De documentaire
serie Uitgezet van
de VARA toont
hoezeer kinderen
van uitgezette
asielzoekers lijden.
Het Kinderpardon
zou ook voor hen
iets kunnen doen.
SPECTRUM 11
opinie
■f
illustratie Censuur
Bij de voorvertoning
van de vierdelige do
cumentaireserie Uit
gezet, die de VARA
nu uitzendt, had
Tweede Kamerlid
Sharon Gesthuizen
(SP) het moeilijk gehad. In debat met
staatssecretaris Teeven van Asielza
ken zei ze: „Ik was blij dat het licht
uitging." Gesthuizen was niet de eni
ge bij wie tranen opkwamen.
Ook voor de hoofdrolspelers in Uitge
zet is het licht uitgegaan. Het gaat in
de serie om hier gewortelde kinderen
die na lang verblijf in Nederland zijn
teruggestuurd naar hun land van her
komst. We zien Arbesa in Kosovo, die
zo zenuwachtig en verdrietig is, dat
ze geen videoboodschap voor haar
vriendin in Nederland kan inspreken.
Ahmed kan niet slapen, omdat er vrij
wel elke dag bommen afgaan in Bag
dad. Hij kan niet naar school, omdat
hij geen Arabisch spreekt. Ahmed
werd beroemd door de foto die loost
van den Broek maakte; een kleine jon
gen die wordt gefouilleerd voordat hij
op het vliegtuig naar Irak wordt gézet:
met de benen en armen gespreid, het
gezicht tegen een groene deur.
We horen Maryan, die nog zo bang is
dat ze zich niet op televisie durft te to
nen. 7.e moest na haar uitzetting naar
Afghanistan opnieuw vluchten.
We vinden een ontgoochelde Mario
in Angola. Hij is nog geschokt over
het feit dat hij eerst twee weken in de
cel werd gezet voordat hij in Angola
belandde. Zijn in Nederland geboren
zusje Rita kan niet naar school, omdat
ze geen geboorteakte heeft meegekre
gen. Mario vertelt dat Rita is veran
derd sinds ze in Angola zijn.
Je kunt huilen bij deze beelden. Maar
dat is niet genoeg. Al begint het daar
wel mee, omdat het gaat over mensen
rechten. Mensenrechten zijn niet veel
meer dan een, door inlevingsvermo
gen gevoede, wereldwijde consensus
over menselijke waardigheid. Kinder
rechten nemen in dat spectrum een
bijzondere positie in. Zij zijn immers
vanwege hun leeftijd en afhankelijk
heid kwetsbaar en hebben alleen al
daarom recht op bescherming.
Kinderen van vluchtelingen zijn extra
kwetsbaar en hebben recht op nog
meer dan gemiddelde bescherming.
Ze komen veelal uit oorlogsgebieden,
hebben halsoverkop moeten vertrek
ken met achterlating van alles wat
hun dierbaar is. Ook de lange reis is
voor veel kinderen traumatiserend. In
Nederland breekt voor hen een onze
kere tijd aan. Er start een asielprocedu
re die over hun ouders gaat. Naar de
rechten en belangen van kinderen
wordt in die procedure nauwelijks ge
keken. Het VN-Kinderrechtencomité
heeft onlangs in zijn veertiende Gene
ral Comment gesteld dat de belangen
van het kind Piet alleen in beleid voor
op moeten staan, maar bij elke indivi
duele beslissing opnieuw de belang
rijkste overweging moeten zijn.
Voor asielzoekerskinderen is het moei-
lijk vriendschappen aan te gaan en
bijna onmogelijk op school" bij te blij
ven. Doordat de asiel- en opvangproce-
dures rechtstreeks met elkaar verbon
den zijn en door veel andere bureau
cratische rompslomp, moeten ze ge
middeld elk jaar verhuizen. Primrose
in Uitgezet is na de zoveelste verhui
zing in vijfjaar de tel kwijtgeraakt.
Onderzoek van de Rijksuniversiteit
Groningen toonde al in 2006 aan, dat
asielzoekerskinderen gedurende hun
verblijf in Nederland vaak ontwikke
lingsstoornissen en psychische proble
men krijgen. Het wees ook uit dat uit
zetting na vijfjaar verblijf niet langer
verantwoord is, omdat de kinderen -
afgezien van de psychische schade die
ze oplopen - te zeer geworteld zijn ge
raakt in Nederland. Die notie bracht
het kabinet tot het Kinderpardon, dat
afgelopen voorjaar van kracht werd.
De schade die de kinderen in Uitgezet
hebben opgelopen, was dus te voor
zien. Als de documentaire-reeks ons
iets leert, is het dat het Kinderpardon
pure noodzaak was om een halt toe te
roepen aan een schadelijke praktijk.
Maar is dat genoeg? Moeten we niet
Uit studie
blijkt dat je
kinderen na
vijfjaar niet
kunt
uitzetten
omdat ze te
zeer
geworteld
zijn
ook spijt betuigen door maatregelen
te nemen waar deze kinderen zelf iets
aan hebben? Zouden zij niet alsnog
van het ook door hen bevochten Kin
derpardon moeten kunnen profiteren
als ze het niet blijken te redden in het
land van hun ouders? Daar zijn meer
dere mogelijkheden voor, bijvoor
beeld geld geven voor onderwijs.
De Hoge Commissaris voor de men
senrechten van de Raad van Europa,
Nils Muiznieks, heeft de interviews
met de uitgezette kinderen ook ge
zien en is geschokt. „Ik hoop dat de
Nederlandse overheid onderzoek doet
naar hun situatie", zegt hij in Uitgezet.
Ook wij hopen dat de Nederlandse
overheid haar verantwoordelijkheid
neemt na het zien van de documentai
re-serie en met een voorstel komt dat
aansluit bij de normen uit het Kinder
rechtenverdrag en het onrecht her
stelt dat deze kinderen is aangedaan.
Laat de regering nu onderzoeken wat
deze kinderen nodig hebben en daar
ook concreet iets aan doen.
ZATERDAG 6 JULI 2013
Margrite Kalver-
boer is bijzonder
hoogleraar ortho
pedagogiek
vreemdelingen
recht
Dit artikel is geschreven namens:
Tessa Smets, projectadviseur, Stich
ting Kinderpostzegels Nederland.
Carla van Os, jurist kinderrechten
migratie, Defence for Children.
Karin Kloosterboer, pleitbezorger en
onderzoeker kinderrechten, UNICEF
Nederland.
U itgezet
verdient
kind
beter
door Margrite Kalverboer
reageren?
SHr opinie@depersdienst.nl
