CRISISCOMMUNiCA O
De alarmen die klinken bij rampspoed en ander ongemak
zijn hopeloos verouderd. En de rampenzender heeft haar lang
ste tijd gehad. Twitter, sms en NL-Alert nemen de taak over
om burgers te waarschuwen als er gevaar dreigt.
10 VERDIEPING
Het luchtalarm
heeft hier z'n
complete
disfunctioneren
aangetoond
Luchtalarm? H
vervanging toe, na zo'n twintig jaar
dienst.
Het is de vraag of ze vervangen wor
den, omdat op dit moment NL-Alert
In Nederland staan 4.200 luchtalarm
palen. Elke eerste maandag van de
maand om 12.00 uur worden ze
getest.
In 3 procent van de gevallen blijkt
de sirene niet te werken.
De sirenes worden gemiddeld een
paar keer per jaar aangezet bij ram
pen of grote incidenten.
Regelmatig gaat er wat mis. Mensen
weten niet wat ze moeten doen of
ze negeren de sirene.
Het onderhoud van de luchtalarmpa-
len kost jaarlijks 3,8 miljoen euro.
In 2017 zijn vrijwel alle sirenes aan
wordt getest: een systeem waarmee
de overheid berichten kan sturen
naar alle mobiele telefoons in een
bepaald gebied.
De ervaringen met NL-Alert zijn tot
nu toe niet bevredigend. Bij een lan
delijke test in februari bleek het me
rendeel van de mobiele telefoons
geen waarschuwingsbericht te heb
ben ontvangen.
Later dit jaar volgt een nieuwe test.
alarmgeluid lokt nieuwsgierigen de
straat op, terwijl het juist de bedoeling
is dat iedereen veilig binnen blijft."
Schelberg vindt dat er anno 2013 veel
betere alternatieven zijn, zoals waar-
schuwingsberichten via de mobiele te
lefoon. „Daarmee kun je mensen pre
cies vertellen wat er aan de hand is en
wat ze moeten doen. Deze vage sirenes
moeten we gewoon niet meer willen."
Anne-Marie van het Erve, deskundige
op het gebied van crisiscommunicatie,
bevestigt dat het luchtalarm niet goed
functioneert. „Na een brand in Hel
mond in 2007 bleek dat het merendeel
van de mensen niet naar binnen ging
op het moment dat het luchtalarm
klonk."
De burgemeester van Hengelo staat
niet alleen in zijn kritiek. Ook Berend
Hoekstra, burgemeester van de Gro
ningse gemeente Leek, heeft geen goed
woord over voor de manier waarop bur
gers nu worden gewaarschuwd bij ram
pen en grote incidenten.
door Peter Winterman
illustratie Nourdin Kouch
Burgemeester SchgJ
van Hengelo
„Met diensten als sms en Twitter is
zo'n sirenepaal niet meer van deze
tijd", zegt Hoekstra. Hij heeft daarom
besloten geen nieuwe alarmpalen
meer te plaatsen en oude niet te ver
vangen. In plaats daarvan wil Hoekstra
bij incidenten een auto met luidspre
kers inzetten, die rondrijdt met de
boodschap 'Sluit deuren en ramen'.
Een nieuwe woonwijk in Leek had
eind vorig jaar eigenlijk een nieuwe
alarmpaal moeten krijgen. „Maar die
hebben we niet geplaatst. Ik kreeg de
meldkamer over me heen, maar nu
hebben we met het ministerie over
legd dat een auto gewoon kan."
Bij het ministerie van Veiligheid en Jus
titie erkennen ze dat er de afgelopen ja
ren nauwelijks nog sirenepalen zijn bij
geplaatst. Gemeenten moeten deze
sinds 2006 zelf betalen. In tijden van
economische crisis blijkt de aanschaf
prijs van zo'n 60.000 euro per paal j
vaak een struikelblok.
In totaal staan er 4.200 luchtalarmpa-
len in Nederland en sinds 2006 zijn er
maar twintig bijgekomen. „Een ver
waarloosbaar aantal", bevestigt Lode-
wijk Hekking, woordvoorder bij het mi
nisterie. Toch wil Hekking niet zeggen
dat de sirenepalen achterhaald zijn.
„De waarschuwingendienst op je mo
biel van NL-Alert is op dit moment
een aanvullend middel dat zich de ko
mende jaren moet ontwikkelen tot een
volwassen dienst. Natuurlijk houden
we die ontwikkelingen scherp in de ga
ten, maar het is nog te vroeg om daar
nu op in te gaan. Tot op heden zijn we
tevreden met de sirenes."
Maandag 11 juni
2012. In alle vroeg
te breekt brand
uit in een restau
rant in het Over
ijsselse plaatsje
De Lutte. De rook
ontwikkeling is hevig. Kinderen fiet
sen door de stinkende damp naar
school. Als het luchtalarm klinkt, ont
staat paniek bij de schooldirecteuren.
Wat moeten ze doen?
Sommige scholen sluiten de deuren.
De leerlingen worden naar huis ge
stuurd, waarbij ze opnieuw door de
rook fietsen. Later wordt bekend dat
bij de brand flinke hoeveelheden as
best zijn vrijgekomen.
„Onbegrijpelijk", zegt burgemeester
Sander Schelberg van Hengelo, dat
naast De Lutte ligt. „Het luchtalarm
heeft hier z'n complete disfunctione
ren aangetoond. Dit alarmeringsmid
del is hopeloos ouderwets en past niet
meer bij deze tijd."
Harde woorden van een burgemeester,
die al snel na de brand zijn ongenoe
gen uitte over de manier waarop de lo
kale bevolking werd gewaarschuwd.
„Het probleem is dat mensen nog al
tijd niet precies weten hoe ze moeten
reageren als het luchtalarm afgaat. Dat
verander je niet. In dit geval hadden de
schoolkinderen natuurlijk nooit naar
buiten gestuurd mogen worden."
Schelberg pleit ervoor alle sirenepalen
in Nederland 'om te hakken'. „Het
