PZC
Nanouk Leopold verfilmde het
boek Boven is het stil van Ger-
brand Bakker. Te zien komende
week in Vlissingen, tijdens het
FilmFestival Zeeuws-Vlaande-
ren en in Goes. De regisseur
vertelt over haar keuzen.
Y 'il.
Scène uit Boven is het stil met Jeroen Willems als Helmer en Henri Garcin als zijn oude vader, foto Victor Arnolds
Boven is het stil
door Ali Pankow
donderdag 4 april t/m woensdag 10 april 2013
UitGids
Eten in 't Streefkerkse
Huis in Zoutelande
PAGINA 6 EN 7
Overzicht programma
Museumweekend
PAGINA 12
Niemand had verwacht dat
ik dit zou gaan doen om
dat ik altijd mijn eigen din
gen maakte, maar ik was
het scenario aan het schrij
ven en wist 'dit past hele
maal bij mij. Die man, zo
als hij is, daar wil ik zelf een film van ma
ken", vertelt Nanouk Leopold.
Zij had het ook vooraf afgesproken met de
producenten Stienette Bosklopper en Els
Vandevorst, die haar aanvankelijk alleen
uitnodigden het scenario te schrijven:
„Maar als ik er nou verliefd op word, mag
ik het dan ook zelf maken?" Leopold werd
verliefd, wel pas nadat zij eerst heel lang
naar het boek had zitten kijken. „Moet ik
dat nou wel doen?", vroeg zij zich af.
„Ik was er eigenlijk ontzettend bang voor.
Ik vond het een heel mooi boek, maar als je
er een film van gaat maken, moet je gaan
kiezen. In een film kun je veel minder
kwijt dan in een boek en dan moet je din
gen weglaten. Op de set gaan dingen ook
vaak anders dan je je hebt voorgesteld. Als
je zelf het scenario hebt geschreven, is dat
niet zo erg, nu dacht ik soms 'dat is toch an
ders dan in het boek'. Maar aan het eind
van het werkproces wist ik bijna niet meer
wat ik nou zelf had toegevoegd en wat oor
spronkelijk uit het boek kwam. Ik vond dat
wel goed, want dan denk je eigenlijk alleen
nog maar 'wat is nou het beste voor de
film?'."
Aan de eerste zin in het boek Ik heb vader
naar boven gedaan gaat veel vooraf. Leopold
koos niet voor flash-backs of voice-over
om het voorafgaande verhaal te vertellen,
maar maakt een koppeling met het heden.
„Het ligt me wel om zo'n relatie tussen Hel
mer en zijn vader te presenteren zonder
dat je precies weet wat er tussen hen ge
beurd is. Dat krijg je pas veel later in het
verhaal te horen in een korte dialoog. Dat
is wel genoeg denk ik. Je hoeft het niet he
lemaal mee te maken. De kijker krijgt ruim
te voor eigen invulling. Voor mijn gevoel
heeft het verhaal echt een happy end. Als
Helmer aan het einde van de film in het
riet ligt, is hij vrij om te worden wie hij
wil zijn."
Hoewel Gerbrand Bakker haar een soort
carte blanche had gegeven: 'Doe maar, ik
heb het boek geschreven en nou ga jij de
film maken. Dat is gewoon heel iets an
ders', hechtte Leopold er wel waarde aan
dat de auteur het scenario O.K. vond. Zij be
zocht ook samen met Bakker de plekken in
Noord-Holland waarop hij het boek heeft
gebaseerd. „Maar wat ik zo jammer vind
daar is dat er altijd wel in de verte iets van
de stad te zien is. Daarom is het
Zeeuws-Vlaanderen geworden. Daar is het
zo weids en zo schoon, die boerderijen zo
puur, dat landschap, die stilte."
De composities met schapen, het riet, maar
ook in de muziek (van Paul M. van Brugge)
getuigen van de invloed van Leopolds twee
de opleiding, de Academie voor Beeldende
Kunst. „Ik heb op de Academie inderdaad
veel ruimtelijk werk gemaakt en ook in de
film zijn de locaties echt het belangrijkste.
Ik moet eerst het beeld hebben. Ik wilde
ook een zakelijke kant, niet te romantisch.
Daarom heb ik gekozen voor het voorerf in
Nieuw-Namen met grote schuur en plein.
De achterkant van de boerderij is in Water
landkerkje opgenomen. Dat is de plek waar
Helmer gelukkig mag zijn met zijn ezel
tjes, een zachtere plek met bomen en ron
de vormen."
leroen Willems speelt de rol van Helmer.
Blijft zijn plotselinge dood op 3 december
vorig jaar onlosmakelijk met deze film ver
bonden? Leopold: „Ja, voor mij wel. Het is
een onbegrijpelijk ding, de dood. Ik ben
ontzettend blij dat Jeroen tenminste de
eindmontage nog heeft gezien."
