ZEELAND 29
Abraham Mabelis,
Adriaan Pieter Mabelis,
WOENSDAG 27 MAART 2013
als mollen
Marie Voogdt zag op 5 september 1944 precies op deze plek haar opa Bram en oom Adriaan met een Duitse sol
daat weggaan. Even verderop schoot de Duitser hen dood. foto Peter Nicolai
burg, waar uit een diepe la een oude platte
grond van de begraafplaats in Cadzand tevoor
schijn werd gehaald. Nelly: „Toen we daar
kwamen, vond ik het verschrikkelijk. Twee ij
zeren bordjes stonden er, graf 4 en 5 op rij 33.
Meer niet. Geen steen, geen bloemetje, alleen
kale aarde. Ze zijn als mollen doodgeschoten,
en ze zijn als mollen begraven. Dat was en is
mijn gevoel." Haar broer Jan zal er later aan
toevoegen dat de familie nooit bericht heeft
gekregen, toen de graven in Cadzand in de ja
ren negentig werden geruimd. Nelly vervolgt:
„Opa en oom Adriaan waren maar arbeiders,
die kregen geen steen. Toen mijn vader Bram
Voogdt overleed, wilde mijn moeder Pieter-
nella eigenlijk ook geen zerk op zijn graf."
Verhuizing
De familie Voogdt woonde aan de Sint Bavo-
dijk bij Nieuwvliet. Vader Bram (Abraham)
was een hardwerkende landarbeider, een na
tuurliefhebber en nogal avontuurlijk. Hij
hoorde dat het nog lang zou duren voordat hij
in het kapotgeschoten Zeeuws-Vlaanderen
een woning kon krijgen. Ook vernam hij via
de vakbond CNV over de ontginning van de
Noordoostpolder. Bram werd ondergebracht
in een arbeiderskamp in Emmeloord, en
kwam eens in de twee weken naar huis. „Moe
der moest alles alleen doen", vertelt Nelly.
„Zij was het tegenovergestelde van vader, een
avontuur ver weg zag ze helemaal niet zitten.
Voor we als gezin een huis kregen in de
Noordoostpolder, moesten we eerst ge
screend worden. Ons huisje aan de Bavodijk
was lek, de matten waren nat en rot. Op een
dag regende het dat het goot, de kippenstront
spoelde zo naar beneden voor onze deur.
Toen stopte er een motorrijder in een zware
leren jas. Ik was thuis, met mama en Magda.
'Man kom binnen', zei moeder. Dat deed ze
anders nooit. Hij keek overal, in de kastjes, op
zolder. Nadat hij vertrokken was trok mama
me op schoot en zei: 'Nelly, we moeten vast
niet naar de Noordoostpolder verhuizen'.
Maar ze had het mis." September 1950 ver
huisde het gezin naar Marknesse, ten oosten
van Emmeloord. Moeder Voogdt heeft vol
gens Nelly vijfjaar lang aan de tafel in de huis
kamer zitten huilen.
I ante Marie
De moord op opa Bram en oom Adriaan bleef
een rol spelen in de levens van de kleinkinde
ren. Ze merkten hoe hun tante Marie - de zus
van oom Adriaan die tijdens de bewuste
nacht door de Duitse militair werd lastiggeval
len - de weg kwijtraakte. Ze was door het
voorval hevig getraumatiseerd, daarvan zijn
ze allemaal overtuigd.
De kleindochters Marie en Nelly voelen nog
altijd een sterke band met Zeeuws-Vlaande-
ren. Sinds 1975 komen ze er elke zomer geza
menlijk op vakantie. Eerst in een oude cara
van op camping De Catshoek bij Nieuwvliet,
daarna in een appartement in een oude meel-
schuur tegenover de Nieuwvlietse molen -
een vakantieverblijf van mevrouw Michiel-
sen, die hen 'matste' omdat ze de zusjes Mabe-
lis waren. Voor hun opoe was Mabelis een be
laden naam geworden. Ze wilde De Jonge ge
noemd worden. „Er zijn geen Mabelissen
meer", zei ze. De laatste drie jaar verblijven
Marie en Nelly's zomers in hotel De Zwaan
in Schoondijke. De foto van oom Adriaan
hangt bij Marie thuis boven het dressoir, Nel
ly heeft hem een plaatsje op haar kantoor ge
geven. Ze zijn blij dat 'de mollen' niet verge
ten zijn. Neef Bram de Seijn uit Terneuzen
merkte dat een jaar of vijftien geleden bij een
reünie van zijn lagere school in Cadzand. De
zoon van burgemeester Leenhouts sprak hem
aan, en vertelde over het drama aan de Strij-
dersdijk. Pas toen werd Bram de volle om
vang duidelijk. Maria en Nelly knikken. Het
was in hun familie inderdaad een groot ge
heim. Maar nu, zeggen ze, is de tijd gekomen
om er een punt achter te zetten.
Hedfen nam de Heere tot zich in Zijn Heerlijkheid
onze innig geliefde Man en zorgzame Vader, Be
huwd-Vader, Grootvader en Schoonzoon
in den ouderdom van bijna 56 jaar;
en onze innig geliefde Zoon, Broeder. Behuwd-
Broeder, Oom, Kleinzoon en Verloofde
in den b'oeiexiden leeftijd van bijna 23 jaar.
Des menschen gangen zijn van den Heer. hoe zou dan de
Enensch zijn. weg verstaan?
Spr. 20:24.
Het zij dat wij leven, het zij dat wij sterven, wij zijn des Heeren.
.rotb. m
Cadzand
Wed. A. MABELIS.
Groede,
P. M. VOOGDT-MabeÜs.
ABR. VOOGDT
en Kinderen.
Groede
M P. DE SEIJN-Mabelis.
ABR. JOH. DE SEIJN.
en Kinderen.
Cadzand
M. A. MABELIS.
Cadzand
P. W. DE JONGE.
Breskens
E. S. DE JONGE.
Cadzand, 5 September 1944.
