Arbeiders in Azie
eisen op 1 mei
aandeel in succes
Streng rookverbod
in deelstaat NRW
Ex-Dutchbatter getuigt
in Mladic-proces
66 38 euro per
8 BUITENLAND
BANGLADESH
Bangladesh vierde gisteren een
heftige 1 mei. Woede en verdriet
over de dood van 400 arbeiders.
Londen test
'Nederlandse'
rotondes
JJLL_
maand, dat is wat
de mensen die zijn
omgekomen
kregen aan salaris
Roep om dood
door onze redactie buitenland
ATHENE/ISTANBUL/PHNOM-PENH -
De viering van de internationale
Dag van de Arbeid is gisteren op
verschillende plaatsen uitgelopen
op confrontaties met de politie.
Op tal van plekken in de wereld
waren vieringen en demonstra
ties voor de Dag van de Arbeid.
Grieken staakten, Indonesiërs be
toogden tegen hogere brandstof
prijzen en de paus riep politici op
toch vooral banen te creëren.
In verschillende hoofdsteden in
Zuidoost-Azië eisten arbeiders
een deel op van het resultaat van
het exportsucces van hun nationa
le economieën. Op de Filipijnen
kwamen duizenden fabrieksarbei
ders de straat op voor een vreed
zaam protest voor een hoger loon
en betere arbeidsomstandighe
den.
Behalve in Bangladesh (zie elders
op deze pagina) kwamen ook in
Cambodja vooral boze textielwer-
kers in het geweer. Duizenden ar
beiders marcheerden naar het par
lement in Phnom-Penh. Ze bo
den daar een petitie aan waarin
werd gevraagd om meer dan een
verdubbeling van het minimum
loon. Dat ligt nu rond de 60 euro
per maand. De Cambodjaanse tex-
tielarbeidersbond vroeg 150 euro.
Dat is de helft meer dan wat mo
menteel in China wordt betaald.
Ondernemers vrezen dat buiten
landse bedrijven afhaken als de
productie 'te duur' wordt.
In Indonesië legden betogers het
verkeer in Jakarta goeddeels lam.
Ze demonstreerden tegen een ge
plande verhoging van de brand
stofprijzen, die veel arme mensen
hard kan raken. Volgens de politie
kwamen 55.000 demonstranten
op de been, wat deze i-meibeto-
ging een van de grootste in jaren
maakte in Indonesië.
In Europa staakten Griekse werk
nemers tegen de jongste ronde
van bezuinigingen en belasting
verhogingen. Vakbonden hadden
opgeroepen tot 'massale mobilisa
tie' voor de algemene 24-uurssta-
king, die onder meer het veerboot-
verkeer verstoorde. Volgens de po
litie kwamen in Athene en Thes
saloniki zo'n 13.000 betogers op
de been. De werkloosheid in Grie
kenland is inmiddels opgelopen
tot 27 procent en de jeugdwerk
loosheid is zelfs 60 procent.
In Spanje is de werkloosheid net
zo hoog. De vakbonden hadden
dan ook op meer dan tachtig plek
ken in het hele land demonstra
ties gepland. Niet alleen in de
noodlijdende Zuid-Europese lan
den was de Dag van de Arbeid re
den om de straat op te gaan. Zelfs
de vakbeweging van het welvaren
de Duitsland had de Dag van de
Arbeid aangegrepen om te demon
streren voor 'goed werk en een so
ciaal Europa'.
Paus Franciscus riep politieke lei
ders over heel de wereld op ba
nen te creëren. Volgens Francis
cus was de hoge werkloosheid te
rug te voeren op 'economisch den
ken buiten de grenzen van sociale
gerechtigheid'.
In de Thrkse metropool Istanbul
braken gisterochtend rellen uit
Betogers die de Dag van de Ar
beid wilden vieren, belandden in
het ziekenhuis, onder wie de
tweede man van de grootste oppo
sitiepartij CHP, Gürsel Tekin. De
Uirkse autoriteiten hadden beto
gers verboden samen te komen
op het Taksim Plein, dat traditio
neel de verzamelplek is voor link
se partijen. Met waterkanonnen
en traangas werden degenen die
wel kwamen, verjaagd.
