Het systeem van
C02-rechten ligt op
zijn gat: ze zijn niks
meer waard. 'De gro
te vervuilers lachen
om deze prijs.'
10 VERDIEPING
PRIJSONTWIKKELING EMISSIERECHTEN
met name Polen vinden het wel best zo.
Hun zwaar op kolen draaiende industrie
vaart wel bij de lage emissieprijzen. Het
lobbycircuit draait overuren.
Enfin, wat is er nu precies aan de hand?
Het in 2008 geïntroduceerde Emissions Tra
ding System doet al een paar jaar niet waar
voor het volgens velen is bedoeld, namelijk
de uitstoot van schadelijke stoffen ontmoe
digen. Kolencentrales kunnen zonder veel
hinder hun donkere dampen verspreiden,
veel schonere gascentrales staan stil. Produ
centen denken wel drie keer na voordat ze
een windmolen neerzetten.
Terwijl het emissiesysteem - het Europese
vehikel om de klimaatdoelstellingen uit
het Kyoto-akkoord te behalen - puur theo
retisch toch een goede vriend van natuur
en milieu zou moeten zijn.
U
uj 3
H O
O
CC
O.
De vervuiler betaalt
(een klein beetj e)
door Sander van Mersbergen
Een patiënt die van de dood
gered is, maar nog steeds op
de intensive care ligt. Zo ty
peert D66-europarlementa-
riër Gerben-Jan Gerbrandy
de deplorabele staat waarin
het Europese systeem van
emissierechten verkeert.
Dinsdag besloot de commissie milieu van
het Europees Parlement dat een nieuwe vei
ling van emissierechten moet worden uit
gesteld. Dat drukt het aanbod, en moet de
extreem lage koers enigszins stuwen.
Gerbrandy ziet dit middel als het enige dat
op korte termijn voorhanden is om het sys
teem te redden. Of het zover komt is nog
de vraag. Het complete parlement én de Eu
ropese leiders moeten nog akkoord gaan,
iets wat allerminst zeker is. Duitsland en -
De grondgedachte is dat bedrijven die CO2
uitstoten daarvoor geld betalen. Iedere ton
CO2 die de lucht in gaat, moet gedekt zijn
door een emissierecht. Ieder bedrijf heeft
daarvan een bepaalde hoeveelheid tot zijn
beschikking. Wanneer dat aantal niet toe
reikend is, moeten rechten bijgekocht wor
den. Wanneer een bedrijf rechten over
heeft, kan het die verhandelen.
Idee is dat de uitstoot nooit boven het door
de EU-lidstaten afgesproken plafond kan
uitkomen. Bovendien moet het bedrijven
prikkelen tot innovatie en schonere opwek
king. Geld dat ze kwijt zijn aan investerin
gen verdienen ze terug, omdat ze minder
uitstootrechten hoeven te kopen.
Achteraf gezien stopte het systeem met
goed functioneren in 2008. Nederlandse be
drijven produceerden toen nog meer CO2
dan vergund. Daardoor waren de emissie
rechten schaars en duur. Op het hoogte
punt tikte de prijs de 30 euro aan.
Maar toen werd het crisis.
De vraag naar goederen daalde, bedrijven
produceerden minder. Ze stootten dus ook
minder CO2 uit dan vooraf ingeschat. Veel
emissierechten bleven ongebruikt, een ver
schijnsel dat nu al meer dan vier jaar op
treedt. De koers zakte in en dook in januari
zelfs onder de drie euro. Een prijs waar gro
te vervuilers om lachen, aldus Gerbrandy.
Een voorbeeld. Energiereuzen E.ON en
GDF Suez bouwen nieuwe kolencentrales
bij de Maasvlakte in Rotterdam, wat op
zich al veelzeggend is. Eerder beloofden ze
de uitstoot op te vangen en op te slaan on
der de Noordzee. Van die afspraak willen
ze nu af. Door de lage prijs van emissierech
ten is het voor E.ON en GDF lucratiever
om de CO2 uit te stoten en daarvoor rech
ten op te kopen. Ondanks de 330 miljoen
euro subsidie die is toegezegd voor de on
derzeese opslag.
Ie kunt je afvragen hoe erg het nou eigen
lijk is dat de emissieprijzen zo laag zijn.
Feit is dat er minder uitstoot is dan voor
heen. Nederlandse bedrijven stootten in
2011 (recentere cijfers zijn er nog niet) zelfs
8 procent minder uit dan afgesproken.
Daar was het toch allemaal om te doen.
Als de economie weer aantrekt, zal het afge
sproken C02-plafond vanzelf weer in
beeld komen, verwachten energiebedrij
ven. Dan worden de emissierechten van
zelf duurder en gaat investeren in alterna
tieve bronnen weer lonen. De Nederlandse
Emissieautoriteit (NEa) verwacht dat het
afgesproken plafond rond 2018 weer in
beeld komt.
Gerbrandy vindt dat de industrie de zaak
niet zo lang op zijn beloop kan laten. „Dan
bouwen we een enorme achterstand op in
de ontwikkeling van nieuwe methoden.
Switchen naar schonere productie moet
snel weer lonend worden."
Volgens de NEa onstaat de prikkel tot swit
chen bij een C02-koers van 25 of 30 euro.
Gister sloot de index op boven de 4 euro.
Er wacht de patiënt nog een lange weg rich
ting volledig herstel.
2011 2012 '13
infographic De Persdienst I bron IEX.nl/DeBeurs.nl
2009
2010
slotkoers
20.02.13
€4,26
Prijs in euro's
2008
