44 Zes glutenvrije
appelbeignets
vragen slechts
om anderhalve
appel
Plaatje brengt geluk
CONSUMENT 23
Gezond kiezen in de supermarkt
hoeft niet de meest prijzige
keuze te zijn. Ook met een
beperkt budget kun je wel
degelijk gevarieerd en
gezond eten.
KOOPWAAR
Wouter Klootwijk
MAANDAG 10 JUNI 2013
Mogelijk is het indertijd met de
zelfde bedoeling gemaakt als re
clame voor tomatensaus van Uni
lever (Bertolli), die een paar jaar
geleden in een filmpje op tv ge
kookt werd door stevige moekes
in schortjurk rond een kookketel.
De tijd van opoe, toen alles nog
goed was en hier nog geen Bulga
ren kwamen klieren.
Om dat te verbeelden, het over
zichtelijke van vroeger, tevens ga
rantie voor de kwaliteit van wat
je wilt verkopen, heb je niet eens
lachende, gezonde, blanke men
sen nodig op een zak zout. In Na
tuurvoedingswinkels loop ik
rond met mijn jas achterstevoren
aan, zodat ik de kraag voor mijn
mond kan houden om de geluids
overlast van schaterlach zo veel
mogelijk te beperken. Het over
kwam me weer eens bij een zak
zout op het schap. Eerst de woord
vondst. In winkels wordt onder
scheid gemaakt tussen zout en
zeezout. Gewoon zout is goedko
per. Zeezoutgelovigen geven er
graag wat meer aan uit, omdat ze
denken dat zeezout gezonder is
en lekkerder. Nou is het vervelen
de van gewoon zout, dat het ook
zeezout is, maar het water is er
heel lang geleden al uit verdampt.
Dus wat moet je doen om ge
woon zout interessanter te ma
ken? Je noemt het oerzeezout. En
zet er een plaatje op dat je in je
hart raakt De leverancier voor Na-
tuurwinkels zet op zijn zout een
lieflijk landschapje. Een boerderij
tje met een hooiberg aan een land
weg en een kronkelende beek. Op
de voorgrond korenschoven. Het
schilderijtje heeft niks van doen
met zout. Maar de boodschap: je
koopt een zak ouderwets geluk.
Zo kan zelfs zout lollig wezen.
kindjes die gevoed worden met
melkpoeder uit Nederland, blond
en blank worden, een gezonde
dikke kop krijgen en vreselijk
moeten lachen.
Reclame is leuker dan humor die
speciaal bedoeld is om te lachen,
zoals cabaret op de televisie. Ik
kijk nog liever naar zingen op zon
dag bij de EO. Maar bloedserieuze
reclame is pas echt om te schate
ren en de woordenloze bood
schap op verpakkingen van koop
waar doet meer plezier dan een
liedje. Op verpakkingen van het
merk De Cecco, fabriekspasta uit
Italië, staat een vrolijke boerin,
die nog zelf tarwe maait. Ze heeft
zulke grote borsten, dat ze, kon ze
van het etiket af stappen, subiet
voorover zou vallen. Topzwaar.
Wat precies de oorspronkelijke
boodschap van het plaatje op de
pasta is, valt niet te achterhalen.
Kiezen met
de Slim
koken
app
Het plaatje zegt
wat woorden niet
mogen. De afbeel
ding bedoelt wat
de Warenwet
niet wil dat je zomaar zegt.
Een bakker mag niet (meer)
zeggen dat een kind van zijn
koek gezond wordt en intelli
gent. Bij Liga wisten ze vroeger
al hoe het moest. Een portret
op de verpakking, van een la
chend, blond kind met bolle toet,
dus hypergezond. Later heeft het
kind van de zoete koeken die aan
je tanden bleven plakken, het tot
prinses Beatrix geschopt. Kijk
maar op oude verpakkingen; spre
kend Bea'tje, dus zie je wel! In
Scandinavische landen staat de
zus van Ligalachebekje nog altijd
op blikjes leverpastei. Boodschap:
goed voor je kind. En zo leerde de
halve wereld in het verleden dat
door Sandra van Maanen
illustratie Farhad Karimi
Kiezen voor gezond is simpel,
stelt het Voedingsbureau.
Geef minder uit aan vlees en
kaas en meer aan groente en
fruit. Gezond eten volgens
de Schijf van Vijf is geen
kwestie van geld, maar van
juiste keuzes. Die conclusie trekt het Voe
dingscentrum uit onderzoek van het Cen
traal Bureau voor de Statistiek (CBS), dat
cijfers over voeding en gezondheid door de
jaren heen vergeleek. De resultaten zijn ge
bundeld in het CBS-boek Smakelijk weten,
waaraan het Voedingscentrum meewerkte.
Het verwijt dat met name ongezonde, vet
te en zoete producten voor een habbekrats
in de schappen liggen, terwijl voor gezon
de alternatieven de hoofdprijs moet wor
den afgerekend, is bekend. In discussies
over oorzaken van overgewicht steekt het
vaak de kop op. Klopt het dat wie minder
te besteden heeft, is aangewezen op onge
zonde voeding? Nee, vinden ze bij het Voe
dingscentrum. Het grote aanbod van voe
dingsmiddelen maakt het voor iedereen
mogelijk gevarieerd en gezond te eten.
