SPECTRUM 3
44
WW,
Het UWV
had een
baan voor
me
gevonden:
skileraar. Ik
heb me rot
gelachen
REACTIE UWV
ZATERDAG 11 MEI 2013
eenmaal een perfectionist, maar ook een peinzer en
hij kan moeilijk 'nee' zeggen. „De ideale mix voor
een burn-out of depressie." Hij moest zijn baan op
zeggen en omdat hij bij het UWV had gewerkt,
kwam hij niet in de kaartenbak in de eigen regio,
maar ontfermde het hoofdkantoor in Amsterdam
zich over zijn kansen. „Daardoor ging het helemaal
mis. Voor elke scheet moest ik vanuit mijn woon
plaats in Zuid-Limburg naar Amsterdam. Afspraken
werden niet nagekomen en mijn dossier raakte
zoek."
Recent vroeg de FNV-aan 4.500 digitale UWV-
klanten wat ze vonden van de digitale dienstverle
ning. Dat resulteerde in het rapportcijfer 2,7. Bijna
90 procent van de ondervraagden voelde zich onvol
doende geholpen. Vijftigplusser Johan weet er alles
van. Hij noemt de UWV-website Werk.nl 'een sys
teem uit de middeleeuwen' en het UWV 'een regis
tratiehut'. „Je hebt er niets aan, want ze doen ge
woon niks. Er is geen enkele serieuze poging ge
daan om me aan het werk te krijgen." De enkele
keer dat er eens een vacature is, vist Johan achter
het net. „Onder meer omdat ik vijftigplus ben. En
als er eens een geschikte baan is, dan bieden ze die
aan veel meer mensen aan. Ja, dan kan ik het schud
den, want dan kiest die werkgever altijd een jonger
iemand. Ik word er wanhopig van. Als ik een vraag
stel via de website krijg ik geen antwoord. Nie
mand steekt een poot voor me uit. En als ik binnen
anderhalfjaar geen baan vind, beland ik vroeg of
laat onder een brug. Maar laat niemand zeggen dat
ik niet wil werken.".
Rob van Spanje is inmiddels 60 jaar, parttime huis
man en schreef zijn ervaringen van zich afin het
boek Van werkloos tot depressief. Hij snapt dat bezui
nigingen nodig zijn en vindt het te gemakkelijk om
het UWV van alles de schuld te geven. „Maar door
de ontslagen zullen de problemen groter worden.
Een verregaande digitalisering is echt de dood in de
pot als je mensen wilt helpen een baan te vinden."
Zoals Maarten, 25 jaar, al ondervond. Hij werkte en
kele jaren in de telemarketing en wilde iets van zijn
leven maken. Op het moment dat hij een aanvullen
de opleiding zou beginnen, verloor hij door een re
organisatie zijn baan. Nu is hij drie jaar werkloos.
„Aan het UWV heb ik niks gehad. Ik schijn tijdens
mijn WW-periode drie werkcoaches te hebben ge
had, maar ik heb er niet één gezien." Het gaat finan
cieel zo slecht met hem, dat Maarten niet altijd een
dak boven zijn hoofd heeft. En een computer heeft
hij ook niet meer. „Bijna elke dag ga ik naar het
Werkplein van het UWV om in de computer naar
werk te zoeken en om met vrienden te praten.
Want vergis je niet, tientallen vrienden en kennis
sen zitten in hetzelfde schuitje. En allemaal hebben
ze de hoop in het UWV verloren, dus zoeken we
zelf in de computer of er iets voor ons is. Maar een
computer kan het probleem niet oplossen."
Soms ziet Maarten een vacature en denkt hij: Dat is
misschien iets voor mij. „Maar dan zegt de compu
ter 'nee'. Werkt het systeem nou voor ons of wij
voor het systeem?" Vorige week bood de computer
hem werk aan als orderverzamelaar in een distribu
tiecentrum. Toen zei hij 'nee'. „Ik zou het best wil
len doen, maar ik weet dat ik van dat werk na een
week helemaal gek word. Bovendien wil ik niet ach
teruit, maar vooruit. Ik wil beter worden, ik wil stu
deren, maar dat kan helemaal niet via het UWV."
Als het UWV al bemiddelt, gaat het voornamelijk
om werk op het niveau van het lager beroepsonder
wijs en middelbaar beroepsonderwijs. Hoewel ook
die banen al geruime tijd niet meer voor het op
rapen liggen. De meeste vacatures zitten in de cate
gorie 'medewerker kwekerij'. Meubelmaker Frank
weet er alles van. „Ik ben 25 jaar, heb alle diploma's
en certificaten, maar geen baan", zegt hij. Binnen
kort heeft hij, na acht maanden werkloosheid, voor
het eerst een gesprek met zijn werkcoach. „Einde
lijk persoonlijk contact, daar ben ik blij om. Maar of
het helpt? Er zijn weinig banen en daar kan het
UWV niets aan doen. Maar ik verwacht wel dat ze
hun best doen en me zoveel mogelijk helpen. Als ik
Frank, werkloos
meubelmaker
het helemaal alleen moet doen, kan ik het wel
schudden, weet ik inmiddels uit ervaring. Want
ook als timmerman kom ik niet aan de slag."
