al
SPECTRUM 5
_1
a?
De belangrijkste
taak als ouder is:
werken aan je eigen
overbodigheid.
ZATERDAG 9 FEBRUARI 2013
men tegen teleurstelling en falen.
Maar daar worden kinderen niet zelf
standig van. Zo hielp een moeder
haar kind eens met huiswerk toen de
bel ging. Zegt het kind: „Ik doe wel
open, dan kun jij rustig doorwerken."
Pont herinnert zich ook het beteuter
de gezicht van zijn zoon toen hij op
school zijn zelfgemaakte sinterklaas
surprise tussen de overige surprises
zette. Die viel namelijk nogal uit de
toon. Het was duidelijk dat de andere
kinderen deze surprises niet zelf had
den gemaakt.
Ook pedagoog Bas Levering ziet dat
ouders soms moeite hebben van hun
kind te eisen en te verwachten dat
het bepaalde dingen doet. Soms komt
dat voort uit onzekerheid. Op welke
leeftijd kan een kind bijvoorbeeld zijn
veters strikken? Dat is ook best lastig.
„Wij kregen vroeger op de kleuter
school een strikdiploma, maar daarna
lukte het ook niet iedereen."
Ouders moeten hun kinderen van al
les leren: fietsen, strikken, aankleden,
plassen op de wc, billen afvegen, huis
werk plannen en maken. En dat kost
tijd. Maar die tijd en aandacht lijkt er
steeds minder te zijn. Het kabinet
zendt volgens Levering een tegenstrij
dige boodschap uit: „We moeten
meer tijd met onze kinderen door
brengen en ze beter opvoeden, zoals
minister Plasterk onlangs nog zei,
maar we moeten ook meer en harder
werken met z'n allen."
Hij ziet de negatieve gevolgen van het
gebrek aan zelfstandigheid vooral bij
de wat oudere kinderen. „In mijn tijd
was het ideaal om als student zo snel
mogelijk zelfstandig te gaan wonen,
maar dat is veranderd. Natuurlijk ook
vanwege economische redenen."
Positief vindt hij het dat veel kinde
ren een goede open relatie met hun
ouders hebben. Maar jongeren van be
gin 20 worden soms nog helemaal ver
zorgd door hun ouders. Waar en wan
neer begint hun zelfstandigheid en
wanneer leren zij met geld omgaan?
Dat is in de tijd van commerciële ver
lokkingen en mobiele telefoons geen
overbodige vraag. „Ouders bedoelen
het goed, maar hun positieve gedrag
kan negatief uitwerken. Wij eisen
geen volwassenheid meer."
Heieen de Hertog weet precies hoe al
die ouders zich voelen. Ze dacht vroe
ger ook dat ze een goede moeder was
door alles voor haar kinderen te doen.
Ze geeft nu trainingen en workshops
over de methode Howitalkikids, geba
seerd op de theorie van de Amerikaan
se psycholoog Haim Ginott. De Her
tog weet nu dat het ook anders kan.
Haar zoon wilde eens spelen met een
vriendinnetje dat niet kon. Hij zette
het op een brullen. „Vroeger zou ik
hem getroost hebben en resoluut op
een ander vriendinnetje zijn afge
stapt. Maar beter is het zijn emoties te
erkennen. 'Wat jammer voor je. Je
bent vast teleurgesteld dat Babette
niet kan.' Dan zie je dat kinderen zelf
met oplossingen komen. Mopperend
gingen we naar huis, waar hij heerlijk
in zijn eentje ging spelen."
Een goede ouder lost volgens De Her
tog problemen niet op voor zijn kind,
maar toont respect voor zijn worste
ling. Dan krijgt het kind moed om
het zelf te doen. Ouders kunnen het
daarbij ondersteunen zonder het over
te nemen.
Haar valt op dat ouders vaak veel vra
gen stellen op momenten dat het hen
uitkomt. Hoe was het op school? Wat
heb je gedaan? Als het kind dan niets
zegt, zijn ze teleurgesteld. „Maar je
hebt zelf ook niet altijd zin veel te ver
tellen als je moe uit je werk komt. Kin
deren bepalen zelf waarover en op
welk moment zij willen praten. Als je
dan echt luistert, hoor je vaak meer
dan wanneer je zelf vragen afvuurt."
Tijdens workshops komt vaak de
vraag naar voren wat ouders doen
voor hun kind wat het eigenlijk al zelf
kan. Kleren klaarleggen voor kinde
ren van 6 of 7 jaar is zo'n voorbeeld.
Laat het los, meent De Hertog. Dan
trekken ze maar iets geks aan. Het is
hun keuze. Als ze worden uitgela
chen, ervaren ze hoe dat is. Het is niet
erg, mits het geen pesten wordt.
Door kinderen het zelf te laten doen
en ze taken in het huishouden te ge
ven, laat je zien dat ze erbij horen. Ver
antwoordelijkheid geeft zelfvertrou
wen en maakt de overgang naar vol
wassenheid makkelijker. „Van je baas
mag je straks ook niet te laat komen,
omdat je graag een halfuurtje langer
slaapt." Kinderen kunnen het best.
„Als ze weten hoe ze een bestand
moeten downloaden, kunnen ze ook
hun broodtrommel in de vaatwasser
zetten."
Daarmee is Steven Pont het helemaal
eens. Hij smeert geen brood meer
voor zijn kinderen. „Zij kunnen het
zelf sneller dan ik." Hij gaf zijn zoon
een boormachine op zijn 6e verjaar
dag. „Je moet naar je kind kijken, naar
wat het kan." Zijn kinderen kijken
zelf op de klok wanneer ze naar
school moeten. „Ik laat ze vrij, maar
zij zorgen dat ze op tijd komen." Als
de vrijheden toenemen, moeten ook
de verantwoordelijkheden toenemen,
vindt hij. Ook leidt een verhoging van
het zakgeld tot meer taken in huis.
Vanaf het begin moet je dit normaal
maken. „Als je daarmee begint als ze
12 zijn, ben je te laat."
Ik denk aan mijn dochter en haar bo
terham met pindakaas. Er is hoop. Ik
laat haar voortaan toch maar zelf sme
ren. Dan staan we gewoon wat eerder
op en doe ik haar een-schortje aan.
Nee, dat laat ik haar zelf aantrekken.
©reageren?
spectrum@depersdienst.nl
