Oud fc
Allochtoon autochtoon
44 Kan een mantelzorger
terugvallen op een
wijkverpleegkundige?
Daarover wil ik zeker met
de regering in gesprek
10 VERDIEPING
SOCIAAL EN CULTUREEL PLANBUREAU
6 T^V aar zat ik er niet ver naast", zegt
1 Schnabel, doelend op zijn voor-
3^/ spelling dat de pensioenleeftijd
zou gaan stijgen. „Het leek me ook in die
tijd al onafwendbaar."
44 Het debat is veranderd,
het wordt niet meer ver
zwegen; de problemen
zijn niet opgelost, maar
ze staan op de agenda
Als je kijkt naar de
werkloosheid en de
criminaliteitscijfers, dan
zijn die naar verhouding
te hoog; dat is zorgelijk
Met de vrijwilligheid is het wel iets anders
gegaan: 67 is de nieuwe pensioenleeftijd, of
we nou willen of niet. Kleurde het integra
tievraagstuk in de jaren nul het maatschap
pelijke debat, in de jaren '10 is een belang
rijke rol weggelegd voor de positie van
ouderen.
Ze worden gepakt, vindt soPlus. Jongeren
aan de andere kant verwijten de ouderen
alleen maar oog te hebben voor hun eigen
belangen. Hebben we een nationaal genera
tieconflict?
Schnabel: „Ik denk dat het vooral door de
politiek en de media als een gevecht tussen
generaties wordt afgeschilderd. Het wordt
erg dik aangezet. Dat vind ik niet verstan
dig. In de samenleving speelt het op die
manier ook geen enkele rol. Ouderen wil
len hun kinderen niet tekortdoen, en jonge
ren willen hun ouders en grootouders niet
aan de bedelstaf helpen."
Desondanks blazen vooral ouderen op aller
lei manieren flink van de toren. Logisch,
volgens Schnabel. „Zij voelen zich be
dreigd. Hun pensioenen worden gekort, ze
maken na ontslag geen kans meer op de ar
beidsmarkt Wat zeker leek, is niet meer ze
ker. Dat is een harde constatering."
Maar of ouderen het nu echt slecht heb-
I Paul Schnabel (rechts)
heeft inmiddels afscheid
genomen van het SCP,
een van de belangrijkste
adviesorganen van Ne
derland. Zijn opvolger is
Kim Putters, nu nog
hoogleraar Zorgmanage-
ment in Rotterdam, foto
Phil Nijhuis
Voor het integratievraagstuk waren
veel regels ingeruimd in het bewus
te interview uit 2000. Niet voor
niets: twee maanden eerder schreef Schna
bel een beroemd opiniestuk in de Volks
krant. De multiculturele samenleving is een il
lusie, was de titel. Samen met Het multicul
turele drama, een stuk van publicist Paul
Scheffer, vormde het het startschot voor
een discussie over de Nederlandse identi
teit die ongekende hoogten bereikte.
Als je beide artikelen met de kennis van
2013 leest, valt het vooral op dat veel van
wat toen controversieel was, nu onderdeel
is van de heersende moraal. Niemand
schrikt er meer van als iemand zegt dat de
Marokkaanse jeugd gemiddeld crimineler
is dan de Nederlandse: De multiculturele
samenleving als doel is verdwenen.
Schnabel: „De onderstroom, die er altijd al
was, is bovenstroom geworden. De proble
men zijn lang onderschat en ontkend, en
dat is natuurlijk heel dom. Dat heeft men
sen heel boos gemaakt. Als je in bepaalde
wijken woont, dan is de overlast van met
name Marokkaanse en Antilliaanse jon
gens gewoon heel groot. Dat was ook toen
evident. Maar die mensen vonden geen ge
hoor."
Juist daardoor is het debat zo ongekend
scherp gevoerd, denkt Putters. „Misschien
was het niet eens het onderwerp zelf dat
zo explosief was, maar vooral de misken
ning van mensen die er last van hadden."
Anno 2013 is het vuur er wel een beetje uit.
Schnabel: „Neem het Marokkanendebat dat
op verzoek van de PW plaatsvond (begin
april). Dat is helemaal mislukt. De politiek
heeft er geen zin meer in. Dat zou een aan
tal jaren geleden heel anders zijn geweest.
Het leeft niet meer." Putters: „Het debat is
veranderd, het wordt niet meer verzwegen.
Niet dat de problemen opgelost zijn, maar
ze staan wel op de agenda."
Wat resteert, is een enigszins diffuus
beeld. Aan de ene kant meisjes met (of zon
der) hoofddoekjes die in toenemende mate
de pleinen van hogeschool en universiteit
kleuren. Aan de andere kant de jongens die
rotzooi trappen en een steeds prominent
ere rol in de georganiseerde criminaliteit
vervullen. Welke kant gaat het uit?
Schnabel: „Het lost zich voor een groot
deel vanzelf op. Integratie en immigratie
zijn tijdskwesties. Er zijn altijd groepen die
apart blijven, die de aansluiting niet vin
den. Maar je kunt niet zeggen dat 'de Mar-
rokanen' de aansluiting niet vinden. Er
zijn genoeg voorbeelden van mensen die
dat wel perfect hebben gedaan. Dat je al
leen maar denkt: O God. Hoe schrijf ik die
naam? Maar er is ook een groep die geïso
leerd blijft. Als dat de eerste generatie is, is
dat een beetje tragisch, maar gebeurt er ver
der niks, als dat de tweede generatie is, heb
je er echt last van. En als het de derde gene
ratie is, heb je er heel veel last. Dan zet het
zich voort."
Kim Putters over het
allochtonendebat anno 2013
Paul Schnabel in 2000 over met name
Marokkaanse en Antilliaanse jongeren
Kim Putters over de toekomst
van de (mantel)zorg
