Lutheranen schoten vroeg wortel in Zeeland
Grote supermarkt duwt het
kleintje uit Scherpenisse
Bloed kriege van
een renpaerd
28 SERVICE
fon nïken werk
weekenddiensten
door Willem Staat
MIDDELBURG - De komende slui
ting van de kerk aan de Zuidsin
gel in Middelburg betekent bijna
het einde van de presentie van
het lutheranisme in Zeeland. Al
leen de Lutherse gemeente in Zie-
rikzee blijft voortbestaan.
De kerk is genoemd naar Maar
ten Luther, de Augustijner mon
nik die in 1517 zijn 95 stelling aan
de deur vastspijkerde van de Slot
kapel in het Duitse Wittenberg.
Hij protesteerde daarmee tegen
misstanden in de Rooms Katho
lieke Kerk. Luther werd al snel in
de ban gedaan, maar zijn ideeën
over een gemoderniseerde kerk
werden door velen bewonderd.
Na enkele jaren ontstonden pro
testantse gemeenten. De Luther
se kerken zijn in Duitsland nog
altijd de voornaamste protestant
se stroming. Verder is de meer-
komst van een flink aantal No
ren. De totstandkoming van een
Lutherse kerk bij Groede had al
les te maken met komst van de
'Salzbugers', mensen die in de
18e eeuw uit Oostenrijk vertrok
ken wegens geloofsvervolgingen
en hun heil zochten en vonden
in het westen van Zeeuws-Vlaan
deren. De Lutherse traditie ver
schilt nogal van de Calvinisti
sche. Zo werden bij de Luthera
nen heiligenbeelden niet uit de
kerk geweerd. In tal van Lutherse
kerken op de wereld zijn boven
dien schitterende altaarstukken
te bewonderen. Zodoende kun je
in veel bedehuizen, niet direct
zien of ze rooms of luthers zijn.
De Evangelische Lutherse Kerk
van Nederland is in 2004 samen
met de Nederlandse Hervormde
Kerk en de gereformeerde Ker
ken in Nederland opgegaan in de
PKN.
De Lutherse Kerk in Middelburg, foto Willem Staat
De kerkdiensten van alle Zeeuwse re- Dit weblog bevat ook actueel
gio's vindt u op: kerknieuws en activiteiten-
www.pzc.nl/monnikenwerk. agenda's.
derheid van de bevolking van De
nemarken, Finland, Noorwegen,
Zweden en IJsland in naam lid
van deze kerk.
In Middelburg ontstond in 1575
al een Lutherse gemeente, de der
de in het land. De meeste Luther
se gemeenten kwamen tot stand
door de komst van Duitse koop
lieden die zich hier te lande ves
tigden. In Zeeland kwamen er be
halve in Zierikzee en Middelburg
ook gemeenten in Goes, Groede,
Veere en Vlissingen. De kerk in
Zierikzee was verbonden aan de
ANALYSE
door Rob Paardekam
Scherpenisse dreigt het
eerste slachtoffer te wor
den van de 'supermarkt
oorlog' op Tholen. De
kans is groot dat het
dorp structureel een winkel voor
de dagelijkse boodschappen moet
missen.
Nu is er in elk geval nog een klei
ne buurtwinkel, die wordt uitge
baat door Spar-ondernemer Arjan
van Ommen uit Sint-Maartens
dijk.
Deze winkel zal echter verdwij
nen nu hij heeft besloten geen su
permarkt te beginnen in het toe
komstige woonzorgcentrum. Dat
heeft alles te maken met de
komst van grote nieuwe super
markten in Tholen en Sint-Anna-
land.
Van Ommen zegt dat de super
markten in de kleine kernen daar
door het loodje zullen leggen. On
der die omstandigheden wil hij
geen ongewis avontuur aangaan
in Scherpenisse.
Hoewel hij door veel eilandbewo
ners wordt neergezet als een zeur
piet, lijken zijn beweringen niet
helemaal uit de lucht gegrepen.
In een onderzoek dat is uitge
voerd in opdracht van de gemeen
te staat dat consumenten een toe
nemende behoefte hebben aan
een uitgebreider assortiment. Dat
vinden ze straks in Tholen en
Sint-Annaland. Dat zal ongetwij
feld aantrekkingskracht hebben
op mensen uit de kleinere ker-
pen.
