Alsof het een feest is om 80-plus te zijn
Gegevens alle
Zeeuwse orgels
op één website
Drie Zeeuwse
kunstenaars in
de Keukenhof
Voorpremières
op filmfestival
CULTUUR 35
Auteur Saskia Goldschmidt vertelt
boeiend over aanpak en keuzes bij
haar boek 'De hormoonfabriek'.
AGENDA
WOENSDAG 20 MAART 2013
MIDDELBURG - De inventarisatie
van het complete orgelbezit van
Zeeland is voltooid. Op de website
www.orgelsinzeeland.nl zijn de histo
rie en gegevens van alle orgels die
in de provincie staan of hebben ge
staan, toegankelijk gemaakt.
In de jaren zeventig publiceerde
J.H. Kluiver een historisch over
zicht van het orgelbezit in Zee
land. Sindsdien is er echter veel
meer duidelijk geworden over de
ontstaangeschiedenis van een aan
tal orgels. Bovendien zijn inmid
dels veel orgels gerestaureerd of
vervangen.
Voor Jan van der Male was dat in
het najaar van 2005 aanleiding
een nieuwe inventarisatie via in
ternet op te zetten. Hij begon met
de Middelburgse orgels en breid
de zijn website later uit met Wal
cheren en Noord- en Zuid-Beve
land. In maart 2010 werd een ver
nieuwde website gepresenteerd,
met nu ook de gegevens van
Schouwen-Duiveland. Deze wa
ren verzameld door de in 2009
overleden Prosper Sevestre.
Nu zijn ook Zeeuws-Vlaanderen,
Tholen en Sint-Philipsland toege
voegd, waarmee de website na 7,5
jaar is voltooid. Niettemin blijft
de ontstaansgeschiedenis van een
aantal orgels onduidelijk. Aanvul
lingen zijn dan ook welkom.
www.orgelsinzeeland.nl
lisse - Op de jaarlijkse kunstexpo
sitie in de Keukenhof in Lisse zijn
dit jaar drie Zeeuwse kunstenaars
vertegenwoordigd. Danielle Ore-
lio uit Burgh-Haamstede plaatste
een speciaal ontworpen object
van keramiek, messing, brons,
hout en glas. Ook zijn er werken
te zien van de beeldhouwers Er-
nest Joachim uit Biervliet en Ma
rian van Puyvelde uit Nieuw-
Haamstede.
De tentoonstelling in de Keuken
hof heeft dit jaar als thema Ba
lans. De werken, tussen de bloe
men, zijn te zien van 21 maart tot
en met 20 mei.
Meer agendanieuws vindt u op
onze website.
Brouwershaven
De voorstelling van Nel Kars in het
Tonnenmagazijn is uitverkocht
Goes
Bert Visscher met 'Afijn' (uitverkocht)
De Mythe, 20.00 uur
Hulst
FoXart, talentenjacht Reynaertcollege,
Locatie Zoutestraat, 19.30 uur
Middelburg
In kader van interactieve landelijke pro
gramma Boekenweek Live! stellen leerlin
gen van CSW Van de Perre via Skype vra
gen aan schrijver Edward van de Vendel,
Zeeuwse Bibliotheek, 13.00 uur
Lezing Frits van Oostrom over zijn
jongste boek Wereld in woorden, over de
Nederlandse literatuur in 14e eeuw,
De Drvkkery, 15.00 uur
The Buddy Holly Story,
Schouwburg, 20.00 uur
Rilland
Optreden Hakim,
Luctor et Emergo, 15.00 uur
Vlissingen
Albumpresentatie Vlissings zangtalent
Guimar,
Ter Reede, 20.00 uur
Zierikzee
Stadswandeling 'Achter de gevels' met
gemeentearchivaris Huib Uil in kader van
boekenweekthema.
Vertrek bij Boekhandel de Vries, 19.00
uur.
TERNEUZEN - Film by the Sea pre
senteert tijdens het FilmFestival
Zeeuws-Vlaanderen (van 9 tot en
met 14 april in bioscoop CineCity
in Terneuzen) acht voorpremières
van films die pas later in de bio
scoop komen. Het gaat om Boven
is het stil, Lee Towers: The Voice of
Rotterdam, Night Train to Lisbon
(naar de roman van Pascal Mer-
cier), Wadjda, The Act of Killing,
The Deep, Oh Boy en Two Mothers
(naar de roman van Doris Les
sing).
Bij de voorstelling van Boven is het
stil op woensdag 10 april (19.00
uur) is Gerbrand Bakker, schrijver
van de gelijknamige roman, aan
wezig samen met producent Els
Vandevorst. Na afloop van The Act
of Killing (zondag 14 april, 16.00
uur) is er een gesprek onder lei
ding van Barbara Oomen, dean
van University College Roosevelt.
Toost op de fictie
Schrijfster Saskia Goldschmidt leest in Café De Gekroonde Suikerbiet omringd door een passend decor met pau
wenveren en een haan voor uit haar boek 'De hormoonfabriek'. foto Dirk-Jan Gjeltema
ken te bezitten voor de mensheid.
Farmacoloog Rafael Levine speelt
bij de ontdekking daarvan een
cruciale rol. Tegenkleur biedt Mot-
ke's tweelingbroer Aron, mede-di
recteur en in vrijwel alles tegen
overgesteld aan zijn broer.
