Periferie, aan de rand?
BUITEN 13
=t
WOENSDAG 24 APRIL 2013
door Gerard Smallegange
Professor Mijnhardt zegt in Geschiede
nis van Zeeland deel II, „De Zeeuw
en spreidden in de 16e en 17e eeuw
een buitengewone vindingrijkheid ten
toon. Ze wisten steeds weer voor alle eco
nomische problemen creatieve oplossin
gen te bedenken. Ging de haringvangst
achteruit, dan gingen ze op kabeljauw
vangst, ging de zoutindustrie (vooral te
Goes en Zierikzee) te gronde dan pro
beerden ze een textielindustrie op te zet
ten. Lukte dat laatste niet erg, dan werd
de scheepsbouw en de wapenindustrie
geïntensiveerd."
„De Gouden Eeuw in ons land begon in
Zeeland eerder dan in de rest van Neder
land, maar was daar ook weer eerder
voorbij." Dat hebben we vroeger op
school geleerd en zo staat het ook in de
boeken. „Dat klopt helemaal niet", zegt
Mijnhardt nu. „Zorgvuldige studie heeft
aan het licht gebracht dat in Zeeland de
Gouden Eeuw minstens zo lang duurde
als in de rest van Nederland. Hoewel de
problemen in economisch opzicht in de
2e helft: van de 17e eeuw hier wel veel gro
ter waren dan bijvoorbeeld in de Hollan
den, is de welvaart ondanks de stationai
re economie in Zeeland ongekend hoog
gebleven." Dat kon alleen door die al ge
noemde grote vindingrijkheid van de
Zeeuwen. Da's een leuke constatering,
maar hebben we ook in 2013 nog veel aan
die conclusie? Ik moet denken aan Pieter
Ippel (University College Roosevelt) die
een paar maanden geleden in deze krant
constateerde dat er door het bestuur in
Zeeland wel „beleefd gemord en zachtjes
geklaagd werd, maar dat van werkelijk
verzet geen sprake was", in antwoord op
het verdwijnen van zoveel rijksdiensten
uit Zeeland. „D'r moet een dijk opgewor
pen worden tegen de wassende stroom
van onzalige beleidsmaatregelen uit Den
Haag." Ik zeg het hem graag na. Met ver
wijzing naar het slot van de Geschiede
nis van Zeeland deel II, een studie waar
toe het provinciebestuur zelf opdracht ge
geven heeft. „Zeeland ligt nu eenmaal
aan de periferie van Nederland", is de
veelgehoorde klacht. „Dan word je eerder
en harder getroffen." Het is mijns in
ziens maar de vraag of dat waar is. Perife
rie? Aan de rand? Zeeland ligt midden in
het grote industriële- en havengebied
van Noord-West-Europa. Vlakbij Zee-
brugge, een zeehaven in opkomst. Vlak
bij Antwerpen, een grote haven die het
westwaarts moet zoeken omdat de Wes-
terschelde niet meer verder verdiept kan
worden zonder rampen in Zeeland te ver
oorzaken. Alleen al die twee simpele ge
gevens moeten toch het Zeeuws bestuur
tot grote daden aanzetten!
Met een verwijzing naar de Gouden
Eeuw: toen zijn ze flink te keer gegaan in
Zeeland. De toenmalige Commissaris
van de Koning (De Knuyt) is zelfs de
laan uitgestuurd. De omstreden kaap
vaart werd ondanks misprijzen en afkeu
ring van vooral Holland, gestimuleerd.
De meekrapproductie en vooral de ver
werking ervan is zo ongeveer door Zee
land gemonopoliseerd. Wie meekrap-
planten buiten Zeeland verkocht, werd
streng gestraft - lijfelijk zelfs. Zouden
nieuwe en desnoods zeer gewaagde ini
tiatieven in deze tijd niet te vinden zijn?
Natuurlijk wel. Het Zeeuws bestuur zou
eens een aantal nieuwe eilanden voor de
kust kunnen inpolderen - omgekeerde
ontpoldering dus. Of een paar schone be
drijven naar Zeeland halen. Kom op, Del
taboys nieuwe stijl!
De slikken en schorren voor de Paulinapolder behoren tot de vogelrijkste gebieden van de Delta, foto's Chiel Jacobusse
Tureluur
Steenloper
Zwarte ruiter
