Leve de
vuilnisman!
SPECTRUM 7
standplaats Indonesië
Wilma van der Maten
Het roer
moet om,
het is vijf
voor
twaalf. De
politiek
heeft
gefaald,
het land
zit
muurvast
ZATERDAG 23 FEBRUARI 2013
door Eelco van der Linden
n als alles nu eens echt in
stort?" Marco kijkt zijn
vriend Roberto aan en gri
mast. Beiden zijn ingenieur
en 30 jaar oud. Marco werkt
voor een Duits bedrijf en is
betrokken bij de productie
van de probleemtrein Fyra, Roberto is onderzoe
ker aan de universiteit. Ze staan buiten in de re
gen voor een enorme en al bomvolle tent in Flo
rence waar burgemeester Matteo Renzi, held
van jong Italië, Pierluigi Bersani ontvangt, leider
van de sociaaldemocratische PD en waarschijn
lijk straks de nieuwe premier van Italië.
Er iets vreemds aan de hand in Italië, vooral on
der jongeren. Nooit eerder leek het land, waar
de oudjes overal de dienst uit blijven maken, zo
dicht bij een ommekeer, de door velen gedroom
de revolutie. „Renzi gaf iedereen hoop met zijn
idee de ouderen in de politiek, maar ook daar
buiten, 'te verschroten', te vervangen door een
nieuwe lichting. Net als met ons wagenpark is
gebeurd", zegt Marco. „Een simpel, maar geniaal
idee dat miljoenen jonge Italianen van alle poli
tieke gezindten aansprak: weg met de corruptie
en ongelijkheid genererende gerontocratie."
Renzi (38) daagde zijn eigen partijsecretaris
Bersani (61) uit in heuse voorverkiezingen over
wie kandidaat-premier moest worden van de
centrum-linkse coalitie. Het was nog nooit ver
toond. Een jonge, charismatische politicus, die
met de van Obama afgekeken leus se non ora,
quando? (niet nu, wanneer dan?) zich keerde te
gen een grijze man van het partijapparaat met
de uitstraling van een goede huisvader. „Ik heb
woord gehouden, ik help je in deze campagne",
zegt Renzi op het podium in Florence. De strijd
werd namelijk nipt gewonnen door Bersani, die
kon rekenen op de gestaalde kaders van de par
tij. Volgens de peilingen zou de PD vandaag ech
ter met Renzi op 45 procent staan, terwijl Bersa
ni onder de 30 procent is gedoken en nu met
een ontketende Berlusconi (76) heel erg de
steun nodig heeft van zijn jonge rivaal.
„Een tragedie", noemt Sara Nespeca het verlies
van Renzi en diens berusting in zijn bijrol. De
bijna afgestudeerde, 27-jarige architect uit de
midden-Italiaanse stad Ascoli Piceno, schudt
haar hoofd en balt haar vuisten. „Het was de be
kende. hap zuurstof, eindelijk iemand die de juis
te snaar wist te raken", briest Nespeca, die eer
der Berlusconi stemde uit onvrede over de 'rode
mafFiaatjes van PD en de vakbonden' en meteen
actief werd in een Renzi-comité.
„Het punt is niet links of rechts, maar het sys
teem", zegt Nespeca. „Het roer moet om, het is
vijf voor twaalf. De politiek heeft gefaald, het
land zit muurvast, is gedoemd uit de rails te vlie
gen." Italië is volgens haar geen land voor jonge
ren. „We zijn het vijfde wiel aan de wagen, over
geleverd aan grillen van klieken die likken hono
reren, niet kwaliteit. Ik zie het overal, ook op de
universiteit. Je wordt klein gehouden. 'Kijk uit
voor de prof, is het credo. Toen ik met het Eras-
musprogramma in Denemarken was, wist ik
niet wat me overkwam: professoren die naar je
luisterden, zelfs aantekeningen maakten!"
De noodkreet van Sara Nespeca klinkt door het
hele land. Overal heerst die woede en desillusie.
Econoom Tito Boeri hekelt de campagne, die
weer is verzand in loze beloftes en de gebruike
lijke ruzies rond Berlusconi. „Over de jongeren
wordt niet gesproken, ongelooflijk met een
jeugdwerkloosheid van 38 procent, een arbeids
markt die alleen tijdelijke banen biedt zoftder
enig perspectief en een universiteit in crisis."
Jongeren met kwaliteiten verlaten het land, heb
ben niets met de politiek, waar ze ook letterlijk
lang van worden weggehouden. Boeri: „Op je
18e mag je alleen stemmen voor de Tweede Ka
mer en voor de Senaat pas op je 25e. Verkiesbaar
stellen voor de kamer mag ook vanaf 25 jaar en
voor de Senaat zelfs pas vanaf 40 jaar. Die leeftij
den hadden allang omlaag gemoeten."
