in het
spoorva
de plukkers
De Polen pikken
onze banen niet in.
Want wij willen ze
niét. Een dagje
bloemen toppen
en bossen maken.
Y
8 VERDIEPING
Het is acht uur 's ochtends
als deze verslaggever neer
knielt in de nog vochtige
Brabantse aarde. Gekleed
in een van de tuinder ge
leende regenbroek en een
T-shirt. Als ik een plant
vastpak om met een keukenmesje de nieuwe
toppen eraf te snijden, stroomt het dauwwater
van de bladeren af mijn hand op. Een dag mee
werken op een bloemkwekerij begint letterlijk
in de aarde.
659.000 werklozen zijn er in Nederland.
Maar wie deze zomer over het platteland
fietst of in fabriekloodsen kijkt, hoort
Pools en Roemeens. Omdat zij onze banen
inpikken? Omdat wij die banen niet wil
len? Of omdat de bazen ons niet willen?
Het is nog voor koffietijd als we tussen de
pioenrozen staan. Die doen soms 1,50 euro per
stuk in de winkel. Dus die laat je niet zomaar
door iedereen snijden. Een keer verkeerd uitha
len en je verpest er zo vijf. Ik, als dagkracht,
mag pluizen: de zijknoppen van de rozen afsnij
den. Rij, na rij, na rij.
Corné van Aert, bloemkweker net buiten
Breda, heeft ze graag: Polen en Roemenen.
Die werken goed en hard. Hij heeft ook
een paar 'vaste' Nederlanders in dienst en
die zijn prima. Maar voor de rest? „Je pro
beert er duizend en er zijn er vijf goed. Ne
derlanders werken tot vijf uur en daarna
doet een ander het werk wel, denken ze.
Dan begint hun sociaal leven. Steeds meer
werklozen? Ja, maar die willen dit werk
niet doen." Een van zijn medewerkers: „Vo
rige keer kwam er iemand die door het
UWV was gestuurd. Het chagrijn droop
van zijn gezicht. Die is niet lang gebleven."
John van der List, baas van uitzendbureau
Goodmorning, dat duizenden Oost-Europe
anen aan werk helpt: „Nederlanders bellen
wel eens, maar zijn nooit echt serieus. We
roepen dat ze onze baantjes inpikken,
maar wij willen die baantjes niet. Werklo
zen komen niet voor 200 euro meer per
maand. Een Pool kan oiet harder werken
dan een Nederlander, maar ze zijn gemoti
veerder." Het is niet dat de bazen liever
Oost-Europeanen willen hebben omdat ze
die minder hoeven te betalen. Ook zij moe
ten het Nederlands minimumloon verdie
nen. Wel zijn er voorbeelden geweest van
bedrijven die daarmee sjoemelden.
In de schuur staan grote werktafels. Tien ach
ter elkaar, Op de tafels staan strepen:'geel,
rood, blauw, je pakt zoveel mogelijk bloemen
uit een kist, legt ze op je tafel en maakt bossen:
de kleine bossen komen tot de rode streep, de
grote tot de blauwe. Daarna leg je ze op de lo
pende band. Tot de kist leeg is. Het is buffelen.
Elke bos wordt genadeloos geklokt, ik haal 130
per uur. Lukasz, naast me, klokt er veel meer.
Voor een afgestudeerd econoom kan Lu
kasz Kotlarz (29) 'bossen' als de beste. Toch
had hij zich zijn toekomst anders voorge
steld: een baan als econoom zou niet ver
keerd zijn. Zo'n baan was er niet in Polen,
niet tegen een redelijk salaris. Hier ver
dient hij als plukker drie keer meer dan als
econoom daar. Acht maanden per jaar is hij
hier. Op zaterdag of zondag werken is geen
probleem. In de lunchpauze belt hij met
zijn vrouw. „Zij werkt in Polen als accoun
tant. Ze wil hier wel heen komen. Maar al
leen als accountant." Lukasz wil hier blij
ven. Het UWV verzamelde onlangs 400 ba
nen in de land- en tuinbouw in Brabant,
38 werkloze Nederlanders gingen er uitein
delijk aan de slag. Woordvoerder Frank Bar-
telds: „Veel mensen die we naar de tuin
bouw verwezen, vonden opeens werk in
een andere sector." Anders gezegd: help, al
les beter dan aardbeien plukken!
„Tüinders wijzen ook vaak Nederlanders
af: omdat ze beperkt beschikbaar zijn of
niet in het team passen." Omdat ze minder
flexibel zijn dan de Polen zonder sociaal le
ven dus. De Pool vindt het geen probleem
om 's ochtends aardbeien te plukken en 's
avonds terug te komen. Ostar Toonen, di
recteur Randstad Direct: „Bedrijven in de
tuinbouw zijn steeds minder op Nederlan
ders ingesteld. En Polen willen veel wer
ken." Uit de wetenschappelijke studie 'Mi
gratie van Polen naar Nederland' van Ca-
thelijne Pool: „Als iets het stempel migran-
(enwerk heeft gekregen, willen autochto
nen het niet meer doen. Ook niet als de
werkloosheid hoog is."
Het is 17.30 uur en de kisten zijn leeg. Honder
den pioenrozen zijn er door mijn handen ge
gaan. Veel zullen bloeien in de woonkamers
van rijke Russen, want daar zijn deze bloemen
populair. Het is eerlijk, maar vermoeiend pro
ductiewerk: lange uren, op je knieën of staand.
Uitzendbaas Van der List: „Polen die zich
hier blijvend vestigen, raken minder gemo
tiveerd. Zij krijgen ook een sociaal leven."
Uit de studie van onderzoekster Pool: „Aan
de onderkant van de arbeidsmarkt vindt
een permanente stoelendans plaats, waar
bij werknemers steeds beter werk probe
ren te bemachtigen en nieuwkomers hun
plek innemen."
Lukasz (rechts) uit Polen bezig tussen de
bloemen op bloemkwekerij Van Aert in
Breda, foto Joyce van Belkom.
Breda
De Polen doen het werk waar
Nederlanders geen zin in hebben...
door Cyril Rosman
