17 reizen
rrf
De Frontierenroute in de West-Vlaanderen brengt je
aan twee kanten van de Frans-Belgische grens.
Peter de Jaeger fietste dwars door het gebied dat
lange tijd een paradijs was voor smokkelaars.
iJnL4 reizen@wegener.nl
024-3650360
Zaterdag 2 februari 2013
In Houtkerque haal je croissants
bij de Tabac, het dorpscafé waar
de eerste bierklant al om negen
uur 's ochtends aan de toog zit.
Welkom in Frankrijk, net over
de grens met de Vlaamse Westhoek.
Deze arme landbouwstreek wordt
liefdevol bezongen door de trouba
dour Willem Vermandere in zijn
liedjes Pierre de Beeste en Blanche en
zijn peird. De streek is nauw verwe
ven met Frans Vlaanderen, waar je
je door Vlaams te 'klappen' (te spre
ken dus) prima verstaanbaar kunt
maken.
Wij verkennen het gebied op de
fiets en volgen de uitgestippelde
Frontierenroute. Deze fietsroute die
prima met borden aangegeven is,
brengt ons zigzaggend de grens of
wel de schreve over, zoals ze hier zeg
gen. De tocht voert vanaf Houtker
que langs minidorpjes als Cruysstrae-
te en Hagedoorn naar Kapelhoek.
Daar houdt een versteende douanier
de wacht bij het werkeloze tolkan-
toortje. De slagboom zal nooit meer
naar beneden gaan, maar een bord
wijst ons er op dat we Frankrijk ver
laten en België binnenrijden.
De meeste grensovergangen zijn on
zichtbaar. Er staan zelfs geen grens
palen. De streek was dan ook twee
eeuwen lang het eldorado voor
smokkelaars, of blauwers zoals ze
hier worden genoemd. Lagere prij
zen, betere kwaliteit en verschillen
de invoerheffingen maakten de
smokkel tussen West-Vlaanderen en
Noord-Frankrijk erg lucratief. Tabak,
levend vee en boter werden naar
Frankrijk vervoerd, terwijl likeuren,
sterke drank en kleding naar Vlaan
deren werden gebracht. Om de kom
miezen (de douaniers) om de tuin te
leiden, droegen de smokkelaars spe
ciale klompen met de hak aan de
voorkant en de voetzool aan de ach
terzijde. Zo stonden de voetstappen
in de verkeerde richting.
Aan de rand van de dorpskom van
Haringe staat het standbeeld van Ka-
rel de Blauwer. Op de sokkel staat:
'Ter herinnering aan al de smokke-
NL
Houtkerque
Poperinge
BELGIË
FRANKRUK
Dé 41 kilometerlange
Frontierenroute ligt aan
weerszijden van de
Frans-Belgische grens in
West-Vlaanderen. De
grens wordt in de regio
schreve genoemd. Het
centrale thema van de
route is smokkelen. De
brochure Frontierenfiets-
route is te koop bij Toe
risme Poperinge, Grote
Markt 1, Poperinge, zie
ook www.toerismepope-
ringe.be. Kijk voor meer
informatie over de route
of andere fietstochten in
Vlaanderen op
www.vlaanderen-fïets-
land.be.
laars van de Westhoek die dankzij
dit beroep-aan-de-rand, zo hun le
ven en dat van hun kinderen meer
leefbaar maakten'. Haringe was de
smokkelgemeente bij uitstek. Een
kerkweggetje dat bij het standbeeld
begint, gaat via een ijzeren smokkel-
bruggetje over de Heidebeek naar
Frankrijk. Bij dat bruggetje ligt het
authentieke smokkelaarscafé d'Hey-
beke. Een mooie plek voor een kof-
fietje, zoals de Belgen steevast hun
bakkie troost bestellen.
Verderop komen we aan in Roes-
brugge, gelegen aan de oevers van de
Ijzer. Deze rivier vormt, samen met
de Heidebeek, een deel van de grens
met Frankrijk. Roesbrugge heeft een
rijk verleden met drukke scheep
vaart in de Franse tijd. Getuigen hier
van Zijn de grote kade en meerpalen
langs het jaagpad. De Ijzer is de eni
ge rivier in België die rechtstreeks in
de Noordzee uitkomt. Roesbrugge is
de inlandse eindhaven. Nadat de
scheepvaart stilviel na de Eerste We
reldoorlog werd Roesbrugge een rus
tig en charmant dorp. Een afgetakt
deel van de Ijzer, de Dode Ijzer ge
naamd, werd een fraai natuurgebied.
De rest van de route slingert door le
ge polders, waar veld aan veld kool
groeit, traditioneel het voedsel van
de armen. Dit deel van de streek
staat bekend als de Smouthoek. De
bewoners hadden vroeger geen geld
om boter op hun brood te smeren.
Dus smeerden ze er smout of reuzel
(gestold varkensvet) op. Oliebollen
heten er nog steeds smoutebollen.
Aangekomen in kunstenaarsdorp
Watou, waar elke zomer een kun
stenfestival wordt gehouden, eindi
gen we bij de brouwerij Sint Bernar-
dus. Na een lekkere tripel schuiven
we aan op het terras van het Wet-
huys. Dit restaurant op het markt
plein serveert een brouwersmenu,
met een bijpassend bier bij elk ge
recht. Het is maar goed dat we niet
meer verder hoeven te fietsen.
Reageren?
reizen@depersdienst.nl
Foto boven: De Frontierenroute voert langs de rivier de Ijzer, die deels langs de
Frans-Belgische grens stroomt.
Foto onder: Bloeiende bloembakken langs de route. foto's Peter de Jaeger
