Kerk Kruiningen
brengt je op
dwaalspoor
SERVICE 33
weekenddiensten
on ni ken werk
ZATERDAG 6 APRIL 2013
kunst en kitsch
door Willem Staat
Wie vroeger door on
bekende streken
reisde en op een
zonloze dag het ge
voel voor richting verloor hoefde
alleen maar naar de kerk te kij
ken. De oude bedehuizen hadden
één ding gemeen: de toren stond
aan de westzijde. Zodoende kon
je dus feilloos zien welke kant je
opging.
De kerken waren vanaf de middel
eeuwen georiënteerd. Dat wil zeg
gen dat ze letterlijk waren gericht
op de Oriënt, het oosten dus. De
toren stond aan de westkant en
daarachter bevonden zich schip
(middengedeelte) en koor. De ge
lovigen gingen het schip in en ke
ken in oostelijke richting naar de
priester in het koor.
Ook voor tempels van de Grieken
en andere voorchristelijke gods
diensten was west-oost bepalend.
Men koos voor de richting waar
de zon opkomt. Het Christendom
nam dit naadloos over. Het ge
richt zijn op de Oriënt sluit aan
op Bijbelse symboliek met Chris
tus als het Licht der wereld en
met de verwachting van Zijn we
derkomst uit oostelijke richting.
De katholieke wereld hield hier
aan vast, maar de protestanten
toonden zich wat dit betreft slor
dig in de leer.
En het blijft ook bij Roomse bede
huizen uitkijken geblazen. Hele
oude kerken, van voor de 12e
eeuw, kunnen ook andersom
staan. De Sint Pieter in Rome is
de bekendste die in de verkeerde
richting is gebouwd. Het geldt
ook voor de Sint Jan van Latera-
nen in Rome. In dit soort kerken
kwam het voor dat de priester tij
dens gebeden tegen de ruggen
van de gelovigen aankeek. Die
keerden zich namelijk om om
zich oostwaarts tot het opperwe-
gen te kunnen richten.
Ook in Zeeland is het oppassen
geblazen met de kerkelijke 'rich
ting'. Dat geldt bijvoorbeeld voor
Kruiningen waar de toren van de
oude kerk aan de zuidoost kant te
gen het schip staat. Je zou daar
dus zomaar van het rechte pad
kunnen afwijken. De tomtom be
hoedt de moderne automobilist
daarvoor, maar de fietser is bij de
zen gewaarschuwd. Zodat voor
hem/haarniet opgaat wat een oud
Zeeuws spreekwoord zegt: „D'n
dieën? Die weet z'n oosten nie
uut z'n westen."
Tenslotte aandacht voor de kerk
van 's Heer Arendskerke. Die is
volgens het boekje gebouwd en
zowel van buiten als van binnen
een juweel om te zien. Een ver
haal over 's Heer Arendskerke is
te lezen op het blog Monniken
werk. Daar staan ook rubrieken
over kerknieuws in Zeeland en
daarbuiten. Bovendien bevat het
blog een activiteitenagenda waar
in onder meer lezingen en bijzon
dere kerkdiensten worden aange
kondigd.
www.pzc.nl/monnikenwerk
PKN Kruiningen.
Oost-Souburg De Open Haven 9.30 uur
ds Woltering en 11.00 uur mevr Steen
beek;
Guusuus 19.00 uur Young Stars/ New Ge
neration;
De Zoute Viever 19.00 uur mevr Datema;
Gereja Kristen Protestan Maluku 10.00
uur ds Ruff;
Evangeliegemeente De Wijngaard dhr
Mes;
Ritthem Protestantse Gemeente zie
dienst Nieuw- en Sint Joosland;
Serooskerke Protestantse Gemeente Jo-
hanneskerk 10.00 uur mevr Bredijk;
Sint-Laurens Hervormde Gemeente
10.00 uur ds v.d. Weerd;
Gereformeerde Kerk 10.00 uur dienst;
Veere Protestantse Gemeente (Kleine
kerk) Nieuw Sandenburgh 10.00 uur ds
Houwaart;
Vlissingen Protestantse Gem. St.-Ja-
cobskerk 9.30 uur ds Steenbergen en 17
uur evensong;
Ter Reede zo 19 uur Leger des Heils;
Christelijke Gereformeerde Kerk 9.30 en
16.30 uur ds van Amstel;
Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt 9.30
uur dhr Pathuis en 16.30 uur ds Baas;
Gereformeerde Gem. 9.30 en 16 uur
Leesdienst;
Doopsgezinde Gemeente geen dienst;
Hersteld Apost. Zendingsgemeente
10.00 en 17.00 uur dienst;
Mission To Seafarers Vlissingen (Ritthem-
sestraat 498): zo 20.00 uur, Engelstalige
dienst.
