12 BUITEN
De argusvlinder dankt zijn naam aan
de Griekse mythologie. Toen Zeus
verliefd werd op de beeldschone
dienstmaagd lo had zijn vrouw Hera
dat al snel door en zij werd hevig ja
loers. Zeus wilde lo tegen de jaloezie
beschermen en toverde haar om in
een koe. Maar de list mocht niet ba
ten: Hera eiste de koe op als cadeau
tje en ze stelde de herder Argos aan
om haar dag en nacht in het oog te
houden. Argos was een reus met dui
zend ogen, waarvan er nooit meer
dan twee tegelijk sliepen. Voor lo
was de onafgebroken bewaking door
Argos een voortdurende kwelling.
Om lo te bevrijden schakelde Zeus
zijn zoon Hermes in en die verzon op
zijn beurt een list. Door fluitspel wist
hij Argos in een zo diepe slaap te krij
gen dat al zijn ogen dicht vielen. Ver
volgens hakte hij Argos het hoofd af
en zo werd lo bevrijd...
door Chiel Jacobusse
HET ZEEUWSE LANDSCHAP
Buiten
Oe hoeve Werendijke
bij Zoutelande is
gebouwd van de
kloostermoppen van
het voormalig klooster
Porta Coeli. De
boerderij van de familie
Dingemanse fungeert
nog steeds als
akkerbouwbedrijf met
daarnaast een
mini-camping.
foto Gerard Smallegange
Argus sluit langzaam de ogen...
vrouwtjes ontbreekt. De vlinder is
goed te onderscheiden van enkele j
naaste verwanten die in Zeeland alge-1
meen zijn: het bruine en het oranje
zandoogje. Het bruine zandoogje is
veel soberder gekleurd en het oranje
zandoogje heeft in het oog op del
voorvleugel een 'dubbele iris' in de j
vorm van twee witte stippen.
Als oorzaak van de achteruitgang van j
de argusvlinder wordt nogal eens de 1
klimaatverandering genoemd. Soms j
leidt dat tot schampere reacties: 'vroe- j
ger lag alles aan de zure regen en nu j
is de klimaatverandering de grote j
boosdoener'. In feite zijn het dingen
die elkaar heel sterk overlappen. Zo
wel de 'stikstofdepositie', zoals het te
genwoordig deftig heet, als de kli
maatverandering zorgen ervoor dat J
de vegetatie verruigt. Een grote varia
tie aan allerlei kleinere en grotere wil
de kruiden wordt verdrongen door]
snelgroeiende, hoog opgaande gras
sen en ruigtegewassen als bramen en
brandnetels. Open plekken tussen de j
begroeiing verdwijnen. En het zijn
juist die kale open plekken die voor
heel veel soorten van eminent belang j
zijn. Het geldt voor uiteenlopende
wezens als korstmossen en akkerkrui- J
den, slangen en hagedissen, zandbij-
en en graafwespen, vogels, vlinders
en nog tal van andere planten en die
ren. De argusvlinder is er één van.
De rups leeft op grassen in een open
vegetatie, waar tussen de planten
ruimte is waar de eenmaal volwassen
vlinders kunnen zonnen. Verder is
natuurlijk de toegenomen wisselval
ligheid met veel perioden van langdu
rige regen of juist intensieve droogte
allerminst bevorderlijk voor vlinders.
De geschiedenis van Argos eindigt er
mee dat Hera de ogen van de gedode
Argos verzamelt en die uitstrooit op
de veren van haar lievelingsvogel, de
pauw.
Zo bleef alleen een mooie, maar weev,
moedige herinnering over. Hopelijk
vergaat het onze argusvlinder beter
dan zijn naamgenoot.
Aan de Vlinder- en libellenwerk-^
groep Zeeland, die met 'Op de bres
voor de Zeeuwse zes' haar 20-jarig ju
bileum viert, zal het in ieder geval
niet liggen.
Waarnemingen van argusvlinders zijn
meer dan welkom! Ze kunnen worden in
gevoerd op www.waarneming.nl.
Argusvlinder
een fotograaf erg moeilijk ongezien
te benaderen.
En wat er nog bij komt: de soort
wordt in snel tempo zeldzamer. Dag
vlinders vormen in Nederland één
van de meest bedreigde diergroepen.
Reden voor de Vlinder- en Libellen-
werkgroep Zeeland om met de actie
'Op de bres voor de Zeeuwse zes' aan
dacht te vragen voor de bedreigde en
zeldzame Zeeuwse dagvlinders. Eén
ervan is de Argusvlinder, een oranje
met zwarte dagvlinder die leeft in
grazige gebieden. Gebieden als de
Yerseke en Kapelse moer, de bloem-
dijken in de Zak en de Schouwse dij
ken rond Dreischor, met onbemeste
graslanden en kruidenrijke bermen
vormen de meest geëigende biotoop,
maar de soort komt ook voor in de
duinen, in ruigere bermen en een en
kele keer zelfs in bemeste graslan
den.
Er is een duidelijk onderscheid tus
sen mannetjes en vrouwtjes, zoals de
foto's van beide geslachten laten
zien. De mannetjes hebben op de
voorvleugels een brede, donkere
band van geurschubben, die bij de
De argusvlinder is ver
noemd naar Argos en
dat betreft in de eer
ste plaats de geringde
vlekken op de vleu
gels, de 'argusogen'.
Als de vlinder met
opengeklapte vleugels zit zie je op
beide voorvleugels een oog en aan de
achterzijde van de achtervleugels een
hele reeks ogen. Ook als de vlinder
'slaapt', met de vleugels dicht, is op
de goed gecamoufleerde onderkant
van de vleugels nog steeds een hele
reeks ogen zichtbaar. Maar het is in
nog minstens één ander opzicht een
treffende benaming. Argos werd ook
wel Argus Panoptes genoemd en Pa-
noptes betekent 'alles ziend'. De ar
gusvlinder is buitengewoon waak
zaam en daardoor bijvoorbeeld voor
