Vandaag staan we
stil bij de gruwe
len van de Tweede
Wereldoorlog. Een
klein hoofdstuk
uit die dramati
sche periode gaat
over vijftig kinde
ren die werden
weggevoerd naar
een concentratie
kamp. Een overle
vende vertelt.
8 SPECTRUM
Louk de Liever wijst op de lijst met naar het concentratiekamp Theresienstadt afgevoerde kinderen op de naam Louis Veenstra, zoals hij in de oorlog als
Joods onderduikertje heette, foto Werry Crone
door Wierd Duk
Ze waren tussen de 10
maanden en u jaar
oud. Een groep van
vijftig kinderen ver
trok op 13 september
1944 vanuit kamp
Westerbork richting
het oosten. De kinderen, afkomstig
uit het kampweeshuis, maakten deel
uit van het laatste transport uit het
doorgangskamp, met in totaal
279 Joodse gevangenen.
Louk de Liever (73) was een van de ge
deporteerde kinderen. De trein waar
in ook hij zat opgesloten, had als be
stemming Auschwitz, zegt De Liever.
„Maar omdat de Russen de spoorlijn
bombardeerden, moesten de Duitsers
uitwijken." De kinderen kwamen
niet in het vernietigingskamp terecht,
maar in het concentratiekamp Ber-
gen-Belsen. Uiteindelijk eindigde hun
reis, in november 1944, in het concen
tratiekamp Theresienstadt.
In zijn huis aan een gracht in Amers
foort, op enkele passen van de plaatse
lijke synagoge, laat De Liever de na
menlijst zien van het kindertrans
port. „Als de Duitsers de achterna
men niet kenden, noemden zij het
kind gemakshalve Israël. Hier: Robert,
Freddie, Hans, Frits, Leo, Janneman,
Dorothea: allemaal met dezelfde ach
ternaam Israël."
De meeste kinderen waren, net als
Louk de Liever, door de Duitsers opge
pakt op onderduikadressen bij niet-Jo-
den. Hier waren zij ondergebracht
zonder hun ouders, meest vluchtelin
gen uit Duitsland, in de hoop een gro
tere kans te hebben om de oorlog te
overleven. „Meestal waren ze verra
den", zegt Louk. „Net als ik."
De Duitsers hadden vaak geen idee
wie deze kinderen precies waren en
hoe hun echte namen luidden. In
1944 waren de meeste ouders al gear
resteerd, gedeporteerd of vermoord.
Waarschijnlijk interesseerde het de
Duitsers ook maar matig. In Wester
bork droegen de kinderen een bordje
om hun nek, met daarop de omschrij
ving Unbekanntes Kind (onbekend
kind). Op de transportlijsten wordt
de groep eenvoudig Gruppe Unbekann-
te Kinder genoemd - weer zo'n ty
pisch voorbeeld van die nazi-bureau-