In het rapport wordt niet uitgeslo
ten dat winkels in deze dorpen
het loodje leggen.
*De voorstanders van de komst
van de grote supermarkten stel
len daar tegenover dat de klant
zijn weg naar een breder assorti
ment toch wel weet te vinden.
Als dat er op Tholen niet is, gaan
ze naar Bergen op Zoom of Steen
bergen. 'Nu houden we de men
sen in elk geval op het eiland', stel
len ze.
De gemeente gaat mee in die ge-
dachtengang. Daarom gaat bin
nenkort in Tholen de schop in de
grond voor de nieuwe Albert
Heijn.
Als de Raad van State geen roet in
het eten gooit, zal in Sint-Anna
land over niet al te lange tijd ook
een grote nieuwe supermarkt het
licht zien.
Scherpenisse lijkt daar het eerste
slachtoffer van te worden. Nu
Van Ommen zijn dreigement om
daar geen supermarkt meer te be
ginnen heeft waargemaakt, komt
het dorp waarschijnlijk structu
reel zonder winkel te zitten.
De gemeente en Stadlander zoe
ken een andere uitbater voor de
winkelruimte in het wozoco,
maar het is de vraag of er een win
kelier is die dat avontuur wil aan
gaan.
door Engel Reinhoudt
Zaterdag 9 en zondag 10 februari 2013
Huisartsen
Huisartsenpost Walcheren
Koudekerkseweg 86, Vlissingen
tel. 0900-1985 (open ma. t/m vr. van
18.00 tot 8.00 uur, in weekend of tijdens
feestdagen, alleen na telefonische af
spraak).
De Veerse Huisartsen
Patiënten huisartsen: Rullens, Ubels, Van
Tol, Heijmans, Spekhorst en Schinkels-
hoek. Tussen 23.00 en 8.00 uur: Huisart
senpost Walcheren tel. 0900-1985.
Buiten deze tijden vr 17.30-23.00 uur, za
en zo 8.00-23.00 uur:
R. Ubels en M. J. J. Helmes, 't Plein 2,
Serooskerke, tel. (0118) 591212.
Tandartsen
H. Steunenberg, Westerbaan 18,
West-Souburg, tel. (0118)
460104.Spreekuur 11.00-12.00 uur.
Verloskundigen
Vlissingen
0118-471140 of via semafoonnr.
06-65029959 (24-uur bereikbaar).
Middelburg
0118-626045 (24-uur bereikbaar).
Verloskundigenpraktijk Veere
0118-584101 (24-uur bereikbaar).
Apotheken
Stadsgewest Vlissingen/Middelburg:
24-uursdienst (voor spoedrecepten):
Kring-Apotheek Paauwenburg - Dienst-
apotheek Vlissingen/Middelburg
Dreesstraat 2a, Vlissingen, tel
0118-468707.
Thuiszorg
Buurtzorg (24 uur bereikbaar): gemeente
Middelburg tel. 0623739196, Souburg
tel. 0612375210, gemeente Veere tel.
0610226772. gemeente Vlissingen, Tele
foonnummer: 06-23741010.
Iriz thuiszorg, 0113-232529.
Thuiszorg Werkt voor Ouderen, tel.
06-13223446.
Zorgstroom, tel. 0118-684000.
ZorgThuis SVRZ, Middelburg/Vlissingen
0118-630630, Domburg 0118-587800.
Dierenartsen
Kleine huisdieren:
J. Oostenbrug en M. Koster, Oude Dom-
burgseweg 33-a, Oostkapelle, tel. (0118)
581443.Spreekuur zonder afspraak
11.00-12.00 en 17.00-18.00 uur.
Landbouwhuisdierenpraktijk Walcheren
(grote huisdieren), Oude Domburgseweg
33a te Oostkapelle tel.>(0118) 633803,
za en zo visites aanmelden van
08.00-09.00 uur.
Dierenartsenpraktijk Meliskerke
R. Roskam, Kelderweg 1, tel. (0118)
592838.
Vogel- en zoogdierenopvang De Mikke
tel. 01*18 628288.
Dierenambulance
06-43727125 (24-uur bereikbaar).
Noe durf ik er ok wè mie
voe dn dag te kommen.
