Niet
iedereen wil gereanimeerd
ZEELAND 29
De opmars van de
AED in het straat
beeld stemt niet ieder
een gerust. Onder hen
Liesbeth Mielen uit Ter-
neuzen
WOENSDAG 6 MAART 2013
als een pier
elektroden geldt een standaard vervaldatum van
2 jaar. „Dat staat gewoon op de verpakking", laat
Joziasse zien. „Kwestie van in de gaten houden."
De levensduur van de batterij checkt het appa
raat zelf. Bij een lage capaciteit zal veelal een
controlelampje rood knipperen of klinkt een
waarschuwend piepje. „Maar als er verder nie
mand is die naar het ding omkijkt, heb je daar
ook weinig aan", signaleert Joziasse een bijko
mend probleem. Niet zelden wordt een AED
(de aanschafkosten zijn in 10 jaar tijd vrijwel ge
halveerd naar zo'n ïooo tot 1500 euro) met geld
van een inzamelingsactie of goed doel ge
kocht. Een servicecontract schiet er dan
bij in en soms wordt een AED in de
openbare ruimte gewoon aan
z'n lot overgelaten. Joziasse
neemt het exemplaar
dat in zijn woonplaats Vogelwaarde bij het
dorpshuis hangt, als schrijnend voorbeeld. Op
zijn aanbod het apparaat belangeloos na te kij
ken en de standaard ophangkast te vervangen
door een hedendaags exemplaar ('s winters ver
warmd en 's zomers gekoeld) wordt niet gerea
geerd, verzucht hij. „Ik weet zeker dat die AED
zo dood is als een pier!"
De eerste AED's in Nederland verschenen eind
jaren negentig in het straatbeeld. Vanaf 2002
kwamen de meer gangbare modellen op de
markt en werd het wettelijk ook toegestaan dat
niet alleen professionele hulpverleners de appa
raten mochten bedienen in noodgevallen. Sinds
vijfjaar zit een AED-cursus standaard in de op
leiding en training van een EHBO'er en bedrijfs
hulpverlener, zegt Albert Dijkstra van BHV Trai
ning Zeeland. „Je moet het zien als aanvulling
op de reanimatie. Als jij niet kunt reanimeren,
heeft de inzet van een AED weinig zin. Hoewel
het altijd nog beter is dan hélemaal niks doen!"
De cijfers spreken voor zich, benadrukt Dijkstra.
„Van mensen met een circulatiestilstand over
leeft 10 tot 20 procent het dankzij reanimatie.
Die kans stijgt tot 60 procent wanneer binnen
de eerste twee a drie minuten een AED kan wor
den ingezet." Dijkstra adviseert mensen daarom
op sites als www.aed4.eu te kijken waar bij hen
in de buurt (woon- en werkadres) een AED
hangt, voor het geval iemand uit hun directe
omgeving hulp nodig heeft. Ter aansporing: „In
Nederland zijn er gemiddeld driehonderd reani-
matiebehoeftigen, per wéék! Dat zijn er 15.000
tot 16.000 per jaar...." In heel Zeeland staan bijna
vijfhonderd AED's geregistreerd, maar Joziasse
gaat er op basis van zijn eigen klantenbestand
en marktgevens van uit dat het er in totaal eer
der ruim zevenhonderd zijn. Voor een optimale
dekking zou dat zeker één keer zo veel moeten
zijn, aldus de directeur van Medisol.
Een AED in bedrijven of openbare gebouwen is
niet verplicht. Hulpverleners kunnen zich regis
treren via de netwerken hartveiligwonen.nl of
hartslagnu.nl. Bij een alarmoproep in hun
buurt, krijgen ze via een bericht op de mobiele
telefoon het verzoek om met een AED naar die
plek te gaan voor eerste hulpverlening.
bruik van AED's te veel verwachten. Als
binnen 6 minuten door een kundig ie
mand met reanimatie begonnen wordt, is
tegenwoordig de overlevingskans zo'n 25
procent. Dat betekent dat dus altijd nog
driekwart het niet haalt. Maar zo'n kun
dig iemand is lang niet altijd binnen de
vereiste tijd aanwezig. Bovendien hebben
we het alleen over in leven blijven. En
dus niet in welke toestand. Met een beet
je pech leef je nog jaren door met de on
herstelbare gevolgen van een zuurstofte
kort in de hersenen. Dat risico is voor mij
één van de overwegingen om niet gere
animeerd te willen worden. Bovendien is
in mijn leven nu al dusdanig weinig kans
op verbetering, dat ik niet bang ben om
dood te gaan. Behalve dat ik niet gereani
meerd wil worden, zal ik mij, als ik aan
een mogelijk dodelijke ziekte zou komen
te lijden, ook enkel palliatief laten behan
delen, zonder de bedoeling het leven nog
verder te rekken."
Mielen heeft haar huisarts en familie in
gelicht over de wilsbeschikking, evenals
de thuishulp en enkele taxichauffeurs.
Wanneer ze in het ziekenhuis een in
greep met narcose moet ondergaan, zorgt
ze er voor dat ook de behandelend specia
list en anesthesist op de hoogte zijn.
„De meeste mensen reageren enigszins
geschokt op deze mededeling. Over het
algemeen is men ervan overtuigd dat je
in iedere situatie 'geholpen' wilt worden.
Als ik een hartstilstand zou krijgen in ge
zelschap van onbekenden, maak ik mij
dan ook geen illusies over het respecte
ren van deze beslissing. Dat is nu een
maal de praktijk. Zelfs mijn familie heeft
het een beetje moeilijk met deze beslis
sing. Als daarvan iemand aanwezig zou
zijn bij een hartstilstand en zij zouden in
derdaad niets doen, zouden zij zich waar
schijnlijk schuldig voelen aan mijn dood.
Terwijl niet zij, maar mijn slechte ge
zondheid dan toch echt mijn doodsoor
zaak zou zijn. Natuurlijk besefik dat dit
alles alleen voor mijzelf en gelijkgestem
den geldt. Er zal vast ergens iemand le
ven die halfzijdig verlamd is, niet meer
praten kan, en denkt 'wat fijn dat ik door
zo'n AED nu toch nog leef. Ik heb dan
ook respect voor ieders beslissing, hoe
die ook mag zijn."
Oud-inspecteur Gezondheidszorg Frans Versteegen controleert de werking en software van één van de
zestig AED's die voor een test bij Medisol in Middelburg werden aangeboden.
Ilk vind het een akelig idee dat die
dingen overal kunnen hangen: ik
wil absoluut NIET gereanimeerd
worden, maar als ik in de buurt
van zo'n ding onderuit ga, zoeken
ze vast niet eerst in m'n portefeuille naar
mijn niet-reanimeren verklaring."
Mielen is een alleenstaande vrouw van
56 jaar. „Ik heb een zeer slechte gezond
heid met veel chronische kwalen en ik
leef al vele jaren in armoede. In het alge
meen denk ik dat mensen van het ge-
