Kerk Kruiningen
brengt je op
dwaalspoor
SERVICE 33
L
onnikenwerk
ZATERDAG 6 APRIL 2013
kunst en kitsch
door Willem Staat
Wie vroeger door on
bekende streken
reisde en op een
zonloze dag het ge
voel voor richting verloor hoefde
alleen maar naar de kerk te kij
ken. De oude bedehuizen hadden
één ding gemeen: de toren stond
aan de westzijde. Zodoende kon
je dus feilloos zien welke kant je
opging.
De kerken waren vanaf de middel
eeuwen georiënteerd. Dat wil zeg
gen dat ze letterlijk waren gericht
op de Oriënt, het oosten dus. De
toren stond aan de westkant en
daarachter bevonden zich schip
(middengedeelte) en koor. De ge
lovigen gingen het schip in en ke
ken in oostelijke richting naar de
priester in het koor.
Ook voor tempels van de Grieken
en andere voorchristelijke gods
diensten was west-oost bepalend.
Men koos voor de richting waar
de zon opkomt. Het Christendom
nam dit naadloos over. Het ge
richt zijn op de Oriënt sluit aan
op Bijbelse symboliek met Chris
tus als het Licht der wereld en
met de verwachting van Zijn we
derkomst uit oostelijke richting.
De katholieke wereld hield hier
aan vast, maar de protestanten
toonden zich wat dit betreft slor
dig in de leer.
En het blijft ook bij Roomse bede
huizen uitkijken geblazen. Hele
oude kerken, van voor de 12e
eeuw, kunnen ook andersom
staan. De Sint Pieter in Rome is
de bekendste die in de verkeerde
richting is gebouwd. Het geldt
ook voor de Sint Jan van Latera-
nen in Rome. In dit soort kerken
kwam het voor dat de priester tij
dens gebeden tegen de ruggen
van de gelovigen aankeek. Die
keerden zich namelijk om om
zich oostwaarts tot het opperwe-
gen te kunnen richten.
Ook in Zeeland is het oppassen
geblazen met de kerkelijke 'rich
ting'. Dat geldt bijvoorbeeld voor
Kruiningen waar de toren van de
oude kerk aan de zuidoost kant te
gen het schip staat. Je zou daar
dus zomaar van het rechte pad
kunnen afwijken. De tomtom be
hoedt de moderne automobilist
daarvoor, maar de fietser is bij de
zen gewaarschuwd. Zodat voor
hem/haarniet opgaat wat een oud
Zeeuws spreekwoord zegt: „D'n
dieën? Die weet z'n oosten nie
uut z'n westen."
Tenslotte aandacht voor de kerk
van 's Heer Arendskerke. Die is
volgens het boekje gebouwd en
zowel van buiten als van binnen
een juweel om te zien. Een ver
haal over 's Heer Arendskerke is
te lezen op het blog Monniken
werk. Daar staan ook rubrieken
over kerknieuws in Zeeland en
daarbuiten. Bovendien bevat het
blog een activiteitenagenda waar
in onder meer lezingen en bijzon
dere kerkdiensten worden aange
kondigd.
www.pzc.nl/monnikenwerk
PKN Kruiningen.
Concert Popkoor Wave en muziekvere-
niging Crescendo,
St. Adriaanskerk, 19.30 uur
Goes
Musical 'De betovering van Belle en
het Beest', Muziektheater Zeeland,
De Mythe, 15.00 uur en 20.00 uur
Stuurbaard Bakkebaard en Crappydog,
Podium 't Beest, 20.30 uur
Hulst
The Young Ones met Anita Meyer
Ad Visser,
Den Dullaert, 20.15 uur
Lewedorp
Komedie 'Boeing Boeing' door Toneel
vereniging Kunstvrienden,
Dorpshuis De Zandlööper, 20.00 uur
Middelburg
Circle Percussion, 40th Anniversary
Big Men Drums,
Schouwburg, 20.00 uur
Toneelvoorstelling 'In wankel even
wicht', Middelburgs Theater,
Minitheater, 20.30 uur
Mister and Mississippi met sup
port-act Emil Landman,
De Spot, 21.00 uur
Het optreden van Peter Adriaanse in
't Spiegeltheater is uitgesteld tot zater
dag 18 mei,
Nieuw- en Sint Joosland
Singer-songwriters Dave McCraw
Mandy Fer,
De Wegwijzer, 20.30 uur
Oostburg
Koninklijke Muziekvereniging Veroni
ca,
Ledeltheater, 20.00 uur
Reliving The 90's i.s.m. Twizted Event,
The Lane, 21.30 uur
Oost-Souburg
Concert Muziekvereniging Vlijt en Vol
harding. De Zwaan 19.30 uur
Salsa Dansparty m.m.v. DJ Jobo
Brasserie Karolingenburcht 22.00 uur
Renesse
Cantare jubileumconcert 'Met Mozart
op reis',
Jacobuskerk, 16.00 uur
Cabarettrio Enge Buren met 'Reuring',
Dorpshuis, 20.15 uur
Rilland
Ambras met 'Nie Jaogen!, verhalen in
sappig dialect en liederen,
Dorpshuis Luctor et Emergo, 20.00 uur
Serooskerke (W)
Toneelvereniging 'Serooskerke' brengt
de plattelandskomedie 'Eerlijk of heer
lijk',
De Zandput, 20.00 uur
Sint-Maartensdijk
Gerard Wortel Maartje Wortel,
Haestinge, 20.15 uur
Terneuzen
Koor- en samenzangavond t.b.v hulp
werk in Roemenië,
Ger. Kerk vrijgemaakt, de Levensbron,
19.30 uur
National Dance Theatre uit Rusland
met 'The Spirit of Russia',
Scheldetheater, 20.00 uur
Optreden The Pine Box Boys (blue-
grass). Support: The Blue Clay,
De Pit, 21.00 uur
Vlissingen
Toneelvoorstelling '8 Vrouwen', de
Zeeuwse Komedie,
Theater Vestzak'99, 20.30 uur
Hybrid De Piek m.m.v. NaNa Jahua,
ARtroniks Proxima.
De Piek 21.00 uur
The Balderick Brothers
Cafe De Concurrent 22.30 uur
ZONDAG 7 APRIL
Ellewoutsdijk
Muzikaal theaterproject 'Ik kus je dui
zendmaal', Ensemble Waisisi en acteurs-
groep,
Kerkje van Ellesdiek, 14.30 uur
Terneuzen
Rony Verbiest plays Brubeck,
Porgy en Bess, 15.00 uur
Vlissingen
City Concert trio Aleotti,
't Speelhuis Ter Reede, 11.30 uur
The Bill Bounders Orchestra,
Atrium Ter Reede, 14.00 uur
Toneelvoorstelling '8 Vrouwen', de
Zeeuwse Komedie,
Theater Vestzak'99,15.00 uur
Made in Vlissingen Pop, met optre
dens in deWillem3 (15.30 Rob Meijer),
De Piek (16.30 SLIK, 19.00 De Hobbyis
ten, 21.30 The Score), Soif (16.00 Maar
ten Termont, 16.45 East of the Sun),
Michieltje (17.30 Shenanygens, 19.30
G@ntle Acoustic), De Concurrent (17.00
Evelyn's Cradle, 21.00 El Combo), Vanuus
(18.00 Crappydog, 20.00 Steady New
Sounds) en Panta Rhei (17.00 Geert
the Chiefs, 18.00 Woodworks).