ZEELAND 29
WOENSDAG 3 APRIL 2013
recht evenredig aan de capaciteit van de veer
dienst Anna Jacobapolder-Zijpe.
De behoefte aan betere verbindingen was zo
groot dat Zeeland niet op de Deltawerken wil
de wachten. De gemeenten op Schouwen-Dui-
veland sloten zich aan bij de NV Brugverbin-
ding Goeree-Overflakkee en Hoeksche
Waard, die voor eigen rekening een tolbrug
bouwde tussen de Hellegatsplaten (waar de
Volkerakdam en de Hellegatsdam samenko
men) en Numansdorp in de Hoeksche Waard.
Deze Haringvlietbrug werd in 1965 geopend.
Zeeland nam het initiatief voor de eer
ste belangrijke schakel in de gedroom
de centrale weg. Op het verlanglijstje
van de Deltaboys was nog sprake van een
dam, maar het werd een brug: de Oosterschel-
debrug (na 1967 de Zeelandbrug) van Zierik-
zee naar Colijnsplaat. Net als de Haringvliet
brug in 1965 geopend en eveneens werd er tol
geheven om de bouwkosten terug te verdie
nen en een onderhoudsfonds te vormen. Dat
Zeeland de op dat moment langste brug van
Europa op eigen houtje durfde te bouwen,
gold als een sterk staaltje van Zeeuwse onver
schrokkenheid. Onlangs is de Zeelandbrug
aangemerkt als monument en als symbool
voor Zeeland en dat is in feite ook een ode aan
de Deltaboys.
De ideeën van de Deltaboys zetten ook ande
ren aan het denken. De plannen buitelden
over elkaar heen om de mogelijkheden van de
Westerschelde en - ach waarom ook niet - het
oostelijke gedeelte van de Oosterschelde als
haven- en industriebekken te ontwikkelen.
Het was de tijd van het plan Sloe II, het Rei-
merswaalplan, het Valckenisseplan, het Oos-
terscheldeplan, het Kreekrakplan en het plan
voor het Baalhoekkanaal. Papier is geduldig.
Vooral op de kaart van de gemeente Reimers-
waal werd driftig getekend, waardoor andere
noodzakelijke ontwikkelingen op de lange
baan werden geschoven. Wethouder Hui-
brecht Cornelisse van die gemeente werd er
ongemakkelijk van. „Kan het nu eens afgelo
pen zijn met al dat kleur- en tekenwerk op
het grondgebied van Reimerswaal", riep hij
begin jaren zeventig vertwijfeld uit op een bij
eenkomst waarop het zoveelste plan als bui
tengewoon kansrijk werd gepresenteerd.
Cornelisse stond daar niet alleen in. Niet alles
wat de Deltaboys verrichtten, was in ieders
ogen welgedaan. Enkele PZC-lezers die in in
gezonden brieven bezorgdheid uitten over
schadelijke stoffen die de (petro-)chemische
industrie loosde, richtten Vereniging Milieu-
hygiene Zeeland (VMZ) op. De bestuursleden
ervan kwamen aanvankelijk niet verder dan
de bedrijfspoort, laat staan dat de directies
van de bedrijven bereid waren naar hun argu
menten te luisteren. Die argumenten werden
stevig aangezet in het VMZ-blad De Gouden
Delta, dat de Deltaboys en hun politieke be
schermheren, zoals commissaris van de konin
gin Van Aartsen en de andere leden van het
dagelijks provinciebestuur, scherp veroordeel
de. Kees Slager, een van de redactieleden van
weleer, staat nog steeds achter die kritiek. „De
Deltaboys hebben verkeerde keuzes gemaakt.
Je ziet het aan de gang van zaken rond
Pechiney/Zalco en Hoechst/Thermphos. Bij
dat soort multinationals is de werkgelegen
heid niet gegarandeerd; zeker niet als ze in
handen van durfinvesteerders vallen." Waar
hadden ze zich dan wel op moeten richten?
„Op de dynamiek van het Zeeuwse landschap.
Niet op diep vaarwater."
Gedeputeerde Ben de Reu heeft vorig jaar ze
ven vertegenwoordigers van het bedrijfsleven
aan het werk gezet om in evenveel sectoren
van de Zeeuwse economie kansen en moge
lijkheden op een rijtje te zetten. Van groene
grondstoffen voor de chemie tot containerisa-
tie en van (zorg)toerisme tot nieuwe agrari
sche teelten. Zonder afbreuk te willen doen
aan hun ijver beschouwt De Reu hen niet als
de Deltaboys van de 21ste eeuw. „Het gaat er
om te voorkomen dat we quick wins over het
hoofd zien. Neem nou dat gesteggel over de
Westerschelde Container Terminal en de Ver-
brugge Container Terminal. Dat heeft ons he
lemaal nergens gebracht. Maar er moeten ge
woon containeroverslagfaciliteiten in Vlissin-
gen-Oost komen. De bestaande bedrijven heb
ben die nodig. Daar moeten oplossingen voor
komen. Dat geldt ook voor de andere sectoren
van de Zeeuwse economie."
Deze aanpak wekt de indruk dat Zeeland blijft
gaan voor een verscheidenheid aan economi
sche activiteiten en niet kiest voor een, twee
of drie sectoren. De Reu: „Klopt. Misschien
hebben we daardoor - ondanks de klappen die
we de laatste tijd hebben opgelopen - nog
steeds de laagste werkloosheid van Neder
land."
H De Deltaboysreünie in 1991 bij Hoechst met van links naar rechts oud-gede
puteerde Ad Kaland, voormalig commissaris van de koningin Jan van Aartsen,
gastheer Huib van Heel en de vroegere directeur van het Economisch Techno
logisch Instituut Rien Verburg. foto Ruben Oreel
