Brassed off
MEDIA 21
Klaas van Kruistum heeft er weer een kinderprogramma bij:
de spektakelshow IJsstrijd. Lekker keten, dat doet hij het liefst.
Teruggespoeld
ZATERDAG 23 FEBRUARI 2013
spektakel rond onze testjes genie
ten. Niemand mag zich buitenge
sloten voelen." Denkt even na.
„Ja, dat tolerante, elkaar écht zien,
daarin schuilt voor mij een be
langrijk deel van het geloof."
IJsstrijd is een spelshow over duur
zaamheid. Dat klinkt niet als het
meest aansprekende onderwerp
voor prepubers. Van Kruistum
lacht. „Het is best spectaculair
hoor, met drie grote ijsbollen die
ze met grote branders te lijf gaan.
De vragen zijn ook erg grappig.
We vangen garnalen, 20 kilome
ter uit de kust in de Noordzee.
Maar weet je hoeveel kilometer
die beestjes afleggen voordat ze
op je bord liggen? En is het beter
voor het milieu om de trap of de
lift te qemen? De antwoorden ver
rassen."
Checkpoint. Zaterdag, Nederland 3 om
09.30 uur.
IJsstrijd. Zaterdag, Nederland 3 om
18.55 uur.
Voor Cod en vaderland. Zondag, Neder
land 3 om 14.40 uur.
reageren?
media@depersdienst.nl
door Rivka Groenier
Het programma
Checkpoint, waarin
Klaas van Kruis
tum op nadrukke
lijk niet-weten-
schappelijke wijze
proefjes uitvoert
'\met een jong testteam, scoort lek-
ker. Vanaf vandaag (zaterdag) is
hij te zien in IJsstrijd, spektakel
quiz over duurzaamheid. En mor
gen (zondag) begint een nieuw
seizoen Voor God en vaderland,
zijn kinderserie over geschiedenis
en godsdienst.
De EO-presentator is op dreef. Hij
begon zijn carrière bij de radio,
presenteert nog steeds het zon
dagavondprogramma Jouw week-
endjinale op 3FM. Pas vier jaar gele
den maakte hij de overstap naar
televisie. Nog steeds moet hij er
aan wennen dat hij wordt her-
kend in de supermarkt.
„De tijd dat ik ongestoord een pak
melk kon gaan halen, ligt nu wel
achter me. Begrijp me niet ver
keerd hoor, ik vind het geweldig
als kinderen naar me toe komen
en zonder gene een heel verhaal
'In tolerantie
schuilt deel
van geloof
In de serie Teruggespoeld staat we
kelijks de spot gericht op een film
klassieker die op veel mensen een
onuitwisbare indruk heeft gemaakt.
door Jan van Mullem
als 'komedie' neergezet. Ten on
rechte. Zeker, er valt regelmatig
iets te lachen - vooral dankzij de
gevatte dialogen - maar de onder
toon is zwart. Steenkoolzwart.
Het verhaal speelt zich afin de
Thatcheriaanse jaren in Groot-
Brittannië. Tijdens de economi
sche crisis van eind vorige eeuw
wordt besloten nog resterende
steenkoolmijnen te sluiten. Dat
zorgt voor grote sociale onrust.
Ook in Grimley, het mijnwerkers
dorp in 'Brassed off. Er is weinig
verbeelding voor nodig in die ver
zonnen naam het echte plaatsje
Grimethorpe in zuid-Yorkshire
te herkennen, begin jaren negen
zijn muzikanten verder inzakt.
Als hij op een dag in elkaar zakt
en steenkoolgruis ophoest, wil
de band nog één laatste concert
geven. Bij het schijnsel van hun
mijnwerkerslamp spelen zij, heel
ingetogen, 'Danny boy' onder het
raam van de zieke dirigent.
Door toedoen van zijn depressie
ve, door vrouw en kinderen verla
ten zoon Phil (Stephen Tompkin-
son) en bandleden Andy (Ewan
McGregor) en Gloria (Tara Fitzge
rald), komt er toch een toegift:
de eindstrijd van de landelijke
brassbandcompetitie in de Royal
Albert Hall. De grand finale, met
de uit het ziekenhuis weggeslo
pen Danny, die op het balkon van
een rijdende dubbeldekker-bus
door nachtelijk Londen zijn band
nog eenmaal dirigeert - 'Land of
hope and glory' - is onvergetelijk.
afsteken. Maar het blijft een be
vreemdende ervaring."
