■Ti
Hoe lang kan oudere
thuis blijven wonen?
VERDIEPING 9
Het kabinet wil forse
stappen zetten bij de
zorg voor ouderen.
De vereiste steun in de
Kamer is er nog niet.
TOENAME AANTAL 65
- EN 80-PLUSSERS
5
1
VERDELING VAN UITGAVEN AAN ZORG
VRIJDAG 22 FEBRUARI 2013
en oma
staat persoonlijke ontwikkeling voorop.
Carrière, gezin, vrienden en vrije tijd zijn
belangrijk. Tegelijkertijd krijgt deze groep
te maken met veel zwaardere zorgtaken, al
leen al omdat mensen langer leven. „Het
leidt op zijn minst tot een krakend funda
ment."
Daarnaast bestaat de samenleving steeds
meer uit samengestelde gezinnen. Er zijn
stiefouders in het spel, ongehuwde moe
ders en stellen met lat-relaties. Uit onder
zoek blijkt dat gescheiden ouders minder
steun krijgen van hun kinderen. „Dit geldt
met name voor de vaders die uit zicht zijn
verdwenen", aldus Broese van Groenou.
„Wie zorgt er voor hen? Of voor de ex-part
ner die alleen is gebleven?"
En dan is er nog het financiële plaatje.
Ouderen zullen steeds meer voor hun zorg
moeten betalen. „Deze ontwikkeling is al
lang in gang gezet maar veel mensen die er
zelf niet mee te maken hebben, realiseren
zich dit niet", zegt Schnabel (65).
Zijn moeder woont in een verpleeghuis.
„Een groot deel van haar pensioen gaat op
aan zorg. Ze betaalt een eigen bijdrage van
1800 euro. Per jaar, zeggen anderen dan.
Nee, dat is per maand, leg ik uit." Hun ver
bazing is te begrijpen.
Het ging steeds stapje voor stapje, legt hij
uit. „Nu staan de bezuinigingen zwart op
wit in kabinetstukken. Nu zien we het
echt aankomen."
De AOW en het aanvullende pensioen zul
len steeds meer opgaan aan de zorg. „Een
spaarpotje is echt niet voldoende." Sommi
ge ouderen zullen de waarde van hun huis
moeten gebruiken om de zorg te betalen.
De gouden jaren van de verzorgingsstaat
zijn definitief voorbij, stelt Wil Arts, emeri
tus hoogleraar sociologie. Eind jaren tach
tig werd het mes er al in gezet omdat de
grenzen werden bereikt: „De regelingen
gingen een eigen leven leiden en kenden
uitwassen." Als voorbeelden geeft hij de
WAO en de AWBZ, waar ouderen veel ge
bruik van maken.
„De vraag is nu of ook die zilveren jaren
voorbij zijn", zegt hij, „en de bronzen tij
den zijn aangebroken." Bij vrouwen van
55-plus komt de hoogste zorglast te liggen,
verwacht hij. Tenzij die bijvoorbeeld bui
tenlandse krachten inhuren. „Mensen zijn
bij problemen namelijk heel inventief."
door Michel Reijns
Niemand in de politiek is er op
tegen dat ouderen zo lang
mogelijk zelfstandig in de ei
gen buurt willen wonen, met
hulp aan huis als dat nodig
is. De gemeente moet daar dan een promi
nente rol bij spelen. Het is met name de
vraag waar je de grens trekt die de Tweede
Kamer verdeelt: hoe zorgbehoevend kun je
zijn om toch nog thuis te blijven wonen?
Afgelopen jaar woedde er tot het einde een
fel debat over het sluiten van de deuren
van het verzorgingstehuis voor ouderen
die zich in de toekomst melden voor de
meest lichte vormen van zorg; in jargon de
categorieën 1 en 2.
Gesteund door adviezen van belangenorga
nisaties, besloot een meerderheid van de
Tweede Kamer daartoe. Voor ouderen die
nog wat meer zorg nodig hadden (catego
rie 3), trapte de Kamer op de rem. Onduide
lijk was welke zorg deze ouderen precies
nodig hadden en waar ze die zouden kun
nen vinden zonder een plek in het verzor
gingstehuis. Om die reden is tot uitstel be
sloten tot 2014. In het regeerakkoord gaan
WD en PvdA een stap verder. Het is de be
doeling dat vanaf 2016 ook 'nieuwe' oude
ren uit categorie 4, met nog meer behoefte
aan zorg dus, buiten het verzorgingstehuis
blijven en hun hulp dicht bij huis zoeken.
Volgende maand komt staatssecretaris Mar
tin van Rijn (PvdA, Volksgezondheid) met
zijn plannen. Hij wil zoveel mogelijk tege
moet komen aan de wens van ouderen om
langer zelfstandig thuis te wonen, waar
door ze volgens hem minder eenzaam zijn
en bij de zorg meer maatwerk mogelijk is.
Van Rijn erkent dat het voor iedereen -
ouderen, zorgaanbieders en gemeenten -
wennen zal zijn en benadrukt het belang
van een zorgvuldige invoering. Zijn devies:
laten we leren van de ervaringen met thuis
wonende ouderen die een beetje zorg no
dig hebben, dan kunnen we kijken hoe het
verder moet met degenen die veel meer
zorg willen.
SP en PW zijn echter des duivels. Ze vin
den dat het kabinet hoe dan ook te hard
van stapel loopt, puur om de gewenste be
zuinigingen binnen te halen. „Dit levert
munten op. Daarom, en niet omdat de
mensen dat zelf willen, doet het kabinet
dit", zegt PW-Kamerlid Fleur Agema. Zij
wil de sluiting van verzorgingstehuizen
stoppen. Ook D66 en met name CDA zijn
kritisch. Die partijen zijn voor het kabinet
belangrijk om voldoende steun in de Eer
ste Kamer te krijgen. Hoe lang een oudere
verantwoord thuis kan blijven, is daarmee
niet alleen een medisch-ethische kwestie
maar ook een politieke. Het kabinet wil for
se stappen zetten, maar dat kan alleen als
het daarvoor een breed draagvlak vindt.
Het aantal 65-plussers
stijgt de komende
Aantal (x miljoen)
jaren naar verwachting
4
65-plussers
van 2,7 miljoen in 2012
tot ca. 4,6 miljoen in
3
2039. Ook het aantal
80-plusser zal flink toe
2
nemen.
80-plussers j
o
1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050 2060
De totale uitgaven van de gezond
heidszorg bedragen 90 miljard euro,
oftewel 5.392,- per Nederlander.
Slechts 17,9 procent wordt uitgege
ven aan ouderenzorg.
Overig (o.a. GGD,
Jeugdzorg, etc) 25,2%
Ziekenhuiszorg 26,2%
Gehandicapten
zorg 9,3%
Geneesmiddelen
7,2%
GGZ 6,1%
Tandartsen en
paramedici 5,1%
Huisartsen 3,0%
infographic De Persdienst I bron Gezondheidszorgbalans.nl (201V
Zie ook de volgende pagina
