Studenten, kies
alsnog voor een
jaartje eruit
Het leenstelsel voor studenten is met
een jaar uitgesteld. Studenten moeten
die kans aangrijpen om hun leven te
verrijken door een jaar iets anders te
gaan doen.
SPECTRUM 13
ZATERDAG 22 JUNI 2013
illustratie
Censuur
slissingen. De rechter constateerde
dat alleen bij wet (en niet bij gemeen
telijke regels) inbreuk gemaakt mag
worden op het recht om in vrijheid
de inhoud van de geopenbaarde ge
dachten en gevoelens te uiten. En dan
nog moet die inbreuk een legitiem
doel dienen en noodzakelijk zijn in
een democratische samenleving. Daar
was geen sprake van. Het feit dat ie
mand demonstreert, is geen reden tot
ingrijpen. Als de omgeving onrustig
wordt, moet die omgeving tot rust
worden gebracht en niet de demon
strant worden verwijderd. Concreter:
de politie mag de betoger dan niet
zonder reden vragen om inzage van
het legitimatiebewijs.
Hier raken we de kern van de rechts
staat: de overheid dient grondrechten
te respecteren. Zij mag in bepaalde ge
vallen inbreuken maken op de per
soonlijke levenssfeer van burgers,
maar dient dan wel de spelregels in
acht te nemen. Dit vereist dat de poli
tie bijvoorbeeld alleen maar inzage
mag vragen als dit noodzakelijk is.
De Nationale Ombudsman verklaarde
eerder een klacht over de politie, die
een haar bekende demonstrant om
een identiteitsbewijs vroeg, gegrond.
De politie zat op 30 april 2013 dus fout
alleen al door tijdens de inhuldiging
inzage van identiteitspapieren te vra
gen aan demonstrante Joanna. Ie
deréén wist toen namelijk wie Joanna
was. Dus ook Joanna zou zo een
klacht tegen de politie bij de Nationa
le Ombudsman kunnen indienen.
Mag je je vervolgens tegen de politie
verzetten als die je onbevoegd aan
houdt? Een verdachte die eerder zich
had verzet tegen aanhouding, had een
schadeclaim ingediend tegen de poli
tie. Hij was verdacht van overtreden
van de Opiumwet. De strafrechter
sprak de verdachte vrij. Dit betekende
dat er geen redelijk vermoeden van
schuld vaststond. Er ontbrak een
rechtvaardigingsgrond voor het optre
den van de politie. Dus had de politie
onrechtmatig gehandeld en wees de
Utrechtse rechtbank de schadevorde
ring tegen de politie toe. Ook de opge
pakte betoger Joanna zou dus een
schadeclaim tegen de politie bij de
burgerlijke rechter kunnen indienen.
Joanna zou zelfs een kort geding te
gen de burgemeester van Amsterdam
en de politie kunnen aanspannen met
de eis dat het de burgemeester £n de
politie verboden wordt nog langer
door te gaan met het verstoren van Jo
anna als zij demonstreert. Voortzet
ting van de verstoring is namelijk, ge
zien de voorgeschiedenis, buitenpro
portioneel en daarmee dus onrecht
matig. Zo'n vordering is al eens in
2005 tegen de gemeente Amsterdam
door de rechter toegewezen in een
zaak tegen een vrouw die van terroris
me verdacht werd. Zij was thuis gear
resteerd en werd door de politie ge-
stalkt. De politieauto bleef langsrij
den en voor het huis staan en de agen
ten keken voortdurend naar binnen;
kortom, ze intimideerden haar. De ge
meente vond dat de politie zo in
breuk mocht maken op de persoonlij
ke levenssfeer. De rechter vond dat de
gemeente in redelijkheid verdere ver
storing moest staken, omdat deze niet
noodzakelijk was in een democrati
sche samenleving. De voortzetting
van de verstoring was buitenpropor
tioneel en daarmee onrechtmatig.
Zolang de politie doorgaat met al de
ze praktijken tegen mensen die
slechts hun mening uiten, ziet zij bur
gers blijkbaar nog steeds als onderda
nen, en zo behandelt ze hen ook. Het
is een urgente taak voor onze volksver
tegenwoordigers daaraan iets te doen,
en zich niet langer als regenten op te
stellen. Je mening vrij uiten is een
grondrecht.