Zelfs de vakbeweging van
het welvarende Duitsland
had 1 mei aangegrepen
om te demonstreren
door onze redactie buitenland
DHAKA - „Knoop de moordenaars
op, dood aan de fabriekseigena
ren." De traditionele i-meidemon-
straties in de Bengaalse hoofdstad
Dhaka werden gisteren vooral de
monstraties van woede. Tiendui
zenden fabrieksarbeiders gingen
met rode vlaggen de straat op en
schreeuwden om de zwaarste
straffen voor de 'moordenaars'
van hun collega's. Het dodental
van het op 24 april ingestorte Ra-
na Plaza-complex in de voorstad
Savar steeg gisteren naar 407. Om
dat er nog veel vermisten zijn en
evenmin duidelijk is hoeveel vrou
wen in de naaiateliers waren ge
propt, zal het uiteindelijke doden
cijfer nog beduidend hoger ko
men te liggen.
„We willen de strengste straffen
voor degenen die verantwoorde
lijk zijn voor deze tragedie", aldus
Kamrul Abnam, een van de lei
ders van de Bengaalse bond van
textielwerkers. Ondanks oproe
pen van de regering aan de arbei
ders om 'het hoofd koel te hou
den', liep de spanning rond ver
schillende textielfabrieken hoog
Paus Franciscus
op en werden op verschillende
plaatsen vechtpartijen en vanda
lisme gemeld.
Paus Franciscus mengde zich gis
teren in de discussie. Tijdens de
mis veroordeelde hij de werkom
standigheden in de Bengaalse fa
brieken als 'slavenarbeid'. „Een
krantenkop die me raakte op de
dag van de tragedie in Bangladesh
was: 'Leven van 38 euro per
maand'. Dat is wat de mensen die
zijn omgekomen kregen aan sala
ris. Dit wordt slavenarbeid ge
noemd", aldus de kerkvorst.
Ondertussen richt de volkswoede
in het getroffen Savar zich op de
eigenaar van het ingestorte com
plex, Sohel Rana (35). Volgens de
Bengaalse media was de project
ontwikkelaar betrokken bij aller
lei duistere handeltjes en heerste
hij als een maffiabaas over de
stad. Rana had de meeste lokale
politici in zijn zak. In het naar
hem vernoemde gebouw zaten
vijf textielfabrieken gepropt, waar
van er eentje tot voor kort zaken
deed met onder meer C&A.
Over de werkwijze van deze Ra
na, die actief was in een lokale
studentenafdeling van de regeren
de Awami Moslim Liga, komen
nu de vuilste verhalen naar bui
ten. Veel mensen waren bang
voor Rana en zijn motorbende.
Die zou kleine grondeigenaren
hebben verjaagd en geïntimi
deerd om grond vrij te maken
voor Rana's complex. Klachten
daarover werden door de politie
genegeerd of erger, doorgegeven
aan Rana's gangsters die dan ver
haal kwamen halen.
Vervolgens bouwde Rana zonder
de juiste vergunningen zijn Plaza
en zette daar later ook nog eens
een paar etages bovenop voor tex
tielfabrikanten.
Volgens een voormalige burge
meester van Savar is het Rana Pla
za geen uitzondering. Er staan in
de stad wel meer gammele com
plexen: gebouwd met smeergeld
door onze redactie buitenland
DÜSSELDORF - In de aan Nederland
grenzende Duitse deelstaat
Noord-Rijnland-Westfaien (NRW)
geldt sinds gisteren een streng
rookverbod in alle openbare ruim
tes.
