0*
BOEKEN 19
Zwart als de nacht
Vrouwenhandel
GEIAJELD
Nanny in Londen
IS) WAT Dl kinderen, maar ze
yf* V ZAG Willen wel de strak-
V_ ke regie houden.
Voeg daarbij een
corruptieschandaal
en in potentie heb
je een hilarisch
vrouwenboek. He
laas lukte het Fiona Neill niet om
zo'n echte pageturner te maken.
Jan Siebelink is net 75 jaar
geworden, tegelijkertijd ver
scheen 'Daniël in de vallei', zijn
eerste roman. Jan Siebelink
was het werk, dat als oerboek
wordt uitgegeven, bijna verge
ten. „Ik was blij verrast toen ik
het las. Alles zit er al in."
66 Ik ben niet moe.
Maar we zijn
sterfelijke wezens,
daar moeten we
mee leren leven
ZATERDAG 23 FEBRUARI 2013
BOEKEN KORT
Rauwer en cynischer nog dan
zijn twee voorgaande boeken is
'Zendingsdrang" van Richard de
Nooy. Het werk mist vrijwel ge
heel de relativerende humor en
vooral het vleugje mededogen
dat in de eerdere boeken nog voel
baar was. Toch grijpt ook 'Zen
dingsdrang' je onherroepelijk bij
je kladden. Óp het omslag staat
een goddelijke figuur die over wa
ter wandelt met een kalasjnikov
in zijn handen, omringd door
slangen en wolven die naar hem
bijten. Zo moet Deo zich voelen,
de hoofdpersoon, die eigenlijk
Remco de Heer heet en ook in
'Zes beetwonden en een tetanus-
prik' en in 'Zacht
als staal' een hoofd
rol speelde. Deo,
oorlogscorrespon
dent, is in een insti
tuut voor forensi
sche observatie be
land, een soort Pie-
ter Baan Centrum!
Daar moet worden vastgesteld in
hoeverre hij toerekeningsvatbaar
is in verband met een ernstig ge
weldsmisdrijf dat hij heeft ge
pleegd. Afwisselend vergast hij
zijn lezers op woordelijke versla
gen van zijn gesprekken met be
handelaars, gruwelijke verhalen
die hij schrijft over oorlogsge
weld in Afrika, het Midden-Oos
ten en andere landen en gesprek
ken met zijn 'mede-observandi'.
Geweld is het product van een gif
tige cocktail van frustratie, socia
le druk en misplaatst patriottis
me, luidt zijn conclusie. 'Zen
dingsdrang' is zwart als de nacht.
Richard de Nooy - Zendingsdrang.
Nijgh Van Ditmar, 18,95 euro.
m
Na'Wraak','Ver-
raad' en 'Misbruik'
is 'Geweld' alweer
het vierde boek
over de Deense
speurneus Konrad
Simonsen en zijn
team vol sterk uitge
werkte bijpersonages. Het boek
kan prima los van de andere de
len worden gelezen. Dit keer
krijgt de nukkige rechercheur te
maken met nietsontziende crimi
nelen die leven van vrouwenhan
del. De schrijvers, broer en zus
Lotte en Soren Hammer, sparen
de lezer daarbij niet met hun cy
nische kijk op het Deense beleid.
De handel en wandel van de vrou
wenhandelaren wordt uitgebreid
beschreven. De personages - met
name Benedikte Lerche-Larsen is
fascinerend - komen ondanks
hun daden af en toe pijnlijk sym
pathiek uit de hoek.
Lotte en Soren Hammer - Geweld.
A.W. Bruna, 19,95 euro.
Een nanny gaat in een steenrijk
Londens bankiersgezin aan de
slag. De ouders hebben door hun
drukke carrière
r~ geen tijd voor de
Fiona Neill - Wat de nanny zag.
A.W. Bruna, 19,95 euro.
'Roman overspant mijn leven'
door Marjon Kok
Jan Siebelink (75) is geobsedeerd
door het einde van het leven. Als hij
een treincoupé binnenkomt, kijkt
hij steevast om zich heen om te
zien of hij de oudste is. „Ik ga vaak
met de trein naar Amsterdam: alle
maal studenten. Dan ben ik zonder
meer de oudste." In de eerste klasse
treft hij weieens iemand van gelijke leef
tijd. „Of flink ouder nog, dus dan valt het
weer mee." Twee gedachten houden elkaar
in evenwicht. „Je kunt dankbaar zijn dat je
deze leeftijd in redelijke gezondheid hebt
gehaald en tegelijkertijd: de tijd gaat nu
wel heel snel. Een week vliegt voorbij, dus
het einde kan er ook zomaar zijn."
