jongens kunnen veel van vrouwen le
ren maar niet hoe ze man worden.
Daarom moet de overheid opvoedba-
nen aantrekkelijker maken voor man
nen. Dat is niet alleen goed voor jon
gens, ook hun vaders willen dat.
12 SPECTRUM
opinie
De man wil
wel degelijk
opvoeden
Marnix Viëtor
is adviseur bij
JSO Expertise
centrum voor
jeugd, samenle
ving en ontwik
keling en leidt
vaderprojecten.
Louis Pronk is
adviseur trai
ner bij JSO en
traint professio
nals die met va
ders werken.
door Marnix Viëtor en Louis Pronk
De laatste tijd is er
opvallend veel
aandacht voor jon
gens en hun op
voeders. En het
zijn meestal vrou
wen die daarover
schrijven. Neem historica Angela
Crott, die in Jongens zijn 't - van Pietje
Bell tot probleemgeval een lans breekt
voor eerherstel van jongens. Of De af
wezige vader bestaat niet - en waarom
vaders niet moeten moederen van Irene
Zwaan.
Waar is de man in een samenleving
waar feminisering troef is in kinderop
vang, onderwijs en opvoed steun en
hulp aan ouders? En waarom is er zo
veel te doen rond 'falende' jongens,
die op school lagere cijfers halen dan
meisjes en oververtegenwoordigd zijn
op de laagste typen vmbo?
Wij vinden dat het tijd wordt de me
ning van mannen over de rol van de
vader bij het opvoeden naar voren te
brengen. Elke ouder wil het beste
voor zijn kind. En iedere ouder (ook
de vader) heeft een besef van verant
woordelijkheid voor zijn kinderen.
Hoewel de buitenwereld dat niet al
tijd ziet, is het wel onze overtuiging
dat dit voor iedere vader geldt, ook
voor de afwezige vader. Maar weten
we ook wat dit 'verantwoordelijk zijn'
voor de individuele vader betekent?
Vroeger was het duidelijk waar je als
man en vader voor stond: je verdien
de de kost, beschermde huis en haard
en bestrafte kattenkwaad van je
kroost. Wie herinnert zich niet:
'wacht maar tot je vader thuiskomt'?
Als gevolg van de emancipatie, het
groeiend aantal vrouwelijke kostwin
ners en het streven naar gelijkheid
van man en vrouw, zijn 'oude' manne
lijke waarden echter weggevallen. We
houden niet meer van autoriteit en ge
zag, zeker niet in het gezin. Daarmee
lijken mannen in een opvoedvacuüm
terecht te zijn gekomen, waarin zij ex
perimenteren met een vaderrol die
hun verzorgende kwaliteiten (luiers
verschonen) combineert met hun
meer mannelijke eigenschappen
(grenzen stellen). In onze projecten
en trainingen constateren we dat de
opvoedruimte die de man krijgt vaak
door de vrouw wordt bepaald - man
nen doen het pas goed als zij aan de
'vrouwelijke opvoednorm' voldoen.
Vaders krijgen zelden te horen dat ze
goede opvoeders zijn. Vaders doen
het anders. En 'anders' wordt afgeme
ten aan de dominante normen en
waarden van moeders en vrouwelijke
raadgevers bij de opvoeding.
Vaders zeggen vaker kritiek te krijgen
van hun partner dan andersom. Het is
aan moeders om vaders hun eigen rol
in de opvoeding te gunnen, het is aan
vaders om die rol vanuit eigen inzicht
en gevoel in te vullen. En het is de
kunst en opgaaf voor beiden om ie
ders opvoedkwaliteiten en stijl tot
zijn/haar recht te laten komen. Als
een moeder bijvoorbeeld onder aan
het klimrek staat, zal ze haar kind zeg
gen voorzichtig te doen. Terwijl de va
der zijn kind eerder zal uitdagen nog
een treetje hoger te gaan. En als het
misgaat, dan staan vader en moeder
klaar om het kind op te vangen.
Tegenover de kritiek op de afwezige
vader, op vaders die het niet goed
doen als opvoeder óf een verlengstuk
zijn van de vrouwelijke partner, stel
len wij dat vaders steeds actiever be
trokken zijn bij de verzorging en op
voeding van hun kinderen. Volgens
het onderzoek De rol van de vader bij
de opvoeding van het voormalig Minis
terie van leugd en Gezin uit 2010 erva
ren vier op de vijf vaders geen gebrek
aan opvoedkennis om hun rol goed te
kunnen vervullen. Vaders blijken
steeds betere opvoeders. Ze hebben
de recente publiciteit over 'vaders en
zonen' lijkt het belang van vaders
voor hun dochter(s) uit beeld te ra
ken. Ten onrechte: uit onderzoek
blijkt dat meisjes betere schoolpresta
ties leveren als hun vader zorg en aan
dacht aan hen besteed. Bovendien le
ren vaders hun dochters de buitenwe
reld kennen en helpen ze bij het ont
wikkelen van zelfvertrouwen. Boven
dien: dochters kunnen van hun vader
leren hoe met jongens en mannen om
te gaan. Speciale aandacht verdienen
niet-westerse vaders, die zich traditio
neel meer op hun zonen richtten.
een eigen inbreng en zijn meer ge
richt op doen, handelen en actie dan
moeders. Volgens hoogleraar pedago
giek Louis Tavecchio dagen vaders
hun kinderen uit tot autonomie en
het opzoeken van grenzen. Denk aan
sporten, stoeien en andere 'stoere' ac
tiviteiten. Moeders bieden kinderen
eerder bescherming, vaders leggen va
ker de brug naar de buitenwereld. Kin
deren blijken het best af als ze met
mannelijke en vrouwelijke opvoedstij-
len te maken krijgen.
Ook de rol van vaders voor hun doch
ters) krijgt onvoldoende aandacht. In