Meer groenten en fruit dus, want daarin
zitten vitamines, mineralen en vezels. Pre
cies daar wringt de schoen. Gemiddeld be
steden Nederlanders minder dan 20 pro
cent van hun voedingsbudget aan groente,
fruit en aardappelen. Dat aandeel moet om
hoog om aan de dagelijkse twee ons groen
ten en twee keer fruit te komen, vindt het
Voedingscentrum.
Maar liefst een kwart van het budget dat
aan voedsel wordt uitgegeven, komt voor
rekening van vlees en vis. We eten er tegen
woordig 2,5 keer zo veel van als in 1950. Lek
ker, maar met het oog op gezondheid hele
maal niet nodig. Met 100 tot 125 gram
vlees (waren), kip, vis of een vlees vervan
ger per dag kom je goed uit. Een vegeta
risch alternatiefis ook prima.
Voedingscentrum
productie van de landbouw en de komst
van de voedingsmiddelenindustrie. Uit de
cijfers van het CBS blijkt dat de gemiddel
de prijs van eten en drinken niet sneller
stijgt dan de prijs van niet-eetbare produc
ten. De dagelijkse producten in de super
markt worden soms duurder, maar soms
ook goedkoper. Sinds 2000 is hetzelfde
lunchpakket je slechts 20 cent duurder ge
worden. Betaalden we toen 1,07 euro voor
een lunchpakket, in 2011 kostte hetzelfde
pakketje 1,27 euro. Minder verstandige keu
zes, maar ook een onjuiste inschatting van
hoeveelheden maken het te betalen bedrag
in de supermarkt onnodig hoog. Jaarlijks
wordt per persoon gemiddeld yoor 135 euro
aan eten weggegooid. Daarin is een derde
deel maaltijdresten, dagelijks schuift 20 pro
cent prima eten van het bord in de aftral-
bak.
Te veel koken doen we ook massaal, vooral
pasta, rijst en aardappels. De app Slim ko
ken van het Voedingscentrum helpt je min
der voedsel te verspillen. Zo kun je per in
grediënt uitzoeken hoe je iets lekkers met
een kliekje kunt maken. In de alfabetische
lijst met bewaartips is te zien of je de aard
appelsalade die al een paar dagen in de koel
reageren?
consument@depersdienst.nl
De keuze voor vlees en vis, maar ook kazen
en kant-en-klaar producten is een kostba
re. Gek genoeg reserveert de Nederlandse
consument vandaag minder budget voor
voeding dan vorige generaties. In i960 be
steedde een doorsnee huishouden meer
dan 30 procent van het budget aan voedsel,
tegenwoordig schommelt het rond de
11 procent. Door de toegenomen welvaart
kunnen we meer en kwalitatief betere pro
ducten kopen. Tegelijkertijd is het aanbod
van voedsel gegroeid door de fors gestegen
kast staat, nog kunt eten. De app, die
je gratis kunt downloaden via Google
Play of iTunes, biedt koop-, kook- en
bewaartips en gezonde recepten op
maat. Je vult de samenstelling van
je huishouden in. Dat kan per
keer, per recept (bijvoorbeeld als
je eters hebt) of als standaard ge
zinssamenstelling worden inge
voerd. Niet alleen het aantal eters,
maar ook geslacht en leeftijd worden ge
vraagd, waarbij de app exact de hoeveel
heid voedingsmiddelen berekend. Een jon
gen van 17 jaar telt voor 1.1 persoon, een
vrouw van 48 is goed voor 0.8 punten. Op
basis van het aantal punten wordt per re
cept de hoeveelheid per ingrediënt vastge
steld. Dat is voor de hobbykok een eye-ope-
ner! Juist wanneer je voor meer personen
kookt, wordt het inschatten van hoeveelhe
den vaak nattevingerwerk. Maar wat blijkt?
Zes glutenvrije appelbeignets vragen
slechts om anderhalve appel. Wat doe je
met de overgebleven helft van de tweede
appel? Direct opeten: goed voor het dagge
middelde van twee ons fruit. Handig is dat
voor de overige appels van de schaal be
waartips worden gegeven. Je legt ze niet op
een decoratieve schaal, maar in de groente
lade van de koelkast. Voor alle recepten
van de app Slim koken geldt dat er bewaar
tips (sowieso voor bederfelijke ingrediën
ten) worden gegeven. En uiteraard worden
de energiewaarde, koolhydraten, vetten, ve
zels, et cetera opgesomd. Het is immers
een app van het Voedingscentrum.
Handig is de kookstand, waarbij je stap
voor stap door het recept wordt geloodst.
Leuk en vooral praktisch is het boodschap
penlijstje dat tijdens het winkelen via de
smartphone kan worden geraadpleegd.
Slim koken heeft ook recepten speciaal ge
schikt voor mensen met allergieën zoals
voor koemelk, ei en gluten.