Hij heeft het er weieens over met zijn goe
de vriend Klaas Gubbels, de beeldend kun
stenaar, die is 79. „Dan zeg ik: 'Klaas, wat
worden we toch oud hè?' Zegt hij: 'Laten
we het hopen'. Hij ziet de voortgang, ik zie
meer het einde."Siebelink is er erg obses
sief mee bezig. „Maar het verlamt niet
hoor. Ik heb geen pijn, ik ben niet moe. Ik
heb niets te klagen. Maar we zijn sterfelijke
wezens, daar moeten we mee leren leven."
Maar Jan Siebelink is nog niet klaar. Er
komt een nieuw boek. Hij hoopt het dit
jaar af te maken. „Daarna heb ik nog ande
re plannen. Natuurlijk, ik schrijf door.
Maar als ik moet gaan bedenken wat ik zal
schrijven, als het niet meer tot mij komt, is
het voorbij."
Over het boek dat januari 2014 verschijnt,
gaat hij nog niets zeggen, maar wel dat het
onderwerp nogal precair is. „Zoiets is nog
nooit gepubliceerd. Ik moet er diep over na
denken. Ik zit er middenin, het is helemaal
van mij. Dat geeft troost en ook het gevoel
dat ik onkwetsbaar ben. Zolang ik ermee
bezig ben, zal mij de tijd gegeven worden
om het af te maken."
In Daniël in de vallei, de roman waaraan hij
begon toen hij 18 was en die onlangs op
zijn verjaardag werd gepresenteerd, staat
Jan Siebelink is geobsedeerd door het einde van het menselijk leven, zeker nu hij zelf onlangs 75 jaar is geworden, foto Frans Nikkels
het al geschreven. Hij geloofde ook heilig
dat de tijd dat hij eraan werkte God hem
niets ernstigs zou laten overkomen. Met an
dere woorden: bleef hij schrijven, dan zou
hij niet hoeven sterven.
„Het is ook een kwestie van de geest die ac
tief blijft", weet hij nu. „Je ziet dat heel
mooi in de achttiende eeuw bij de filoso
fen in Frankrijk. Diderot, Rousseau, Voltai
re, Fontenelle, Bayle. De gemiddelde leef
tijd in Frankrijk was toen 28 jaar. Voltaire
begon als een miserabel baby'tje dat elk
moment had kunnen sterven. Die man is
84 geworden. Fontenelle bijna honderd.
Hun geest was zo krachtig, dat ze zegevier
den over het lichaam."
Terug naar Daniël in
de vallei, zijn oer
boek waarin zoveel
al werd aangekon
digd. Het is met gro
te schroom dat hij
het nu uit handen
geeft. Eerder, in de ja
ren '80, werd het im
mers afgewezen. Lau
rens van Krevelen,
zijn toenmalig uitge
ver bij Meulenhoff,
vroeg of hij nog met
iets bezig was. Jan Siebelink had alleen een
oude doos, met een oud manuscript. „Niet
uitgeven", oordeelde zijn uitgever. Het
boek ging weer in de doos, de kelder in. Is
meegegaan met verhuizingen, een paar
keer gooide hij het bijna weg.
Tot vier jaar geleden Mirjam Rotenstreich
en Lisa Kuitert vroegen of hij een oerboek
had. „Ze hebben het gelezen, wilden er
mee doorgaan, maar ik heb het teruggetrok
ken. Zo'n oud boek, het kon nooit goed
voor mij zijn."
Een jaar geleden klopten de samenstellers
van de oerboekenreeks opnieuw aan: 'Lees
het nou zelf eens Jan, het is echt heel
mooi'. „Ik begon en heb het in één keer uit-
Jan Siebelink
gelezen, tot vier uur 's nachts. Ik was blij
verrast. Knielen op een bed violen, Suezkade,
alles zit er al in. De figuren in het boek die
ieder hun eigen taal hebben, de besloten
plek, het geloof, het gewelddadige, het vio-
lente zit er ook in. En het goede dat over
wint. Deze roman overspant mijn leven."
Daniël in de vallei laat zien dat ik toen al in
staat was levende wezens te scheppen en
een roman naar haar einde te brengen."
Hij herinnert zich de kwetsbare jongen die
hij ooit was. Nog geen schrijver. Maar alles
wat hij deed was daar een voorbereiding
op, constateert hij nu. „Ik denk dat ik als
11-jarige jongen al wist dat ik schilder of
schrijver zou worden. Ik was een jongetje
dat alles zag. Ik zag alle gebaren van mijn
vader, ik kende alle planten bij hun Hol
landse en Latijnse naam, niets ontging mij.
Daar moest ooit iets mee gedaan worden,
dat heb ik gevoeld. Ooit zou ik het beschil
deren of beschrijven."Het werd beschrij
ven. „Schrijven is niet helemaal mensen
werk. je schept de voorwaarden, maar het
is een hand van boven die je leidt." -v
Jan Siebelink - Daniël in de vallei. De Bezige Bij,
18,90 euro.
Op 7 maart verschijnt Jan Siebelink - Het wonder
dat mij is geschied. Het schrijversprentenboek. v"
