Tjeerd van den Berg
is een van de 15 3 ho
norair consuls in Ne
derland. De apothe
ker vertegenwoordigt
eilandengroep Palau.
10 VERDIEPING
HONORAIR CONSULS
Ik ben nooit
gevraagd; plots lag
er een brief van de
president in de
brievenbus
Consulaat als
vakantiesouvenir
door Hans Goossen
Pas op de bovenverdieping van
zijn zaak, gevestigd in een
van de uitlopers van het win-
kelcentrumpje van Heiloo, be
gint het de bezoeker te dagen
dat Tjeerd van den Berg geen
doorsnee-apotheker is. De
werkkamer van de 52-jarige Noord-Hollan
der ademt de sfeer van een museum. Ge
wijd aan Palau, een eilandengroep in
Oceanië, met net iets meer dan 21.000 in
woners. Een paradijselijk ogend ministaat
je, dat er internationaal gezien nauwelijks
toe doet, maar zich wel diplomatiek verte
genwoordigd weet in Nederland. Via een
honorair consul, tevens apotheker te Hei
loo.
Van den Berg omschrijft zichzelf als 'de
buitenpieper' in het ruim 150 soldaten tel
lende legertje van honorair consuls dat de
belangen van buitenlandse mogendheden
in Nederland behartigt. „Ik ben een beetje
de joker in het spel. Palau is geen staat
waarvan je verwacht dat ze diplomatieke
betrekkingen met Nederland onderhou
den. Voor de meeste inwoners van Palau is
hun eiland de wereld."
Ook de benoeming van de Heiloonaar tot
diplomatiek vertegenwoordiger kwam iet
wat merkwaardig tot stand. Tot zijn eigen
verbazing trof Van den Berg in 2003 in zijn
brievenbus de officiële mededeling aan dat
hij zich voortaan honorair consul van
Palau in Nederland mocht noemen. Je zou
het een vakantiesouvenir kunnen noemen.
„Van jongs af aan ben ik al gefascineerd
door eilanden", vertelt Van den Berg. Wat
in zijn jeugd begon met het verzamelen
van postzegels van eilanden groeide uit tot
het daadwerkelijk bezoeken van door wa
ter omgeven landen. Zo belandde de apo
theker in 2000 met vrouw en kinderen ook
op Palau. Waar hij door de blonde koppies
van zijn kinderen volop de aandacht trok
van de lokale bevolking. „Al vlot kwamen
we in contact met een Nederlandse duikin-
structrice die op het eiland was blijven han
gen en daar was getrouwd. Je kent dat wel,
zö'n gesprek dat in het begin vooral gaat
over worst van de Hema en pindakaas."
Een achtergelaten zak drop uit eigen apo
theek maakte de band hechter. „Ook na te
rugkeer in Nederland hebben we contact
gehouden. Na een tijdje vroeg ze of ik 'ie
mand van hen' die op Schiphol zou lan
den, maar naar Brussel moest, de weg kon
wijzen." Een vriendendienst die zich ken
nelijk snel rondsprak op Palau. Als een ei
landbewoner al iets in Europa te zoeken
had, wist-ie Van den Berg te vinden. „De
vragen kregen zo een iets formeler karak
ter, maar ik ben nooit gevraagd om hono
rair consul te worden. In februari 2003 lag
plots een brief van de president in de bus
met de tekst 'Hierbij benoem ik u tot...'"
De naam honorair consul zegt het al, het
gaat om een erebaantje dat Van den Berg
geen salaris oplevert en eigenlijk alleen
maar geld kost. Zo moet de apotheker zijn
trips - om de zoveel jaar - naar de Oceani-
Tjeerd van den Berg
sche eilandengroep zelf bekostigen. Bezoek
jes die nodig zijn om de contacten te onder
houden. „De inwoners van Palau zijn
enorm hartelijk en vriendelijk, maar ook
heel erg verlegen. Net als Aziaten zeggen
ze geen 'nee'. Nee zeggen ze door te zwij
gen, dat komt vaak wat onbeholpen over.
Ze nemen ook niet gauw het initiatief. Als
je twee of drie jaar weg bent, ebt het weg.
Je moet elkaar blijven zien."
Van den Berg heeft het er graag voor over.
Het consulaat is geen urenvreter. „Ik ervaar
het vooral als leuk, ik zou het na al die ja
ren enorm missen als ik geen consul meer
zou zijn."
Omdat het toch bijzonder is met de presi
dent een biertje te mogen drinken op
diens boot. Onder het genot van een net ge
vangen visje. Of om Nederlanders wegwijs
te maken, die net als Van den Berg Palau
als vakantiebestemming hebben gekozen,
daar willen trouwen, hun sabbatical door
brengen of zaken willen doen. „Mensen
die dromen van een eigen restaurant of ho
tel op de eilanden. Ik ben zelfs al benaderd
door Nederlanders die op Palau snoep wil
den gaan verkopen. Je ontmoet echt de
vreemdste vogels", glimlacht de 'buitenpie
per' onder de honorair consuls.
BELANGENBEHARTIGER
Een honorair consul behartigt de
belangen vaneen land in het bui
tenland. In tegenstelling tot een
ambassadeur gaat het om een on
betaalde functie. Honorair consuls
hoeven niet de nationaliteit te heb
ben van het land dat ze vertegen
woordigen.
Volgens het ministerie van Buiten
landse Zaken telt Nederland mo
menteel 153 honorair consuls.
Sommige landen benoemen meer
dere honorair consuls. Zo hebben
België, Frankrijk en Duitsland zes
tot acht consuls in Nederland.
De criteria voor benoemingen va
riëren per land. Soms is het een
beloning voor bewezen diensten,
maar consuls kunnen ook be
noemd worden voor specifieke
doeleinden als de promotie van
toerisme. In veel gevallen hande
len honorair consuls ook visa-
zaken af.
Voor Nederland zijn in 2013 in het
buitenland 303 honorair consuls
actief. In 2009 waren dat er nog
351. Bij het besluit een consul te
benoemen, wordt gekeken naar
het aantal Nederlanders dat in een
land gevestigd is, het aantal Neder
landse gedetineerden in het land,
het aantal toeristen en het econo
misch belang van een stad of ge
bied voor Nederland.
Honorair consul Tjeerd van den Berg met de vlag van de republiek Palau. foto Frank Groeliken