Goldschmidt zegt de feiten vooral
nodig te hebben voor het schep
pen van een decor. Fictie biedt
haar de ruimte een eigen verhaal
te vertellen en daarbinnen ook
ontdekkingen te doen. 'Hoe komt
het dat mannen met macht zo dik
wijls alles op het spel zetten om
dat ze een wip willen maken?',
geldt als belangrijke vraag die zij
in dit boek opwerpt. „Het ant
woord daarop, vind je niet in de
archieven. Daarom ben ik in de
huid van zo'n man gekropen."
Haar bevindingen: Deze mannen
zijn gewend enorm veel risiso te
nemen. Zij missen het zicht op
hun ontsporing, hebben echt het
gevoel dat ze verder mogen gaan
dan anderen en dat vrouwen, ze
ker in maatschappelijk lagere posi
ties, hun aandacht als een eer kun
nen beschouwen.
door AH Pankow
ZIERIKZEE - 'Fictie is altijd mooier
dan de werkelijkheid', luidt een
zin uit De hormoonfabriek. De zin
zegt vooral ook iets over de wijze
waarop Saskia Goldschmidt dit
boek heeft geschreven. Op uitno
diging van Boekwinkel De Vries
vertelde zij daar gisteravond over
in café De Gekroonde Suikerbiet
in Zierikzee. Een beperkt, maar
zeer geïnteresseerd groepje lezers
was daarbij aanwezig.
In de zoektocht naar haar eigen
pijnlijke, door de oorlog geteken
de en immer verzwegen familiege
schiedenis, stuitte Goldschmidt
op professor Laqueur, toenmalige
schoonvader van haar vader. La
queur was met de gebroeders Ar
nold en Mau van Zwanenberg me-
de-oprichter van het bedrijf Orga-
non in Os. Het betrof een samen
werking waarbij commercie en
wetenschap hand in hand gingen,
maar die ook veel spanning ople
verde. „Dit is goud voor een ro
man", constateerde Goldschmidt
toen zij de archieven van Orga-
non had mogen bestuderen. Met
De hormoonfabriek schreef zij een
fictief verhaal gebaseerd op feiten.
Zij laat daarvoor de inmiddels
97-jarige Mordechai (Motke) de
Paauw aan het woord als hij op
zijn sterfbed in 1993 terugblikt op
zijn leven. Zo krijgt de lezer een
mooi beeld van deze ooit zo ambi
tieuze en viriele directeur van
een vleesfabriek, die ook al het af
val van zijn bedrijf optimaal wil
benutten. Dus ook de hormonen,
die zoveel waardevolle stoffen ble
Op het weblog Zeelandgeboekt wor
den nieuwe Zeeuwse boeken en tijd
schriften gesignaleerd. Wekelijks
komt er één titel in de krant aan
bod.
door Jan van Damme
Schrijvend Zeeland heeft de
oudjes ontdekt. Vorig jaar
kwamen Willem van Dam
en Jan Jansen al met middenstan
ders op leeftijd aanzetten, die op
het punt stonden hun zaak te slui
ten. Daar kwam meteen het boek
Zeeuwlingen overheen, van diezelf
de Jan Jansen met Peter Oggel -
over allemaal Zeeuwse honderdja
rigen. Nu ligt er sinds afgelopen
zaterdag kwiek&wies van Ellen De
Vriend-de Jong, een foto- en inter
viewboek met Zeeuwse 80-plus-
sers.
Ellen De Vriend heeft in haar
boek twintig portretten gebun
deld. Het zijn steeds over twee pa
gina's uitgesmeerde gesprekken,
gecombineerd met foto's die El
len en haar man Martin van de
geïnterviewden maakten. Elk in
terview wordt afgesloten met een
Zeeuwse sfeerfoto, waarop een ge
dicht is geplaatst.
De schrijfster heeft al meer boe
ken op haar naam staan, zoals de
interviewbundel Ons bin de léste
(2010). Ze wil dit jaar haar eerste
thriller - Bitterzoet - het licht
doen zien. Sinds 2007 is ze eindre
dacteur bij de weekbladen van
Wegener.
Twaalf mannen en acht vrouwen
passeren in haar nieuwe boek de
revue. Zoals Jaap Boekhout uit
Breskens. Hij was inventief water
schapsman, werkte mee aan de
realisatie van onder andere bin-
nendijkse duinen in West-
Zeeuws-Vlaanderen. Die creativi
teit uitte hij ook in tekst en beeld.
Er is zo langzamerhand in de
streek geen dorp meer zonder
sculptuur van Jaap.
Toos Blokland in Burgh-Haamste
de publiceerde vorig jaar haar in
Japanse krijgsgevangenschap ge
schreven dagboek. Met haar bijna
90 jaar is ze een dame, die haar
grandeur nog bepaald nietrverlo-
ren heeft. Ze zegt het zelf: „Ik
vind het ook erg belangrijk om el
ke dag weer het beste van mijn ui
terlijk te maken."
Wie alle verhalen leest, moet wel
het gevoel krijgen dat het een
feest is om 80 jaar en ouder te
zijn. Ik houd mijn twijfels. Maar
laten we er het beste van hopen.
Het moet me wel van het hart,
dat ik langzamerhand genoeg heb
van boeken met bejaardenverha-
len. Armoede, oorlog, ramp... Met
alle respect voor de grijze haren,
laten we nu maar weer eens een
andere weg inslaan.
Ellen De Vriend-de Jong: kwiek&wies,
80plus in Zeeland - Uitgeverij Het
Paard van Troje, hardcover, 96 pagi
na's, 19,95 euro.