Het is niet dat hij zo nodig op tv
moest, benadrukt hij. „Maar ik
voelde wel dat ik qua presenteren
wat in mijn mars had. Ik heb het
dus maar gewoon gevraagd bij de
EO: hé jongens, wat vinden jul
lie?" Van Kruistum werd opvolger
van Herman Wegter bij De omega
code. Sindsdien zit hij, zoals hij
het zelf omschrijft, behoorlijk in
de flow. Lekker keten, dat doet hij
het liefst. „De testjes die we doen
bij Checkpoint, vind ik zelf zo grap
pig, dat ik vaak nog fanatieker
word dan het testteam. Bij Voor
God en vaderland heb ik dat ook.
Loop ik door Paleis 't Loo als ko
ning Lodewijk Napoleon met een
kroon op mijn hoofd, om het ge
schiedenislesje wat bezieling te
geven. En dan heb ik zelf de groot
ste lol."
Hij heeft er nooit zo over nage
dacht, maar er zit een duidelijke
rode draad in zijn prille tv-car-
rière. Lekker lol trappen, maar te
gelijkertijd toch kennis overbren
gen. „En het leukste is dat ik er
zelf ook nog wat van opsteek. Het
bevredigt mijn aangeboren
nieuwsgierigheid en de drang om
dingen te willen onderzoeken en
delen."
Met het geloof verpakken, wat er
bij de EO ook bijhoort, is hij ei
genlijk nooit bezig. „Nee, het is
meer een vanzelfsprekendheid. Ik
ben gelovig, het geeft richting aan
mijn leven. Maar het is complex
en lastig over te dragen. Dat kun
nen anderen veel beter dan ik. De
programma's die ik maak, zijn
breed en gaan niet allemaal expli
ciet over God. Ze hebben wél alle
maal raakvlakken, maar ik ben
geen dominee."
Hij uit zijn geloof liever in een po
sitieve levenshouding. „Vroeger
wilde ik verpleegkundige wor
den, om andere mensen te hel
pen. Nu maak ik kinderen blij
met entertainment, dat is toch
ook mooi?" Hij vindt het belang
rijk dat alle kinderen zich thuis
voelen bij zijn programma's. „Bij
Checkpoint denken we daar heel
bewust over na. Het is primair ge
richt op jongens, maar wel op alle
jongens. Als je slim bent, denk je:
'hoe zou dit nou kunnen en hoe
zou dat zitten'. Als je wat minder
slim bent, kun je gewoon van het
foto Ruben Timman
Pete Postlethwaite is magistraal
als dirigent Danny in 'Brassed off.
tig door de EU uitgeroepen tot de
armste stad van Engeland. De in
woners leven er van de mijn - de
'pit\ Die biedt hen amper genoeg
om het hoofd boven water te hou
den, maar zorgt wel voor maat
schappelijke samenhang.
Als het voortbestaan van de
Grimley-mijn wordt bedreigd,
lijken eveneens de dagen van de
aan de 'pif gelieerde, trotse mu
ziekkapel The Grimely Colliery
Band geteld. Aan elke mijn was
destijds een fanfare - een brass
band - verbonden en onderling
werden prestigieuze muziekcon
coursen georganiseerd.
Dirigent van de Grimley brass
band is Danny, een glansrol van
Pete Postlethwaite (1946-2011).
Hij probeert de band koste wat
kost bij elkaar te houden, maar
moet toezien hoe het moraal van
Britse films; je houdt er
van of haat ze. Het valt
niet te ontkennen dat er
vanuit het overzeese ge
bied veel 'rubbish' richting het
Europese vasteland is verspreid,
maar ook talloze pareltjes. Zoals
'Brassed off. Een drama met bal
len. En met muziek, veel muziek.
'Brassed off (1996) is in landen
buiten het Verenigd Koninkrijk
