Italië was instabiel
I
Onrust op Westoever kan leiden tot een Derde Intifada
I
I
6 BUITENLAND
VERKIEZINGEN ITALIË
De Italiaanse kiezer heeft een
probleem gecreëerd dat alleen de
president kan 'oplossen'.
F
F
Bersani begint
met zwaktebod
door onze correspondent
Eelco van der Linden
ROME - De man is eindeloos ge
plaagd door de Italiaanse komie
ken vanwege zijn pretentieloze
campagne, waarin hij echt belang
rijke eisen steevast formuleerde
met 'een beetje'. Dus: 'een beetje
meer werk', 'een beetje meer de
mocratie'. En nu moet Pieriuigi
Bersani (61) Italië 'een beetje'
gaan regeren.
Het lijkt onbegonnen werk, maar
de leider van de centrum-linkse
coalitie is een koppig man en wil
ondanks de desastreuze verkie
zingsuitslag proberen een rege
ring te vormen. „We zijn als eer
ste geëindigd, maar hebben niet
gewonnen. We moeten verant
woordelijkheid tonen en ons be
schikbaar stellen voor het land",
zei Bersani, toen hij gisteravond
dan eindelijk verscheen voor de
pers.
Bersani wil een lijst van 'essentië
le thema's en hervormingen' op
stellen voor een land dat volgens
hem enorme problemen heeft en
kijken wie er meestemt. Hij re
kent er op dat bijvoorbeeld voor
stellen om de corruptie aan te pak
ken, of werkgelegenheid te creë
ren, kunnen rekenen op de Vijf
Sterren Beweging van de grote
winnaar Beppe Grillo. „Het is ook
hun land", aldus de sociaal-demo
craat.
Het klonk fraai maar was een
zwaktebod van een politiek leider
die steeds zwakker oogt. Gisteren
bleek dat links ook de gelijktijdig
gehouden verkiezingen in de cru
ciale regio Lombardije (Milaan)
heeft verloren.
Bersani haalde landelijk een pyrr-
hus-overwinning, hij raakte verge
leken met de laatste stembusgang
miljoenen kiezers kwijt, net als
overigens Berlusconi, maar die is
blij omdat hij wist terug te vech
ten uit een situatie die voltrekt ho
peloos leek.
Grillo leek op zijn manier open te
staan voor het voorstel van Bersa
ni. „We zijn niet tegen de wereld,
zullen elke wet afzonderlijk beoor
delen."
Berlusconi ziet meer in een grote
coalitie. Hij zou zelfs Bersani als
premier kunnen accepteren als
daar genoeg wisselgeld tegenover
Een regering van nationale
eenheid, zonder Bersani of
Berlusconi, met een voor
links acceptabele premier
Zo'n regering krijgt een
kort mandaat en een aantal
precieze opdrachten, zoals
een nieuwe kieswet vormen
staat. Bersani voelt hier echter
niets voor, want weet dat het met
Silvio Berlusconi slecht kersen
eten is.
Het verlossende woord of initia
tief zal hoe dan ook opnieuw moe
ten komen van de oude president
Giorgio Napolitano. Anderhalf
jaar geleden wist hij de vertrou
wenscrisis te bezweren door Sil
vio Berlusconi te vervangen door
de technocraat Mario Monti, nu is
hij weer aan zet.
Napolitano is 87 en nog twee
maanden president. Hij heeft ie
dereen die om nieuwe verkiezin
gen riep, meteen de mond ge
snoerd. Het is uitgesloten omdat
een Italiaanse president in de laat
ste zes maanden van zijn man
daat de kamers niet mag ontbin
den, maar ook omdat het volgens
Napolitano niet opportuun is. Hij
brengt deze week een staatsbe
zoek aan Duitsland en zal de kans
aangrijpen om onrust weg te ne
men. Bij terugkomst zal Napolita
no vrijwel zeker willen proberen
een soort regering van nationale
eenheid af te dwingen, zonder
Bersani of Berlusconi, maar onder
leiding van een voor links accepta
bele kandidaat, zoals ex-premier
Giuliano Amato.
Zo'n regering zou een kort man
daat moeten krijgen en een aantal
precieze opdrachten, zoals een
nieuwe kieswet maken en een se
rie hervormingen doorvoeren. On
derwijl moet een garantie wor
den gegeven voor de afspraken
die met Brussel zijn gemaakt. Het
volgend voorjaar, gelijk met de Eu
ropese verkiezingen, zou Italië
dan weer naar de stembus gaan.
Het is een beproefd recept dat tot
nu met succes is toegepast op alle
grote politieke crises in Italië.
De leider van centrum-links, Pieriuigi Bersani, tijdens een persconferentie.
door Wilko Voordouw
AMSTERDAM - Beurzen kleuren
rood, de rente stijgt: Italië heeft ge
kozen, de koorts in Europa loopt
op.
Europees Commissaris Olli Rehn
zei gisteren er op te vertrouwen
dat de hervormingen in het land
worden voortgezet ondanks de
'complexe' situatie. Volgens Ra-
bo-econoom Allard Bruinshoofd
is er reden tot zorg, maar hoeft de
stormbal nog niet te worden gehe
sen. „De daling van de beurskoer
sen is een reactie op het iets te
grote vertrouwen dat we voor de
verkiezingen hadden. We dach
ten dat het wel zou meevallen,
maar het is duidelijk dat de situa
tie in Italië instabiel is gebleven."