De traditionele partijen hebben de roep om ver
jonging en hervorming op de bekende manier
geïnterpreteerd: alleen de buitenkant is veran
derd, vindt Jacopo Marocco op het centrale plein
in de cultuurstad Spoleto. „Op de kieslijsten
zijn de alleroudsten en de grootste boeven ver
vangen door wat jongeren. Het is het Renzi-ef-
fect. Op zich niet verdiend, want ik vind Renzi
een nep-jongere. Hij zit zijn hele leven in de po
litiek, maakt te veel compromissen. De breuk
moet van elders komen."
Het is waarschijnlijk dat Jacopo, 27 jaar en werk
zaam voor een bureau dat toerisme bevordert,
zelf aan die breuk gaat werken. Hij is kandidaat
voor de Kamer van de Vijf Sterren Beweging
van de komiek Beppe Grillo, de enige die deze
weken echt campagne voert en massa's mensen
op de been weet te krijgen met zijn boodschap
alle politici stenen te laten hakken. Geen 'an
ti-politiek', vindt Jacopo. „We hebben een gede
gen programma, willen nederigheid en fatsoen
terug laten keren, respect voor de democratie.
We zullen melden wat zich in Rome afspeelt,
waken en dat voor weinig geld: onze partij wei
gert subsidie en we zullen 70 procent van onze
salarissen terugstorten." 'Vijf Sterren' is popu
lair bij jongeren, groeit snel en zal de twee na
grootste partij worden. Jacopo: „De helft van on
ze kandidaten is onder de 40. Wij zijn het enige
geloofwaardige antwoord op de crisis: een vreed
zame revolutie van onderaf."
reageren?
spectrum@depersdienst.nl
Grote, grijze slierten rook komen van-
af de overkant van de straat ons huis
binnenwaaien. Het stinkt in alle ka
mers naar verbrand plastic. Mijn
dochter klaagt over branderige
ogen. Vanuit het donker zie ik dat de buren weer
eens uit frustratie hun vuilnis in brand hebben ge
stoken. Sinds het huisvuil al twee weken niet is op
gehaald, puilen de vuilnisbakken in de straat uit.
Rattenkolonies hebben er hun intrek in genomen.
Mijn dochter gruwelt.
Het is bijna niet uit te leggen aan een georganiseerd
land als Nederland dat de vuilniswagen niet kan ko
men, omdat die kapot is. En vraag me niet waarom
dat vehikel nog steeds niet is gemaakt. Daar krijg je
in Indonesië geen antwoord op.
Ik weet wel dat die aftandse bak al
lang geleden naar de schroothoop
verbannen had moeten worden.
Maar het heeft geen zin me te erge
ren of boos te worden. We zijn over-
geleverd aan een handjevol particu
liere vuilnisophalers. Met hun ram
melende vrachtwagentjes kunnen ze
de dagelijks 6.500 ton geproduceerde
afval in de metropool, zoveel als tien
Olympische zwembaden vol, natuur
lek nooit aan.
Het stadsbestuur bekommert zich
niet om het afval. Ik blijf me verba
zen hoe, in de opkomende economische wereld
macht Indonesië, waar luxe warenhuizen als pad
denstoelen uit de grond schieten, niet eens een fat
soenlijke vuilnisophaaldienst bestaat. De meeste In
donesiërs gooien hun afval in de rivieren die dwars
door de stad stromen. Met als gevolg dat tijdens het
regenseizoen het opgehoopte afval behoorlijke over
stromingen veroorzaakt.
Zoals in de kampung, het buurtje aan de rivier waar
we de volgende dag door heen proberen te fietsen.
We zijn op weg naar de school van mijn dochter. De
snelste en de veiligste route gaat dwars door dit
buurtschap. Maar we komen niet ver. Na aanhou
dende, tropische stortbuien staat het stinkende ri
vierwater inmiddels in de huizen. We besluiten
door het water te waden in plaats van een half uur
door het drukke verkeer om te rijden. We voelen
plastic, kapotte teenslippers en niet te benoemen
andere viezigheid langs onze voeten glijden. Mijn
dochter moppert dat we in Jakarta op een bantar ga-
bang, een vuilnisbelt, wonen. Ze heeft gelijk. Overal
in de stad is vuilnis zichtbaar.
Een paar dagen later is de roestige bak van de vuil
nismannen weer in onze straat. Voor mijn deur
staat een vuilnisman met een sigaret in zijn mond
en de rekening. Met een lachend gezicht vertelt hij
dat de prijs intussen met 30 procent is verhoogd. Er
lag te veel afval in mijn bak. Ja, dat is na twee we
ken nogal wiedes. Ik begin zijn glimlach te begrij
pen. Was die staking soms bedoeld om de prijs op
te drijven en werd als reden aangevoerd dat de wa
gen kapot was om ons murw te krijgen? Na twee
weken ben ik de viezigheid voor de deur inderdaad
behoorlijk zat. Ik betaal met stalen gezicht.