Lenie is hoopvoller. Ze is weliswaar de 50 gepas
seerd en 4 maanden werkloos, maar ze is ervan
overtuigd dat ze binnen een jaar werk heeft. „Nee,
niet dankzij het UWV. Ik heb één gesprek gehad en
daar ben ik niet vrolijk van geworden. Voor vijftig
plussers kunnen ze niets doen. Ik zoek nu zelf elke
dag naar vacatures. Ik ben leermeester en mentor in
de horeca geweest, maar mijn baas ging failliet. Ik
kan het vergeten om ooit nog zo'n baan te vinden,
maar ik wil geen uitkering. Ik wil leven en daarom
probeer ik nu werk te vinden als kok." Het UWV
heeft Lenie omscholing tot kok aangeboden, maar
dat heeft ze nou net niet nodig. „Ik kan echt wel ko
ken. Laten ze die scholing maar aan mijn zoon be
steden. Hij is 22 jaar en al acht maanden werkloos."
Haar zoon Brian werkte zeven jaar als vorkheftruck-
chauffeur tot het bedrijf moest inkrimpen. „Wat
het UWV Werkbedrijf voor mij heeft betekend? He
lemaal niets. In de jaren dat ik werk zocht, zijn al
mijn certificaten voor dit werk verlopen. Verlengen
kost geld en dat had ik niet. Het UWV kon dat ook
niet voor mij regelen. Ik heb gevraagd of ik weer
kon worden bijgeschoold, maar daar hadden ze ook
geen budget voor. In mijn hele WW-periode heb ik
één gesprek met een werkcoach gehad. Heel af en
toe heb ik hulp gevraagd en die kreeg ik dan ook
wel. Het heeft niets opgeleverd." Op de computer
ontdekte Brian een vacature voor orderverzamelaar
bij een distributiecentrum. „Tja, geen leuk werk,
maar ik ga toch maar schrijven. Al weet ik nu al dat
ik een mailtje terug krijg dat ik niet in het profiel
pas. Ik weet niet hoe ik mezelf goed moet presente
ren, daar heb ik nooit hulp bij gehad."
Terug naar Frank. Hij noemt het nog een geluk dat
hij ook in de bouw aan de slag kan. „Niet dat ik ooit
nog een vaste baan krijg, want de bouw wordt
nooit meer wat het was. De gouden tijden zijn voor
goed voorbij. Maar in de bouw kun je altijd wel er
gens klussen doem" Het Werkbedrijf van het UWV
heeft hij daar niet bij nodig. „Dit soort werk krijg je
door mond-op-mond reclame."
Begrijp hem niet verkeerd, als het UWV hem een
vaste baan kan bezorgen, zal hij het niet laten. Ten
slotte heeft hij, veertigplusser, een gezin en een hy
potheek. Maar toen hij zich via de computer bij het
Werkbedrijf had aangemeld als werkzoekende meu
belmaker wachtte hem een week later een verras
sing. Henk: „Ze hadden een baan voor me gevon
den: skileraar. Ik heb me rot gelachen. TUurlijk, ik
weet ook wel dat er nauwelijks banen zijn, zeker
niet in de bouw. Het is naar voor al die mensen bij
het UWV die straks hun baan verliezen, ik weet
hoe het voelt, maar ik denk niet dat ik het verschil
zal merken."
De namen van de personen zijn op hun verzoek gefin
geerd, behalve die van Rob van Spanje.
reageren?
spectrum@depersdienst.nl
In een reactie laat het UWV weten nog wel degelijk veel te
doen voor mensen die werk zoeken. Maar omdat het vori
ge kabinet-Rutte het reïntegratiebudget voor WW'ers
heeft geschrapt, zijn er veel minder mogelijkheden voor
persoonlijke bemiddeling.
„De computers moesten het werk van mensen gaan over
nemen en die digitalisering zal de komende jaren alleen
maar groter worden", aldus een woordvoerder. „Het kabi
netsbesluit gaat er namelijk van uit dat mensen zoveel mo
gelijk zelfredzaam moeten zijn. Voor velen is dat wennen."
De kritiek dat het UWV werkzoekenden aan hun lot over
laat, komt volgens de woordvoerder vooral van lager opge
leiden. In de oude situatie hadden juist hoger opgeleiden
kritiek. „Die mensen hadden een houding van: 'Wat moet
zo'n meisje mij nou vertellen?"' Om het ontbreken aan per
soonlijke bemiddeling op te vangen, organiseert het UWV
op Werkpleinen inloopmiddagen. Daar zijn medewerkers
van het UWV aanwezig. Mensen worden geholpen bij het
schrijven van sollicitatiebrieven of krijgen een training om
als zelfstandige aan de slag te gaan. „Maar bij alles geldt
dat het initiatief van de mensen zelf moet komen. Als zij
niet willen, kunnen wij ook niks."
