Met vierhonderd bomen is
uitstoot ongedaan gemaakt
C02-handel fraudegevoelig
VERDIEPING 11
EMISSIE
HANDEL
5
DONDERDAG 21 FEBRUARI 2013
door Chris van Alem
Vierhonderd bomen moet
een gezin elk jaar planten.
Daarmee wordt de uit
stoot van 8400 kg CO2
van een doorsnee Neder
lands huishouden gecompenseerd.
Huishoudens zijn in Nederland niet ge
bonden aan een maximale C02-uit-
stoot. „Dat is niet makkelijk te meten
en lastig te vergelijken: de een heeft
geen werk, is de hele dag thuis en stoot
via verwarming en stroomverbruik
meer uit dan de ander die de hele dag
weg is", zegt Jos Cozijnsen uit Utrecht,
consultant emissiehandel. In 2000
kwam de commissie Vogtlander nog
met serieuze plannen om de uitstoot
van broeikasgas in huishoudens te be
grenzen. Anno 2013 zijn termen als
CO2 en emissie gemeengoed gewor
den, al lijkt menig burger het verband
tussen broeikasgas en klimaatverande
ring te zijn vergeten. Beperking van
C02-uitstoot maakt de klimaatverande
ring niet ongedaan; hooguit stijgt de
temperatuur minder snel.
Nederland werkt sinds het Kyoto-pro-
tocol uit 1997 serieus mee aan het te
rugdringen van de C02-uitstoot. Plan
nen voor een nationale aanpak met uit-
stootrechten - wie te veel CO2 uitstoot
moet rechten bijkopen - werden door
het kabinet Kok II al snel ingeruild
voor een logischere en goedkopere aan
pak binnen de Europese Unie. Zware
industrie (staal) en energieproducen
ten kregen in 2005 op basis van hun
productie uitstootrechten. Gratis, maar
minder dan ze uitstootten om concur
rerend te blijven met grote industrie
landen (Amerika, China) die niet mee
deden aan beperking van CO2. Globaal
valt 45 procent van de Nederlandse in
dustrie onder emissieplafonds. De Ne
derlandse Emissie Autoriteit (NEa) con
troleert de bedrijven en registreert de
Nederlandse rechten; de European
Transaction Log, de Europese. Doelstel
ling voor Nederland: 6 procent minder
CO2 tussen 2008-2012, in vergelijk met
1990. Dat wordt gehaald, zij het dat er
rechten in buitenland werden gekocht
om binnen de normen te blijven. Voor
de periode 2013-2020 krijgen energie
producenten geen gratis rechten meer.
De industrie krijgt ze nog wel gratis,
omwille van internationale concurren
tie. De hoeveelheid rechten binnen de
EU wordt elk jaar 1,74 procent kleiner,
zodat de uitstoot van CO2 in 2020 met
21 procent ten opzichte van 2005 is ge
daald. Duurzamer produceren óf bijko
pen, is het devies. Bijkopen wordt duur
der, als 'Brussel' een extra hoeveelheid.
C02-rechten uit de markt haalt. Meer
sectoren vallen onder de uitstootnor
men; sinds 2012 gelden die ook voor de
Europese luchtvaart. Via een opslag op
de ticketprijs betaalt de reiziger daar
aan mee. Huishoudens ontsnappen de
dans niet: via een opslag op de stroom-
prijs, C02-hefïing op nieuwe auto's be
talen ze toch mee.
ticht emails zoek te hebben gemaakt
waarmee justitie wil aantonen dat de
bank zich schuldig heeft gemaakt aan
belastingontduiking bij de handel in
C02-rechten en witwassen. De Neder
landse Emissie Autoriteit (NEa) heeft
maatregelen genomen om de fraude in
te dammen, maar erkent dat het sys
teem van emissiehandel zich 'bij uit
stek leent voor het witwassen'. „Grote
buitenlandse partijen kunnen snel en
anoniem transacties uitvoeren en er
ontbreekt een controleregime", zo stelt
NEa in een onderzoeksrapport vast. Via
'cybercrime' werd met gestolen gebrui
kersnamen en wachtwoorden ingebro
ken in Nederlandse en andere C02-re-
gisters. Zo werd in Duitsland voor 3,2
miljoen euro aan CO-2 rechten gesto
len. Het Nederlandse register, dat ten
tijde van de cyberaanval in 2010 voor 15
miljard euro aan C02-rechten herberg
de, is sindsdien beter beveiligd. Niette
min is het niet waterdicht. In tegenstel
ling tot verdachte geldtransacties val
len verdacht C02-handel niet onder de
meldplicht. Ook via spoofing - het ma
ken een een getrouwe kopie van de na
tionale C02-registers - is fraude nog
steeds mogelijk.
door Chris van Alem
Criminelen hebben meer
dan gemiddelde belangstel
ling voor de handel in
C02-rechten. Het is een
makkelijke en lucratieve
manier om crimineel geld wit te was
sen. Bovendien leent het zich makke
lijk voor btw-fraude. Volgens Europol
is daardoor in 2009 voor 5 miljard euro
aan niet afgedragen btw in zakken van
oplichters verdwenen. Frankrijk bleek
de spil in deze fraude. Vorig jaar decem
ber werd de Deutsche Bank ervan be-