Pinkstergemeente (Vrijdomweg 115.00
uur pred. Hubregtse (HA);
Evangeliegemeente De Blinkende Mor
genster zo 10.00 uur dienst;
Volle Evangelie Gemeente (Beréa) (Gilde-
weg) 10.00 uur samenkomst;
Volle Evangelie Gemeente (Filadelfia)
9.45 uur voorg. Samson;
Apostolisch Genootschap 9.30 uur
dienst;
Zevende-dags Adventisten (Adventkerk
West-Souburg) za 10.00 uur;
Pinkstergemeente Shalom (Adventkerk
West-Souburg) zo 14.30 uur pred. ter
Velde;
Kerk van Jezus Christus van de Heiligen
der laatste dagen 10.00 uur dienst;
Zuidpoort gemeente JVoltaweg) 10.30
uur cellebrationdienst;
Rooms-Katholieke kerk Lieve Vrouwekerk
zo 10.00 uur viering;
Vrouwenpolder
Protestantse Gemeente (Peigrimskerk)
10.00 uur ds Klein;
Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt 9..30
ds Baas en 14.30 uur eredienst;
Westkapelle
Protestantse Gemeente (Moria) 09.30
uur ds Van der Linden en 19.00 uur ds.
Moolenaar;
Vrije Evangelische Gemeente br. Lok;
Zoutelande
Protestantse Kerk 09.30 uur ds. Beijer;
Kerkdiensten uit alle regio's op
www.pzcnl/monnikenwerk
Zaterdag 6 en zondag 7 april 2013
Huisartsen Huisartsenpost Walcheren
Koudekerkseweg 86, Vlissingen tel.
0900-1985 (open ma. t/m vr. van 18.00
tot 8.00 uur, in weekend of tijdens feest
dagen, alleen na telefonische afspraak).
De Veerse Huisartsen
Patiënten huisartsen: Rullens, Ubels, Van
Tol, Heijmans, Spekhorst en Schinkels-
hoek. Tussen 23.00 en 8.00 uur: Huisart
senpost Walcheren tel. 0900-1985.
Buiten deze tijden vr 17.30-23.00 uur, za
en zo 8.00-23.00 uur:
R. v. Tol, Markt 36, Veere, tel. (0118)
501271.
Tandartsen A.A. Paul, Doornenburg 31,
Vlissingen, tel. (0118) 478811
Spreekuur 11.00-12.00 uur.
Verloskundigen Vlissingen 0118-471140
of via semafoonnr. 06-65029959 (24-uur
bereikbaar).
Middelburg 0118-626045 (24-uur).
Verloskundigenpraktijk Veere
0118-584101 (24-uur bereikbaar).
Apotheken Stadsgewest Vlissingen-Mid-
delburg: 24-uursdienst (voor spoedrecep-
ten): Kring-Apotheek Paauwenburg -
Dienstapotheek Vlissingen/Middelburg
Dreesstraat 2a, Vlissingen, tel
0118-468707.
Thuiszorg Buurtzorg (24 uur bereik
baar): gemeente Middelburg tel.
0623739196, Souburg tel. 0612375210,
gemeente Veere tel. 0610226772. ge
meente Vlissingen, Telefoonnummer:
06-23741010.
Iriz thuiszorg, 0113-232529.
Thuiszorg Werkt voor Ouderen, tel.
06-13223446.
Zorgstroom, tel. 0118-684000.
ZorgThuis SVRZ, Middelburg/Vlissingen
0118-630630, Domburg 0118-587800.
Dierenartsen J. Oostenbrug en M. Kos
ter, Oude Domburgseweg 33-a, Oostka-
pelle, tel. (0118) 581443.