'Het zit
niet tussen
de oren'
'Eenduïcfig
bewijs
8 VERDIEPING
VELDEN
Angst voor het
onzichtbare gevaar
Tussen de oren! Brenda de
long kan er niet om la
chen als ze hoort dat
sommige mensen zo
over elektrosensitiviteit, ofwel ge
voeligheid voor straling, praten.
„In de jaren '6o waren de effecten
al bekend en in 1974 was het nodi
ge wetenschappelijke bewijs al ge
leverd. Nu wil men tijd rekken
door nog meer onderzoeken te
doen. De eigenlijke reden is dat er
miljarden omgaan in de telecom-
industrie."
De Jong is sinds enkele jaren elek-
trosensitief en bereidt nu een
proefproces tegen de Nederlandse
staat voor. Ze heeft al zeker 125
medestanders gevonden. „Ik kan
niet meer werken, wonen en re
creëren zoals ik zou willen, om
dat ik geen elektromagnetische
velden en straling kan verdra
gen." De klachten begonnen na
de plaatsing van een zendmast op
30 meter van haar werkplek. Na ja
ren van slaapproblemen en ande
re fysieke klachten, begon zij ook
de straling zelf te voelen en zieker
te worden. „Aanvankelijk functio
neerde ik nog, al werd ik onwel
als ik in de buurt van zendmasten
kwam."
Brenda is met haar man en hond
naar Frankrijk verhuisd, in een
stralingsarme omgeving, om te
herstellen en een normaal leven
op te bouwen. „Wat heet nor
maal? Zendmasten staan overal
en ook hier blijft boodschappen
doen of vrienden bezoeken een
aanslag. We wonen afgelegen, in
een arm gebied, zonder aanslui
ting op elektriciteit en water."
Ze beschrijft zichzelf als een nuch
tere, intelligente vrouw van 41
met een post-doctorale graad.
„Tot voor kort was ik bezig met
het opzetten van mijn eigen be
drijf. Die droom is aan diggelen.
We zijn nu vooral bezig met over
leven. Mijn gezondheid is derma
te aangetast, dat ik niet ver voor
uit durf te kijken."
Ze wil benadrukken dat het ieder
een kan overkomen. „Deze overge
voeligheid krijg je niet met je ge
boorte mee. Het is echt 'de em
mer die voller raakt en overloopt'.
Een aantal jaar geleden had ik ge
woon een smartphone en nam ik
de laptop mee naar een hotel met
draadloos internet."
Maar toen de klachten kwamen,
ging het snel. Op zeker moment
kon ze alleen nog onder een alu
minium dekentje liggen. „Wan
neer ik in een stralingsarm gebied
was of de bron van straling werd
weggenomen of uitgeschakeld,
verdwenen ook de klachten."
Brenda en haar man hebben toen
de slaapkamer volledig afge
schermd, als een kooi van Fara
day. „Ons laatste jaar in Neder
land heb ik dag en nacht daar
doorgebracht."
Dat autoriteiten het hebben over
'iets dat tussen de oren zit', kan er
bij De Jong niet in: „Mijn man,
die dacht geen last te hebben van
straling, knapte in onze slaapka
mer enorm op. Vermoeidheids
klachten, opgejaagdheid en de
pressie verdwenen. Onze border
terrier was altijd ziek, maar hier
in Frankrijk slaapt hij weer goed
en rent hij weer voor ons uit.
NIJMEGEN - „Als je heel veel belt,
jaren achter elkaar, dan onder
vind je misschien nadelige gevol
gen van straling", zegt Fred Wou
denberg. Hij is hoofd van de afde
ling leefomgeving van de GGD in
Amsterdam. „Milieu en gezond
heid is mijn dagelijkse werk",
zegt hij. Ook is hij voorzitter van
het communicatieforum van het
Kennisplatform Elektromagneti
sche Velden. Een man dus met
hart voor de openbare gezond
heidszorg en met zicht op de risi
co's van straling. Hij kent veel van
de onderzoeken naar de gevaren
van straling, maar wijst erop dat
het trekken van eenduidige con
clusies een probleem blijft. Dat
het Internationaal Agentschap
voor Kankeronderzoek niet uit
sluit dat stralingsbronnen kanker
verwekkend kunnen zijn, bewijst
niets, zegt hij. „Ze sluiten het niet
