Kinderen die verstoppertje spelen op
het schoolplein, jongens en meisjes
die met rugzakjes door het dorp naar
huis fietsen, ouders die kletsen bij
het schoolhek: die taferelen horen
binnenkort niet meer bij Terhole. De
enige basisschool in het dorp moet
dicht. In september was er nog een
reünie om het 150-jarig bestaan van
onderwijs in Terhole te vieren.
2 SPECTRUM
66 Als er zo weinig kinderen op school
zitten, kan je goed vrienden maken.
Het is gezellig en knus.
J
BASISSCHOOL
zh
Zonder
school
zal het
tervl
Kleine basisscholen staan onder druk. Steeds meer dorpsschooltjes in
Zeeland moeten sluiten, omdat ze te weinig leerlingen hebben. De krant
volgt de komende weken basisschool Tervliet in het Oost-Zeeuws-Vlaam-
se dorp Terhole De school gaat eind deze maand definitief dicht
Vandaag aflevering 1: de school
door Cornelleke Blok I foto's Lex de Meester
In de gymzaal, die naast de school staat.
De kring met zes stoeltjes
neemt maar een klein ge
deelte van het lokaal in. Het
is een maandag in april.
Groep 3,4 en 5 beginnen de
week zoals altijd met een ge
sprek over het weekend. Al
le kinderen krijgen van juf Elke den Doelder uit
gebreid de kans om hun verhaal te vertellen. Zo
heeft Quint met 4-1 gewonnen bij de voetbal,
heeft Finn bekende wielrenners gezien bij de
Amstel Gold Race en is Katja eerste geworden
op de duizend meter bij atletiek.
Na het kringgesprek splitst de groep zich in drie
ën. De tafeltjes vlak voor het schoolbord zijn
van Jolijn en Silvio, die samen in groep 3 zitten.
Erachter groep 4 met Zakaria, Quint en Finn. En
het stoeltje van Katja staat rechts vooraan. Zij zit
alleen in groep 5.
Precies één leerling kwam Tervliet te kort op de
teldatum, 1 oktober. Eén leerling te weinig om
de opheffingsnorm van 23 leerlingen te halen en
nog een jaar open te kunnen blijven. Het doek
viel onherroepelijk. Dat kwam hard aan, bij ie
dereen. „Je denkt: het kan niet, het mag niet",
blikt Nicole van Eetvelt terug. Ze is lid van de
ouderraad en moeder van Katja uit groep 5 en
Pieter uit groep 8.
De kans bestond dat hun kinderen de basis
schoolperiode niet zouden kunnen afmaken op
Tervliet, dat wisten de ouders ook wel. „Het was
al een paar jaar aan het rommelen. Er waren ge
sprekken tussen het schoolbestuur en de
ouders", zegt Van Eetvelt. „Maar telkens hadden
alle ouders dezelfde mening: we gaan ervoor."
Directeur Werner Dewitte, die meer dan tien
jaar aan het hoofd van de school staat: „We heb
ben ons de laatste vijfjaar elk jaar afgevraagd of
we het weer zouden redden. Bij intakegesprek
ken met ouders van nieuwe leerlingen heb ik
steeds gezegd: ik kan de garantie niet geven dat
uw kind de school kan afmaken. Mensen heb
ben het recht om te weten hoe de toekomst van
de school eruit ziet."
Hoe kleiner de school werd, hoe meer ouders
twijfelden of zulk kleinschalig onderwijs wel
het beste voor Kun kind was. Sommigen haal
den hun kroost van school. „Ik snap het wel",
zegt Dewitte. „Die mensen kiezen voor de toe
komst." Betrokken ouders en dorpelingen richt
ten een werkgroep op, die zich hard maakte
voor het behoud van Tervliet. Ze probeerden
voor nieuwe aanwas te zorgen door te werven
bij gezinnen uit het dorp die hun kinderen om
uiteenlopende redenen naar een andere school
lieten gaan. Het haalde niets uit.
Zodra de combinatieklas zich in drieën splitst,
moet juf Elke ook haar aandacht verdelen. „Col
lega's die op een grotere school werken, zeggen
wel eens tegen me: 'jij hebt het makkelijk, met
zo weinig leerlingen. Dan denk ik: 'kom het
eens een weekje doen'." Ze is blij dat ze hulp
heeft van een stagiaire. Zij verzorgt een dictee
voor groep 3. Elke geeft een korte instructie aan
Katja en gaat door met uitleg aan groep 4. Ter
wijl Quint en Zakaria voorlezen uit hun les
boek, kijkt Elke met een half oog toe hoe het dic
tee gaat. Ze zet groep 4 aan een opdracht en gaat
weer verder met Katja. Het schoolbord gebrui
ken is niet nodig voor één leerling. Elke schrijft
de uitleg voor Katja op een kladblok.
„Ik hak mijn instructies bewust in korte brok
jes", legt Elke in de pauze uit. „Ik geef uitleg aan
groep 3, terwijl groep 4 aan een opdracht werkt.
De kinderen leren hier snel omgaan met uitge
stelde aandacht. Als ze iets niet snappen, slaan
ze de opgave even over, of vragen het aan hun
buurman. Ze gaan niet met de vinger in de
lucht op.de juf zitten wachten. Soms moet ik
dingen afkappen vanwege de tijd. Je moet snel
ler door, want de andere kinderen moeten ook
aandacht."
Kaj van Doorsselaer (10) uit groep 7
Quint en Zakaria gaan taaloefeningen doen op
de computers, die achterin de klas staan. „Op
een kleine school heb je een computer keihard
nodig", zegt Elke. „Het is makkelijk om ze op de
computer met taal te laten oefenen. Het geeft
mij tijd om uitleg te geven aan de andere kinde
ren." Als ook de andere kinderen van groep 4 en
5 achter de computer zitten, heeft Elke tijd de
volle aandacht voor groep 3. Ze laat de kinderen
om en om woordjes voorlezen.
De leerkrachten zien veel voordelen van het
kleinschalige onderwijs. Elke: „Zo'n kleine
groep geeft de mogelijkheid om extra stof te be
handelen. Ik heb nu goede leerlingen, dus we
hebben tijd om de rekenlessen te verzwaren."
Kleuterleidster Anne van Bellen, die twintig
jaar op de school werkt, is het met haar eens. „Je
kunt zó persoonsgericht werken. Mijn oudste
twee kleuters zijn al aan het lezen, omdat ze aan
een uitdaging toe zijn. Een ander kind heeft
moeite met het herkennen van cijfers. Daar kun
je extra aandacht aan besteden. In een klas van
25 werkt dat toch anders. Voor uitstapjes heb je
ook meer mogelijkheden. Ik ben pas bijvoor
beeld alleen met de kinderen naar het tuincen
trum geweest. Als we het over sneeuwklokjes
hebben, lopen we even naar buiten om naar de
I
I
ui
1
1
Finn en Quint uit groep 4.
De jassen van de leerlingen van Tervliet passen aan één kapstok.
I
