12 BUITEN
io£teek ergens je hoofd boven de dijk
van de Westerschelde en het kan zo
maar gebeuren dat er tweeduizend
bonte strandlopers voor je op de slik
ken lopen. Of 1400 goudplevieren of
rosse grutto's of kanoetstrandlopers
of... Ook langs de Oosterschelde zou
dat trouwens kunnen gebeuren. En
ach, je zou niet eens vreemd staan te
kijken. Dat soort aantallen van aller
lei noordelijke steltlopers: daar zijn
we in Zeeland aan gewend. Het
hoort gewoon bij onze alledaagse be
leving. Maar welbeschouwd is dat he
lemaal niet zo gewoon. Het Deltage
bied is voor deze en voor tal van an
dere watervogels een gebied van in
ternationaal belang.
Natura 2000: zin of onzin?
Buiten
door Chiel Jacobusse
De boerderij die te
genwoordig 'Staal-
hoeve' heet (vroeger
Zorg en Hoop) aan
de Drieweg in de
Zaamslagpolder.
foto Gerard
Smallegange
Afgelopen zomer ging
ik samen met een be
vriende filmer naar
Noorwegen. Ons doel
was om de steltlopers
die hier overwinteren
te bekijken in hun zo-
merbiotoop om daar het een en an
der van hun broedgedrag vast te leg
gen.
Vooraf hadden we een lijstje ge
maakt van soorten die we in ieder ge
val wilden scoren. Daarnaast hadden
we een lijst met wenssoorten, waar
van we niet helemaal zeker waren of
we die wel zouden ontmoeten. We
hadden ons uitgebreid ingelezen. De
reis was voorbereid door het verzame
len van gebiedsinformatie, detailkaar
ten en alles wat je verder als vogelfo
tograaf maar nodig kunt hebben; van
een snel op te zetten schuilhut tot
loodzware rijstzakken om een stabie
le ligging van onze lange telelenzen
zeker te stellen. Kortom: het kon ei
genlijk niet mis gaan.
En inderdaad: het is een fantastische
reis geworden. De ruige natuur op de
uitgestrekte fjells, de diep in het berg
landschap uitgesneden fjorden en de
rijk bevolkte vogeleilanden met tien
duizenden kustvogels vormden een
onvergetelijke ervaring. Iets waar je
nog elke dag met genoegen aan terug
kunt denken. Maar de vogels die we
wilden fotograferen en filmen heb
ben we veelal niet te pakken gekre
gen. Sterker nog: de meeste ervan
hebben we niet eens gezien. Wat dat
betreft is onze reis faliekant mislukt!
Neem nou de goudplevier. Het kostte
ons enkele dagen trekken door de
fjells voordat we ons eerste paartje
ontdekten. En de bonte strandloper,
die bij ons zo talrijk is dat je er bij
wijze van spreken over struikelt, heb
ben we niet eens gezien. En pas toen
begrepen we, wat ons eerder al in al
lerlei toonaarden was voorgehouden.
De watervogelrijkdom die wij van
kinds af aan gewend zijn en die we
daardoor nauwelijks opmerken, is
iets uitermate bijzonders. Er zijn in
Europa maar een paar gebieden - stip
jes op de wereldkaart in feite - die
het belang van onze omgeving in dat
opzicht kunnen evenaren. Wij had
den, doorgewinterde natuurliefheb
bers als we allebei zijn, het belang
van onze eigen omgeving totaal on
derschat.
Er bestaat een plaatje waarop te zien
is hoe de broedvogels van het hoge
noorden in onze omgeving belanden.
Een trechter die zich uitspreidt vanaf
Groenland, tot Midden-Siberië ver
smalt naar het zuiden naar het Wad
dengebied, de Delta en de Engelse
oostkust. Een groot deel van de water
vogels van het noordelijk pacifïsch ge
bied moet hier overleven en conditie
opbouwen voor het Arctische broed
gebied. Hier overwintert de vogelbe
volking van miljoenen hectares toen
dra's en fjells. Beter kun je het belang
van de overwinteringsgebieden langs
de Noordzee niet verbeelden.
Dat de Delta van groot belang is voor
de natuur is door beleidsmakers op
regionaal en nationaal niveau natuur
lijk wel onderkend. Niet voor niets
zijn onze waterrijke gebieden onder
gebracht onder verschillende interna
tionale conventies. Hoe groot dat be
lang is wordt nog eens extra onder
streept door de Europese Unie. De
Deltawateren en aangrenzende gebie
den worden volgens Europese regels
wettelijk beschermd door de regelge
ving van Natura 2000. Dat is Europe
se regelgeving die activiteiten die de
natuurwaarden aantasten aan ban
den legt. In gebieden die onder Natu
ra 2000 vallen moet de natuur be
waard worden en als dat om dringen
de reden niet kan, moeten verliezen
gecompenseerd worden. In het over
volle en door cultuurlandschap gedo
mineerde Europa is dat de enige ma
nier om de gebiedseigen natuurwaar
den in stand te houden.
Natuurlijk geeft dat wel eens beper
kingen en dat is lastig. En dat er over
gemopperd wordt is niet meer dan lo
gisch. Ieder weldenkend mens vindt
dat een gemeente eisen moet stellen
aan het aanzien van de bebouwing.
Maar het wordt lastig als die eisen be
trekking hebben op je eigen dakkapel
of garage. En zo is het ook met de na
tuur. Iedereen vindt het vanzelfspre
kend dat gebrek lijdende volken in
Afrika investeren in het voortbestaan
van de neushoorn of de olifant. Die
zijn immers zo leuk voor onze safa
ri's? Maar onze rosse grutto's en ka
noetstrandlopers vertegenwoordigen
een even beschermingswaardig na-
tuurbelang. Ook als ons dat even niet
zo handig uitkomt.
Voor de rosse grutto is de Delta van internationaal belang.
Bonte strandlopers foerageren met duizenden op de slikken.z