In het verleden
k epo gebruukt. Helaas
'k 'r noait deur ewonne>
mae dat de meêste wiel
renners ok nie. Waèrom
doe je 't dan eigenlijk? Ja,
om nie te varre achter te
bluven. Nie achter bluve
op de fiets, mae ok nie mie aoller-
lei andere diengen. Epo verbeter
je conditie en van eigens gae je
dan beter prestere. Ik was inder-
tied glad nie goed, gauw moe,
kortom lamlendig en op advies
van d'n dokter, van het ziek'uus
nog wè, gieng ik an de epo. 't Was
dier spul en je kreeg het voe een
paer weken mee in kleine flesjes
mie een spuite en naelden d'r bie.
Het zat in een road koffertje. Een
paer keer in de weke sloeg ik toe.
Volgens mien was de gedachte da
je in topvurm zou komme a ge
noeg om j'n eigen een stik beter
te voelen. In plekke van d'n auto
begon ik wee de fiets te pakken a
'k om een boodschap most, ik be
gon kerweitjes te doen en ik liep
wee as een aes. Ik kocht zelfs een
twidde hands racefiets en zo een
gestroomlijnd pakje mie een
punthelm.
Waèrom at het noe verbooë is 'k
noait begrepe. Van naedeêlen 'k
noait ehoare. Zoiets zou toch een
zegen kunne weze voe de maat
schappij. A je de traegheid ziet
bie vee overheidsdiensten, servi
ce-instituten, helpdesks
enzovoortdan zou je toch wense
da ze daè eiken ochend een prikje
epo krege bie binnenkomst. Het
leven zou verandere. Je kreeg di
rect antwoord, ze zoue direct be-
taele, onnoadig wachte wier verle
den tied, kortom de productie
vloog ni boven. En dan ao ze nog
energie over om vriewilligers-
werk te doen en om thuus mie
dr partner en guus te spelen. Het
is volgens mien vee beter dan aol-
lerlei andere middels. Bloedtrans
fusies vind ik vee gevaerlijker.
Wan van wie krieg je dan bloed?
Om een koers te winnen, most je
dan wè bloed kriege van een ren-
paerd en om kampioen gewicht
heffen te worren dat van een oli
fant. Mae of a de rest van je lief
dat an kan is nog mae de vraege.
A'k een olifant mie z'n
slurf zie zwaaie, oef ik het
nie te è'n.
Wat a 'k van die renners
nie begriepe is da ze de
oplossing nie zoeke in
technische middels.
Waèrom j'n eigen opfok-
ke, twint a je dat mie je fiets vee
beter kan. Ik zou stilletjes een
electrische fiets neme a 'k renner
was. De techniek werk je wig in
het frame en je'n accu doe je ge
woon op je rik in plekke van bana
nen en flesjes mie drienken. Ik
zie m'n eigen a tegenop de Mont
Ventoux fletse, voorop, nie buten
aesem en aolle gelegenheid om
naè de mensen langs de kant te
zwaaien.
A ze noe in Zwitserland in een
deeltjesversneller nog vlugger
kunne as het licht, dan mot het
toch gin probleem weze om een
fiets te voorzien van onopge
merkt vernuft dat a de snelheid
van een epocoureur te boven
gaèt?
Noe schiet me nog een voorval te
binnen uut m'n epotied. Op die
twiddehands racefiets 'k oait
eên keêr wig ewist. Ik waand'n
m'n eigen Armstrong en kort bie
Baerland ao 'k a twï keêr de Tour
de France ewonne. Mae op de te
rugweg viel het vreêd tegen, toen
ao 'k de wind op kop. Ik was zö
moe a'k voe doad in 't lange gos
van de zeêdiek viel. Ik was goed
en wel gelege of daè kwam Jan
Raes verbie in z'n auto. Die zag
me en stopt'n en vroeg wat of ik
daè dee. Ik zei da me mie ons
ploegje an een wedstrijd bezig we
re, mae da k zö varre voor lag da
'k noe lag te wachten op het pele-
ton. Dat vond 'n wè sportief, mae
een goeie renner zou 'k noait wor-
re. Die ei gliek ehad.
Reacties: Werrilaan 21, 4453 CA
's-Heerenhoek. E-mail:
cn.zeeuws@zeelandnet.nl. Het
stukje is na te lezen op www.zeeuwse-
zanger.nl