Daniëlle Vogels
is als jongeren-
coach gespecia
liseerd in bege
leiding bij toe
komstkeuzes,
waaronder stu
diekeuze. Daar
naast heeft zij
zich als journa
liste toegelegd
op het intervie
wen van jonge
ren. Ze is am
bassadeur van
Stichting Emer-
go, dat als mis
sie heeft jonge
ren inzicht te
geven in hun ta
lenten en drijf
veren.
door Daniëlle Vogels
Wie is geslaagd
voor het eind
examen, kan
alsnog voor
een gap-year
- tussenjaar -
kiezen zonder de basisbeurs voor een
bachelor te verliezen, doordat de in
voering van het sociaal leenstelsel
voor bachelorstudies wordt uitgesteld
tot schooljaar 2015-2016. Minister Jet
Bussemaker van Onderwijs maakte
dit vorige week bekend. Voor wie zich
al heeft ingeschreven bij een hoge
school of universiteit, zijn er goede re
denen dit te annuleren.
Na de middelbare school niet meteen
aan een studie beginnen, maar een
jaartje er tussenuit. Om te reizen of te
werken, of een combinatie daarvan.
Steeds meer jongeren kozen hiervoor
in de afgelopen jaren.
Afgelopen schooljaar bleek uit een on
derzoek van het Europees Platform In
ternationaliseren in Onderwijs en de
Nederlandse tegenhanger Nuffic, dat
15 procent van de eindexamenkandida
ten zo'n gap-year overwoog. Maar veel
van hen zagen er vanaf, omdat ze dan
pas in 2014-2015 zouden starten met
een bachelor en daardoor te maken
zouden krijgen met het sociaal leen
stelsel. Daarom schreven ze zich toch
maar in voor een studie.
Welke invloed dit op hun levensloop
zal hebben, is moeilijk te voorspellen.
Zeker is dat de impact groot zal zijn.
Om te beginnen lopen deze jongeren,
in een leeftijdsfase waarin zij hun
identiteit ontdekken, een schat aan er
varingen mis door van een tussenjaar
af te zien.
Het overgrote deel van de jongeren
die na hun middelbare school een jaar
of een gedeelte daarvan naar het bui
tenland willen - of het nu alleen is
om te reizen, of ook om bijvoorbeeld
vrijwilligerswerk te doen - noemt als
belangrijkste reden dat het goed is
voor hun persoonlijke ontwikkeling.
Wat deze jongeren vooral willen ont
wikkelen, is zelfstandigheid. Dit is
ontzettend belangrijk voor hun le
vensgeluk, op korte en lange termijn.
En een flinke dosis zelfstandigheid
helpt om daarna een studie in het ho
ger onderwijs te kunnen voltooien.
Bovendien levert een tussenjaar meer
zekerheid op over de studiekeuze. Bij
bijna de helft van de jongeren leidde
een tussenjaar tot een andere studie
dan ze aanvankelijk van plan waren.
Geen wonder dat er op universiteiten
minder studie-uitval is onder die eer
stejaars (18 procent) dan onder studen
ten die direct van de middelbare
school komen (26 procent). Ook op
het hbo is minder studie-uitval onder
eerstejaars die een tussenjaar namen,
maar dan alleen bij degenen die had
den gewerkt in hun gap-year (25 pro
cent tegen 31 procent bij directe door
stromers).
Dus jongeren die een gap-year eigen
lijk wel zagen zitten, maar zich toch
hebben ingeschreven voor komend
studiejaar, lopen niet alleen een be
langrijke ervaring mis; ze lopen ook
meer risico op studie-uitval. Redenen
genoeg om de inschrijving voor ko
mend studiejaar te annuleren. Zeker
nu zij door het uitstel van de invoe
ring van het sociaal leenstelsel de ba
sisbeurs niet hoeven mis te lopen.
De inschrijving annuleren is niet
moeilijk. Dat kan met een verzoek tot
uitschrijving via Studielink, het cen
traal orgaan waarbij ook de inschrij
ving voor universiteiten en hogescho
len plaatsvindt. En een eventuele
machtiging tot afschrijving van het
collegegeld kan worden ingetrokken.
Bij de meeste studies is annulering
mogelijk tot 1 september.
Dit lijkt misschien allemaal 'op het
laatste nippertje', omdat een verblijf
in het buitenland met eventueel vrij
willigerswerk de nodige organisatie
vergt. En er is natuurlijk geld voor no
dig. Dit is geen nadeel: het levert een
mooie combinatie op. Een jongere
kan eerst een paar maanden gaan wer
ken om het gap-year te bekostigen.
Nu liggen de banen niet voor het op
rapen en valt er wat dat betreft wei
nig te kiezen. Dat wordt dus mis
schien een tijdje een rotbaantje, om
daarna naar het buitenland te kun
nen. Jongeren die dat ervoor over heb
ben, werken meteen aan hun doorzet
tingsvermogen. Nog een handige ei
genschap om straks de studie van
hun keuze te kunnen voltooien.
reageren?
opinie@depersdienst.nl
