. Waar
om viel ik niet af? En vooral:
waarom bleef ik me zo moe en
futloos voelen? Na een dag wer
ken, was ik afgemat en had ik
niet de puf ook nog maar iets an
ders te doen. Een vriendin wees
me op het bloedgroependieet.
Dat was een eye-opener voor mij.
Ik heb bloedgroep 0, zoals veel
mensen met Afrikaanse roots.
Daar hoort een bepaald voedings
patroon bij: weinig zuivel en glu
ten - dus weinig granen of graan
producten - maar wel veel vis en
fruit. Ik ben gaan eten zoals mijn
voorouders en daardoor is mijn le
ven totaal anders geworden.
Tegenwoordig blaak ik van de
energie, zit ik beter in mijn vel
en geef ik, naast mijn werk als
professional in het personeels
werk in de ICT, adviezen over ge
zonde voeding. Ik wil mensen be
wust maken van wat ze eten en
wat het doet voor hun lijf. De
laatste twintig jaar is ons voedsel
enorm veranderd. Ons lichaam
kan dat allemaal niet aan. Met al
lerlei aandoeningen en welvaarts-
ziekten als diabetes en obesitas
als gevolg. Ook hebben veel men
sen last van een voedselintoleran-
tie. Zelf bleek ik overgevoelig te
zijn voor gluten. Doordat de dar
men bepaalde bouwstoffen niet
opnemen ontstaat op den duur
een energietekort - vandaar dat
ik me vaak zo futloos voelde. Bo
vendien worden de onverwerkte
stoffen opgeslagen als vet.
We moeten back to basics, wat
eten betreft. En meer bewegen
natuurlijk. Een half uurtje per
dag wandelen, is al genoeg. Sinds
2010 ontbijt ik met cassave, vis en
groente. Als tussendoortje neem
ik een banaan, een stuk meloen
of ander tropisch fruit. Mijn
lunch bestaat uit een salade met
kip of zalm en pijnboompitten.
Geen kaas, dat hoort van oudsher
niet tot het voedingspatroon van
de Afrikaan.
Autochtone Nederlanders moe
ten hun stukje jonge Leidse of
oud-belegen overigens ook wat
vaker laten liggen, want evolutio
nair gezien eten zij pas heel kort
kaas. 's Avonds neem ik weer cas
save met vlees of vis. Eten als je
voorouders is geen dieet, het is
een lifestyle. Zelfben ik er een be
ter en blijer mens door gewor
den. Ik ben nu strakker en slan
ker dan vroeger. En belangrijker:
ik voel me gezond."
Het bedrijf
FT Innovations heeft
samen met de Erasmus
Universiteit en de TU in Delft
een kunstheup ontwikkeld
met een levensduur van
dertig jaar. De Nederlandse
vereniging van orthopeden
wacht de ontwikkeling met
belangstelling af.
In Nederland worden jaarlijks zo'n
17.000 kunstheupen geïmplanteerd.
Bij patiënten zoals Peter Smits (35).
Hij heeft vanwege ernstige artrose,
in de volksmond ook wel gewrichts-
slijtage genoemd, een nieuwe heup
nodig. Dat kan, ondanks de mogelijk
heden die er tegenwoordig zijn, ook een
probleem zijn: het huidige model kuns
theup gaat tien a vijftien jaar mee. Het
kunstgewricht kan, indien nodig, eenmaal
vervangen worden. In het beste geval zit
Smits dan op een leeftijd van 65 jaar met
een groot probleem.
Met de nieuw ontwikkelde heup is hier
geen sprake meer van. Het gewricht kan in
eerste instantie dertig jaar mee. Daarna
kan het nog eenmaal vervangen worden.
Een simpele rekensom wijst uit dat patiënt
Smits dan 95-jaar oud is. Veel van ons gaan
die leeftijd niet halen.