Alle uitzonderingen op het rook
verbod in de horeca, zoals in een
manszaken en in verenigingen of
in afgescheiden aparte rookruim
tes, zijn opgeheven. De nieuwe
wet in NRW is een van de streng
ste in Duitsland, naast die in Beie
ren. Hoewel de wet is bedacht om
de gezondheid van het personeel
te beschermen, zijn veel kleine
uitbaters ongelukkig met het nieu
we rookverbod. Ze vrezen dat een
fors deel van hun rokende stam
gasten gaat afhaken. Thorsten Hel-
lwig, woordvoerder van het Duit
se verband van horeca-onderne-
mingen, weet dat tot 80 procent
van de 'Kneipe'-bezoekers rokers
zijn. „Als ze niet meer komen of
ze staan de helft van de tijd voor
de deur voor hun sigaretje, is dat
een groot gemis aan inkomsten."
Volgens Barbara Steffen, de
rood-groene minister van Gezond
heid van NRW, is die angst over
dreven. In Beieren, waar café-uit
baters dezelfde zorgen hadden,
zijn de stamgasten gebleven.
„Sterker nog, die kroegen hebben
nu meer omzet", aldus Steffen.
Ook met carnaval, een traditio
neel instituut van gezelligheid,
mag binnen niet meer gerookt
worden. Boetes kunnen oplopen
tot 2.500 euro. De enige uitzonde
ring wordt gemaakt voor besloten
feesten waarbij het etablissement
vooraf exact moet opgeven hoe
veel rokers er worden verwacht.
LONDEN - Rotondes met fietspa
den, zoals in Nederland, zijn mo
gelijk al volgend jaar in Londen te
zien. Volgens de BBC worden de
fietsvriendelijke verkeersknoop
punten momenteel getest in een
onderzoekscentrum in Berkshire.
Het 'Nederlandse' ontwerp geeft
fietsers voorrang en zorgt ervoor
dat automobilisten de fietsers
kunnen zien, als zij de rotonde
verlaten. De tests duren nog tot
juli. In principe worden de eerste
rotondes volgend jaar aangelegd.
De Londense burgemeester Boris
Johnson presenteerde eerder plan
nen voor een veilige fietsroute in
zijn stad. Met verschillende cam
pagnes werd de afgelopen tijd op
geroepen tot meer veiligheid voor
Londense fietsers. In 2011 zijn in
drie weken tijd twee fietsers over
leden op een rotonde in het oos
ten van de stad.
door onze redactie buitenland
DEN HAAG - Voormalig Dutchbatter
Paul Groenewegen is gisteren als
getuige opgeroepen in het proces
tegen Ratko Mladic voor het Joego-
slavië-Tribunaal.
De toenmalige korporaal ie klas
van de Nederlandse strijdkrach
ten zag na de val van de Bosni
sche moslimenclave Srebrenica in
1995 hoe het Bosnisch-Servische
leger van generaal Mladic begon
moslimmannen te executeren.
„Een moslimman van een jaar of
dertig die kennelijk aanvoelde dat
hij zou worden gedood, schreeuw
de voordat hij kon worden afge
voerd door vier militairen van
Mladic. Even verderop werd de
man van drie meter afstand in
zijn hoofd geschoten", zo rappor
teerde Groenewegen nog diezelf
de avond. Duizenden moslims uit
Srebrenica kwamen om hulp vra
gen bij het hoofdkwartier van het
Nederlandse VN-bataljon in Poto-
cari. Die mensen waren 'angstig',
aldus Groenewegen. Voorzittend
rechter Alphons Orie wilde van
Groenewegen weten van hoe
dichtbij hij de misdaden van de
Bosnisch-Servische militairen
had gezien. Over het gedrag van
hun baas Mladic vertelde Groene
wegen geen nieuws. Mladic is,
naast zijn voormalige politieke
baas, Radovan Karadzic, hoofdver
dachte inzake de dood van meer
dan 7000 moslims na de val van
Srebrenica. Het verhoor van Groe
newegen wordt vandaag voortge
zet. Daarna staat de getuigenis
van de Cees Nicolai gepland, die
als Nederlandse generaal destijds
een belangrijke rol vervulde bin
nen de VN-hiërarchie.
