I
Eike Batista leefde de droom van
elke Braziliaan. De 56-jarige
topondernemer bezat ruim 30
miljard dollar, hij was getrouwd met
een ex-Playboygirl en op president
Dilma na de machtigste persoon van
Brazilië. Tot het misging.
buitenland
10 SPECTRUM
66
Brazilianen
houden van
de Ameri
kaanse
droom.
Ik ben het
gezicht van
die droom
Val van de rij kste man
J
door Jan Willem Zeldenrust
ver drie of
vier jaar ben
ik de rijkste
man ter we
reld. Ik
schep niet
op. Het is
.niet meer dan een logisch gevolg van
de activiteiten die we nu onderne
men. Kijk naar al mijn bedrijven, in
2015 verdienen we 10 miljard dollar
per jaar. In de volgende vijfjaar zal dit
bedrag verdubbelen of zelfs verdrie
voudigen. En dit zijn nog voorzichtige
schattingen die ik nu opsom."
Was getekend: Eike Batista. Iets meer
dan een jaar geleden reikten de bo
men tot in de hemel voor de onderne
mer. Hij was op dat moment de op
zes na rijkste man op aarde en had
zijn vizier gericht op de Mexicaanse
telecom-magnaat Carlos Slim, met
bijna 70 miljard dollar de rijkste van
allemaal.
Zoals het een goed miljardair be
taamt, houdt Batista er een extreme le
venstijl op na. Hij heeft meerdere
schepen en vliegtuigen en om het
eens helemaal anders te doen, par
keert hij zijn Mercedes van ruim 1 mil
joen dollar in zijn woonkamer. Medio
jaren negentig stort hij zich op speed
bootraces, waarin hij wereldkampi
oen wordt. In die periode trouwt hij
met Luma de Oliveira, een beroemde
Braziliaanse actrice, die de cover van
de Playboy haalt. Het stel is razend po
pulair bij de media en die populariteit
komt Batista later goed van pas.
In 2004, hij is ondertussen alweer ge
scheiden van De Oliveira, gaat het
hem zakelijk voor de wind. Hij profi
teert in de daaropvolgende jaren van
de opkomende Braziliaanse econo
mie. Batista richt het ene na het ande
re bedrijf op, allemaal met de letter X
in hun naam. Omdat het designtech-
nisch mooi staat, maar vooral om de
betekenis: vermenigvuldigen, zoals
het vermenigvuldigen van rijkdom.
En zijn rijkdom vermenigvuldigt tot
maar liefst een kleine 35 miljard dol
lar. Afgelopen jaar zei Batista in een
interview: „Brazilianen houden van
het concept van de Amerikaanse
droom. Wat nu gebeurt in Brazilië is
de Braziliaanse droom. En ik ben toe
vallig het gezicht hiervan."
Batista is geliefd, ook omdat hij zijn
geld deelt met anderen. Voornamelijk
met politieke vrienden, die hij hier
mee naar zijn hand weet te zetten. Hij
betaalt omgerekend 200.000 euro
voor het pak dat voormalig Brazili
aans president Lula droeg bij zijn inau
guratie, geld dat naar een goed doel
gaat. Ook dineert hij in zijn penthou
se in Rio de Janeiro met Madonna, die
hij een cheque van 5 miljoen euro
geeft voor een project in Malawi. De
popdiva geeft als tegenprestatie een
concert op het strand van Copacabana
tijdens de jaarwisseling. Batista inves
teert over een periode van 5 jaar 40
miljoen euro in het project om de
krottenwijken van Rio de Janeiro veili
ger te maken en hij wordt door velen
gezien als de man die de komst van
de Olympische Spelen naar Rio moge
lijk heeft gemaakt met een investe
ring van ruim 10 miljoen euro voor
het bid van de stad. „Eike is een spe
ciaal soort ondernemer. Hij is iemand
met extreem ambitieuze dromen en
doet er vervolgens alles aan om die te
vervullen", zei de Braziliaanse presi
dent Dilma Rousseff, nadat hij een
van Batista's projecten had bezocht.
Maar de tijden zijn veranderd. Sinds
zijn veelbelovende uitspraken van
ruim een jaar geleden kwam Batista
keer op keer in opspraak en het geloof
in zijn succes nam af. Hoogleraar eco
nomie Sergio Lazzarini uit Sao Paulo
legt uit: „Mensen hebben geen ver
trouwen meer in zijn activiteiten. El
ke keer als hij een van zijn bedrijven
lanceerde op de aandelenmarkt was
er een enorme positieve energie. Nu
blijkt dat het bij enkele bedrijven niet
zo geweldig gaat als gedacht, wordt de
hele groep minder gewaardeerd.".
In iets meer dan een jaar tijd daalde
Batista's vermogen naar iets meer dan
10 miljard dollar. Een verlies van maar
liefst 25 miljard dollar, ruim 2 miljoen
dollar per uur. Inmiddels hoort hij
niet meer bij de top honderd van rijk
ste mensen ter wereld.
Aanhoudende berichten over enorme
vertragingen van zijn projecten, zorg
den ervoor dat investeerders en hande
laars gingen twijfelen aan de voorspel
lingen van Batista. Een maand gele
den bereikte dat wantrouwen zijn
hoogtepunt, toen bleek dat zijn be-
Eike Batista poseert in zijn hoofdkwartier, als zijn rijkdom vermenigvuldigd is tot een kleine 35 miljard dollar.
drijf OGX slechts 15.000 vaten olie
per dag produceerde, in plaats van de
verwachte 50.000. Niemand gelooft
nog in de voorspelling dat in 2015 het
aantal van 730.000 vaten per dag
wordt gehaald. Sinds vorig jaar daalde
de beurswaarde van OGX met bijna
80 procent.
Lucas Brendler, een analist werkzaam
bij investeringsmaatschappij Geracao
Futura kent Batista goed: „Hij is zo
charismatisch. Met zijn overtuigings
kracht en enthousiasme kreeg hij heel
veel voor elkaar. Maar eigenlijk was
het niet meer dan een power point
presentatie. Als hij ergens een kamer
binnenwandelde, bracht hij een hoop
energie met zich mee. Maar op dit mo
ment heeft hij niet meer de geloof
waardigheid die hij eerst had."
De neerwaartse spiraal waarin de
flamboyante Batista en zijn bedrijven
zich bevinden, valt samen met de lage
re groei in Brazilië en het getemperde
positieve sentiment op de economi
sche markt Die neergang weet voorlo
pig nog van geen ophouden. Twee we
ken geleden leek met de winst op de
concessie voor het exploiteren van het
imposante voetbalstadion Maracana
in Rio de Janeiro eindelijk een posi
tief bericht te komen voor Batista.
Niet dat hij bakken met geld zou gaan
verdienen met dat project, maar mar
ketingtechnisch was het wel interes
sant. Je naam kunnen verbinden aan
deze in Brazilië geliefde voetbaltem
pel was een mooie stap op weg naar
rehabilitatie. Maar omdat Batista met
een van zijn andere bedrijven ook al
betrokken was bij de renovatie van
het stadion, oordeelde de rechter dat
de toekenning aan het consortium
met Batista niet eerlijk was geschied.
Nu lijkt de hele deal niet door te gaan
en komt de naam van Batista weer ne
gatief in het nieuws.
Het is de zoveelste tegenvaller in de af-