Peter Leerkamp (52) houdt zich met zijn
bedrijf, FT Innovations, bezig met de pro
ductie van metalen, kunststof en compo
sietmaterialen. In 2004 is Leerkamp begon
nen met de ontwikkeling van de kuns
theup. Op dat moment werd hij door zijn
toenmalige werkgever Stork Prints aan de
kant geschoven. De 52-jarige Leerkamp
was daar 12 jaar actief geweest als research
development manager. Stork Prints is ge
specialiseerd in de textiel- en grafische
printen. Het bedrijf eiste later dat de
oud-werknemer zou stoppen met de plan
nen van zijn kunstheup, omdat het idee
We zijn bezig met
ontwikkeling van
knieën, tanden,
ruggenwervels en
delen van botten
van Stork Prints BV zou zijn. Leerkamp
voerde daarna samen met de Erasmus uni
versiteit een tweetal rechtszaken tegen zijn
voormalig werkgever. De rechter besloot
dat Leerkamp zijn idee mocht blijven uit
voeren. Nu bijna zeven jaar later wordt het
idee werkelijkheid.
Hoe kan het dat deze kunstheup dertig jaar
kan overbruggen? Leerkamp zegt dat het
komt door het materiaal waar de heup van
is gemaakt. „We hebben gebruik gemaakt
van titanium, dat wordt door het lichaam
gezien als echt bot. Het lichaam vergroeit
dus met de kunstheup. Dat is het grote ver
schil met de kunstgewrichten die er al zijn.
Die groeien aan het bot. Na een week of
twaalf moet er bijna geen verschil meer te
zien zijn met een echte heup."
Het Italiaanse concern Lima Corporate ont
wikkelt kunstheupen die erg lijken op de
kunstheup van Leerkamp. Toch zijn er een
aantal punten waarop het Nederlandse ini
tiatief zich kan onderscheiden volgens
hem. „Wij hebben een goedkopere prothe
se ontwikkeld die sterker is dan andere
kunstgewrichten."
De eerste operaties worden in het Bel
gische Leuven gedaan. „We hebben daar
voor gekozen, omdat we het belangrijk vin
den objectief te blijven", zegt de directeur
van FT Innovations. Het bedrijf werkte in
Nederland al samen met enkele universitei
ten en om die reden besloot Leerkamp om
verder te kijken dan Nederland. De Bel
gische professor Michiel Muiier, verbonden
als orthopedisch chirurg aan de universi
teit van Leuven, had interesse. „Hij maakte
zich later sterk voor onze prothese. Deze
connectie heeft ons uiteindelijk doen be
sluiten de eerste vijftig patiënten in België
te opereren. Nu heeft onlangs Rijnstate in
Arnhem zich nog gemeld. Dus we hebben
besloten om ook daar patiënten in behan
deling te nemen na de zomer. Er wordt dus
hopelijk ook in Arnhem gestart met het
opereren."
Maar eerst moet nog toestemming komen
van de Medisch Etische Toetsingscommis
sie (MET) in Leuven en dat besluit valt
morgen. De MET bepaalt of de prothese
mogelijk schadelijk is voor het menselijk
lichaam. „Zij beslissen uiteindelijk of er be
gonnen mag worden met opereren. Ik ver
wacht geen problemen", zegt Leerkamp.
De commisie kijkt ook of het plan om pa
tiënten te monitoren deugdelijk is. Na pre
klinische en klinische studies wil het be
drijf een CE-markering krijgen wat bete
kent dat het product voldoet aan Europese
regels. Professor Muiier begeleidt het pro-
ject. Hij zal ook degene zijn die de patiën
ten na hun operatie ondersteunt.
De Nederlandse vereniging van orthope
den durft niet te vroeg te juichen. Drs.
Chris van der Togt, directeur van de Neder
landse Orthopaedische Vereniging (NOV),
is erg terughoudend als het gaat om de
nieuwe prothese. „Het zou echt geweldig
zijn als dit allemaal lukt. Begrijp me niet
verkeerd, maar er zijn vaker van dit soort
initiatieven geweest. Ik wacht dus rustig af
of het gaat lukken. Wat dat betreft, ben ik
misschien wel een beetje wantrouwig als
het gaat om dergelijke projecten. Maar ik
hoop natuurlijk van harte dat het lukt."
Leerkamp wil zich in de toekomst ook wa
gen aan andere gewrichten en botten. „We
zijn bezig met ontwikkeling van knieën,
tanden, ruggenwervels en delen van bot
ten. Dat laatste is vooral om patiënten met
botkanker te helpen. Wanneer delen van
het bot worden weggehaald, kunnen die in
de toekomst worden vervangen door onze
protheses.
V
Een kunstheup die levenslang
door Willem Menting
Peter Leerkamp
reageren?
gezondheid@depersdienst.nl