Hij vervolgt: „Instabiel, ja, maar
het is in feite niet anders dan de
afgelopen vijftig jaar. We hebben
een korte periode gehad waarin
Mario Monti hervormingen door
voerde, maar daarvoor was de si
tuatie ook allesbehalve stabiel."
Eind november schreef de bank
BESCHOUWING
VOLKSOPSTAND
door Joost Sijtsma
NIJMEGEN - Het broeit op de Weste
lijke Jordaanoever. Er is geen spra
ke meer van een vredesproces, Is
raël gaat door met het bouwen van
huizen en nu Benjamin Netanyahu
waarschijnlijk ook de nieuwe pre
mier van Israël wordt, zien de Pales-
tijnen geen uitzicht op verbetering.
Er wordt al langer gespeculeerd
over de mogelijkheid dat er een
Derde Intifada op het punt van
uitbreken staat omdat de frustra
tie onder de Palestijnen toe
neemt. Intifada betekent letterlijk
'afschudding' en staat voor een
massale en gewelddadige volksop
stand van Palestijnen tegen de Is
raëlische bezetting.
De onlusten en demonstraties op
de Westelijke Jordaanoever die nu
aan de gang zijn, kunnen uitlo
pen op een dergelijke opstand. Vo
rige week waren er demonstraties
om vier Palestijnse gevangenen te
steunen die in hongerstaking wa
ren gegaan. Zondag escaleerden
de demonstraties nadat een dag
eerder de 30-jarige Palestijn Ara
fat Jaradat in Israëlische gevangen
schap overleed. Op dezelfde dag
gingen duizenden Palestijnse ge
vangen in hongerstaking en maan
dag waren er weer demonstraties
en onlusten op de Westoever tij
dens de begrafenis van Jaradat in
Hebron.
De Palestijnen zien in de gebro
ken ribben en kneuzingen het be
wijs dat Jaradat door mishande
ling om het leven is gekomen.
De Israëlische autoriteiten stellen
dat de verwondingen het gevolg
zijn van reanimatie. Ze hebben de
familie van Jaradat en zijn dokter
uitgenodigd naar het forensisch
instituut te komen om daar inza
ge in het autopsie-rapport te krij
gen. Het is een poging van Israël
om de gemoederen tot bedaren te
brengen. Om die reden heeft pre
mier Netanyahu ook Palestijnse
tegoeden vrijgegeven - een be
drag van 100 miljoen dollar dat in
januari werd geblokkeerd. Dit is
belastinggeld dat door Israël
wordt geïnd, maar voor de Pales
tijnse Autoriteit is bestemd.
Om dodelijke slachtoffers en daar
mee escalatie te voorkomen, heb
ben de troepen bevel gekregen te
rughoudend te zijn met het schie
ten op Palestijnse stenengooiers.
De vrees is dat bij het overlijden
van een Palestijn diens begrafenis
uit zal lopen op hevige rellen.
De Palestijnse Autoriteit wordt
door de Israëlische regering onder
Demonstraties heviger
na dood van 30-jarige
Palestijn Arafat Jaradat
in Israëlische gevangenis
druk gezet om te voorkomen dat
de onlusten escaleren. Het is ech
ter de vraag of de Palestijnse Auto
riteit het uitbreken van een alge
hele opstand kan voorkomen. In
1987 werd het Palestijnse leider
schap compleet verrast door de
Eerste Intifada die tot 1993 duur
de. Een ongeluk in de Gazastrook
waarbij een Israëlische vrachtwa
gen betrokken was, vormde de
aanleiding tot de opstand. De voe
dingsbodem was echter de toene
mende frustratie over de Israëli
sche bezetting.
De Tweede Intifada begon in
2000 en hield aan tot 2005. De Pa
lestijnen waren teleurgesteld dat
de Oslo-akkoorden niet tot een
De vraag is of de Palestijnse
Autoriteit het uitbreken
van een massale
opstand kan voorkomen
Palestijnse staat hadden geleid.
Het omstreden bezoek van de Is
raëlische politicus Ariel Sharon -
onder bescherming van een grote
politiemacht - aan de voor mos
lims heilige Tempelberg met de
Rotskoepel en de al-Aqsamoskee
in Jeruzalem was de aanleiding
tot een grootschalige opstand.
De komende dagen zal blijken of
de Derde Intifada een feit wordt
of dat de onlusten en demonstra
ties afnemen. Vooral vrijdag
wordt een belangrijke dag omdat
de kans bestaat dat er massale de
monstraties plaats zullen vinden
na het traditionele vrijdag-gebed.
Een escalatie van het geweld kan
mogelijk worden voorkomen als
Israël het bezettingsregime ver
licht, de bouw van huizen staakt
en het vredesproces hervat. Het is
echter de vraag of Netanyahu -
die nu midden in de onderhande
lingen voor een nieuwe regering
zit - de wil heeft om deze weg in
te slaan.
