9.
VERDIEPING 9
M
ZATERDAG 16 MAART 2013
derwijsinspectie kwamen vorig jaar in
het totaal 386 meldingen van vermoedens
van seksueel misbruik en intimidatie bin
nen. De meeste klachten komen uit het
basisonderwijs: 183 stuks, 145 uit het
voortgezet onderwijs. De rest wordt ge
meld in bijvoorbeeld het volwassenenon
derwijs. In 2011 leidde de 'bangalijsten'
tot een piek van 441 meldingen.
Uit een onderzoek van actualiteitenru
briek KRO Brandpunt bleek twee jaar gele
den dat 48 procent van de ondervraagde
leerkrachten in het voortgezet onderwijs
meent dat er op hun school wel eens spra
ke is geweest van een relatie tussen leraar
en leerling. Seksueel contact tussen do
cent en leerling, maar ook seksueel getint
gedrag als toespelingen, zijn verboden. Al
lereerst omdat het om minderjarigen
gaat, natuurlijk. „Maar het is ook niet ac
ceptabel, omdat het de gezagsverhouding
aantast", zegt Martin van Oosten van de
CNV Onderwijsbond. „Bij twijfel niet
doen. De leerkracht is aangesteld om les
te geven."
Hoe groot het probleem werkelijk is, weet
niemand. „Alleen voor gevallen van sek
sueel misbruik geldt een meldingsplicht
(zie kader)", zegt woordvoerder Hans van
der Vlies van de Onderwijsinspectie.
Volgens vertrouwenspersoon Irma van
Hezewijk van Fontys-Fydes, met name
werkzaam in het basisonderwijs, legt niet
iedereen de regels hetzelfde uit. „Er wordt
creatief omgegaan met het begrip 'gering
ste vermoeden', zoals in de wet ge
noemd", zegt ze. Het onderwijzend perso
neel is onderling loyaal. „Ze hebben het
gevoel een collega te verraden", vertelt
Van Hezewijk. „Vaak is het ook niet meer
dan een verhaal. En soms denken ze het
intern wel te kunnen oplossen."
Het aantal meldingen bij de vertrouwens-
inspecteurs zegt niets over het feitelijk
aantal gevallen van misbruik, zo is de alge
mene opvatting in het onderwijs. Maar
klinisch psycholoog Jan Hendriks van de
Waag, die zedendelinquenten behandelt,
rept over een 'veelvoud van het aantal
meldingen'. „Uit wetenschappelijke litera
tuur over zedendelinquentie blijkt dat
maximaal 10 procent aan de oppervlakte
komt", zegt hij.
Seksueel grensoverschrijdend gedrag. Het
is een onderwerp van alle tijden. Net als
het roken van wiet op het schoolplein.
Maar vraag een willekeurige rector van
een middelbare school of een directeur in
het basisonderwijs om toelichting en de
kans is groot dat hij of zij dicht klapt.
KRO Brandpunt repte eerder over een
'doofpot'. Bamber Delver van de stichting
De Kinderconsument benadrukt dat scho
len dit gedrag van hun personeel liever
stil houden. „Ze vrezen reputatieschade",
zegt hij.
De directeur van het Ichthus College uit
Kampen, die eerder dit jaar een docent op
staande voet ontsloeg vanwege seksueel
getinte smsjes aan een leerlinge, heeft
weinig behoefte aan publiciteit. Hij wil
niet weer commotie, zegt hij.
De Brabantse scholenkoepel Ons Middel
baar Onderwijs, een schoolbestuur met
35 instellingen voor voortgezet onderwijs,
is opener. De club hanteert een 'zero tole
rance beleid' ten aanzien van seksueel
grensoverschrijdend gedrag. Het niet nale
ven van (interne) regels kan leiden tot dis
ciplinaire maatregelen, met in het uiterste
geval ontslag op staande voet.
De OMO-scholen zijn op één gebied vrij
naar eigen inzicht te handelen: sociale me
dia. Nu het internet een onuitwisbaar
deel uitmaakt van onze levens, kan inter
actie via Facebook, Twitter en Hyves tot
ongemakkelijke en zelfs ongewenste situa
ties leiden. Dat vindt ook Leenderd van
der Deijl van het (zelfstandige) Strabrecht
College in Geldrop. „Daarom hebben wij
regels opgenomen in onze gedragscode",
zegt hij. In het verleden heeft hij één keer
een collega erop aangesproken. „Ik begrijp
wel dat docenten het leuk vinden om op
vriendschappelijke manier met hun leer
lingen om te gaan. Maar vanwege de ge
zagsverhouding is het niet goed als je dan
'vriend' wordt op Facebook."
Als regel geldt dan ook dat een docent dit
soort gedrag nalaat. Het Gemini College
in Lekkerkerk ontsloeg enkele maanden
geleden nog een docent vanwege een sek
sueel getint Facebook-contact met een
leerlinge.
Volgens Van der Deijl is aandacht voor
het onderwerp goed. Maar tegelijkertijd
relativeert hij: JLaten we alsjeblieft niet
vergeten dat de meerderheid het goed
voelt. Het gaat om slechts enkele
ten die in de fout gaan."
