Zeeland in oude kaarten
UIT 11
Het stormt in het muZEEum in Vlissingen. Met ingang van ko
mend weekeinde zijn er negen grootformaat foto's - één bij an
derhalve meter - van schepen op een stormachtige Noordzee te
zien. Gemaakt door Herman IJsseling.
DONDERDAG 25 APRIL 2013
Storm in het muZEEum
door Jan van Damme
Zeeland in kaart, in de tijd dat de
provincie op maritiem gebied nog
een driftig partijtje meeblies. In
Stadhuismuseum De Vierschaar
in Veere wordt vandaag de tentoonstelling
'Zeeland Boven' geopend. Er worden 34 ge
drukte zee- en landkaarten van Zeeland
getoond, de oudste uit 1482, de jongste uit
1744. Burgemeester Rob van der Zwaag
verricht de openingshandeling.
De expositie is onderdeel van de manifes
tatie 'Koninklijke Marine 525 jaar', die afge
lopen januari begon. Veere was de eerste
Admiraliteit van Nederland en vanaf 1487
de belangrijkste vlootbasis van de Neder
landen. Volgens historici mag de stad zich
tooien met de titel 'bakermat van de Ne
derlandse zeemacht'.
Twee particuliere verzamelaars namen het
initiatief voor de tentoonstelling. Volgens
Peter Blom van het Zeeuws Archief geven
hun kaarten een mooi beeld van de ont
wikkeling van de provincie. En verder:
„Het is een bijzonder idee dat deze kaar
ten destijds ook door reizigers moeten
zijn gebruikt. Zo kan iemand als Erasmus
er best gebruik van hebben gemaakt."
Op de kaart van Frans Hoogenberg uit
1579 is duidelijk te zien dat vrijwel geheel
Noord-Beveland en het middendeel van
Zeeuws-Vlaanderen verdronken waren.
Overstromingen waren meestal het gevolg
van stormvloeden in combinatie met door
militaire inundaties verzwakte dijken.
Expositie 'Zeeland Boven': vanaf zaterdag 27
april t/m 31 oktober 2013 in Stadhuismuseum
De Vierschaar in Veere.
Kaart van Frans Hoogenberg, 1579.
Storm op de Noordzee, luchtfoto Herman IJsseling
door Jan van Damme
Hij is gespecialiseerd in lucht
foto's van schepen in zwaar
weer. Hij richtte in 1984
het bedrijf Flying Focus in
Bussum op, en legde zich
toe op maritieme luchtfoto
grafie: scheepvaart en boor
eilanden. Het bedrijf vliegt vanaf Hilver
sum en Texel. Op het Waddeneiland heeft
hij een eigen hangaar met drie vliegtuigen.
Eén lichte éénmotorige, één iets zwaardere
eenmotorige, en tenslotte een in 2004 aan
geschafte tweemotorige Cessna Skymaster
die in onderhoud is op vliegveld Mid
den-Zeeland. Dat laatste toestel is geschikt
voor stormfotografie, er kunnen vluchten
gemaakt worden tot en met windkracht 10.
Op Hilversum staat ook een éénmotorig
vliegtuig gestationeerd.
Het begon allemaal begin jaren negentig,
toen IJsseling (48) een proefvaart van een
schip moest fotograferen. Het stormde, en
de schipper stuurde recht tegen de golven
in. Dat leverde zulke spectaculaire beelden
op, dat besloten werd van de stormfotogra
fie een specialisatie te maken. „Ik denk dat
we de enigen ter wereld zijn, die dat op de
ze schaal doen", zegt IJsseling.
Hij houdt vanaf september de weerberich
ten goed in de gaten. Zo vaak stormt het na
melijk niet. Afgelopen winter werd er enke
le keren windkracht 8 genoteerd. Op 25 no
vember 2012 meldde het KNMI windkracht
9. „We maken zo'n 250 vluchten per jaar.
Daar zitten gemiddeld niet meer dan vier
stormvluchten tussen."
Het risico van het tijdens een storm vlie
gen valt volgens hem mee. Taxiën vraagt
aandacht, met een windvlaag kan het vlieg
tuig over de kop worden geblazen. IJsseling
kiest een vliegveld op basis van de wind
richting, zodat hij een veilige landingsbaan
heeft. Het toestel vliegt boven zee tussen
de 50 en 150 meter hoog. Als er foto's ge
maakt worden is de vliegsnelheid 80 kno
pen, zo'n 150 kilometer per uur. Tegen de
wind in is dat in realiteit beduidend min
der snel.
De Cessna heeft vier fotoluiken. „Ik bekijk
samen met de piloot de beste aanvliegrou
te. Je moet de foto maken op het moment
dat de golf op het schip klapt. We vliegen
meestal boven de Noordzee, ten noordwes
ten van Texel. De zee is daar betrekkelijk
ondiep, zodat je een korte, maar wel hoge
golfslag krijgt. In november 2007,hebben
we de heftigste storm gevlogen met noord
west 10 en golven van wel zestien meter
hoog." Eén keer heeft hij meegemaakt dat
een schip door een gebroken roerketting in
nood verkeerde. Hulp blijft volgens de foto
graaf een taak van de kustwacht. Als het zo
uitkomt kan hij hooguit een rol spelen tij
dens een zoekactie.
De expositie Storm, luchtfotografie van schepen
in zwaar weer, is vanaf 26 april tot 11 augustus
te zien in het muZEEum Vlissingen. Zie ook:
www.flyingfocus.nl
