*1" Kpcrin Piet en Henk heten
uco nu Nordin en Mo
VERDIEPING 9
Er zijn parallellen tussen
Spanjegangers in 1936
en de jihadgangers van
nu. longe landgenoten
trekken de oorlog in.
DINSDAG 28 MEI 2013
gen voelen en economische zekerheid heb
ben. Zestig procent van de nieuwe jihadisti-
sche beweging in Mali kon die niet vinden
in de eigen omgeving, maar wel bij Toua-
reg. Dat is een invalshoek die in Europa
wel eens wordt onderbelicht."
Extremistische strijders worden gemiddeld
genomen steeds jonger, blijkt uit cijfers
van de Franse Stichting voor Onderzoek en
Strategie. „Enkele jaren geleden nog was
een jihadist 35 jaar oud, nu 28 jaar. We heb
ben geen idee hoeveel jonger ze nog zullen
worden", observeert Jean-Francois Dagu-
zan namens deze stichting uit Parijs. „Dit
zijn de jongeren die zijn opgegroeid met
de extreemste videogames, in families die
hun niet langer een identiteit meegeven.
We hebben het over een nieuw model jiha
dist, die in Kosovo, Libië of Mali heeft ge
streden en het concept terugbrengt naar
Europa. Denk aan de recente moord op een
Britse militair in Londen en de aanslag
door Mohammed Merah op een joodse
school in Toulouse van een jaar geleden.
We dachten na de aanslagen van 9/11 nog
dat we te maken zouden krijgen met ge
avanceerde aanvallen op nucleaire doelen,
maar de nummer één methode is de zelf
moordaanslag. Dat het in Europa relatief
rustig is, wil vqlgens hem niet zeggen dat
er geen terroristische dreigingen zijn. „Het
zegt eerder wat over het systeem, dat we
hier in staat zijn om cellen effectief te ont
mantelen." Politiewerk helpt dus, wat hem
betreft. „Onderwijs en het verbeteren van
de economie ook, maar er zullen altijd
mensen zijn die ons willen vermoorden.
Met ideologie valt niet te discussiëren."
door Bob van Huët
Aan de nationale veiligheids
dienst die wil weten wie er in
het buitenland onder de wape
nen gaan: let op werkloze jon
gens uit probleemwijken die
zich thuis miskend voelen en er behoefte
aan hebben een macho daad te stellen. En
op het landelijke ochtendblad dat - evenals
in 1936 - forse koppen wijdt aan de praktij
ken van ronselaars die goedgelovige jon
gens de oorlog insleuren. De overeenkom
sten tussen wat er in Nederland aan de
hand was in 1936 en nu zijn frappant. Jon
ge landgenoten trekken weer de oorlog in.
Gehoor gevend aan hun passie voor de goe
de zaak. Bijna tachtig jaar geleden togen
Piet en Henk uit Amsterdam-Noord en de
slechte wijken van Utrecht naar Spanje om
daar te vechten tegen Franco's fascisten in
de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939). Nu
doen Nordin en Mo van Kanaleneiland
Utrecht of een Delftse flatwijk niet anders.
Ze wagen hun leven in Syrië voor hun ge
loof en om wat te maken van hun leven.
Het Spaanse avontuur eindigde voor veel
jongens in een drama. Van de zeshonderd
Nederlanders die streden in de Internatio
nale Brigade sneuvelde ongeveer de helft,
zegt politiek-historicus Koen Vossen die
onderzoek deed naar 'Nederland en de
Spaanse Burgeroorlog'.
Morgenavond trekt hij in Altijd Wat, het
opinieprogramma van de NCRV, parallel
len tussen de Internationale Brigadisten
van toen en de allochtone jihadgangers van
nu. Voor beiden gold en geldt de heldhafti
ge beeldvorming en een rauwe werkelijk
heid. Heldhaftigheid, idealisme en proleta
rische dan wel religieuze stoerheid worden 3
vaak genoemd.
De realiteit is minder glorieus. In Syrië zit
niemand te wachten op Nederlandse vrij
willigers. Het wordt afgeraden te komen.
In de Spaanse Burgeroorlog waren er al tal
loze verhalen van desillusie, desertie,
drankgebruik, krijgsgevangenschap en psy
chische ineenstorting. Jonge mannen gin
gen er geestelijk en lichamelijk kapot.
De zorgen van de toenmalige Centrale In-
lichtingendienst waren dezelfde als die van
de AIVD nu: wat te beginnen met geharde
en gestaalde thuiskomers die kunnen om
gaan met wapens en explosieven en die
hun zenuwen in bedwang hebben in ge
vaarlijke situaties?
Vossen: „Het grote verschil met nu is dat er
na de Spaanse Burgeroorlog een wereldoor
log uitbrak. Veel brigadisten vonden een
plek in de ondergrondse waar ze feitelijk
konden doorgaan met hun strijd. Alleen
heette dat dan geen terrorisme meer, maar
verzet."
Vanavond NCRV 21.05 Altijd Wat
Syrische rebellen staan in de buurt van de stad Hama klaar om te vechten tegen het regeringsleger. Ook Nederlandse moslimjongeren zouden zijn geronseld om zich bij de rebellen aan te sluiten.
foto Aamir Qureshi/AFP
