7 spectrum
'Er moet
duidelijkheid
komen'
Laagfrequent geluid is een
ingewikkeld fenomeen. Dat
ondervonden vorig jaar in
Almere een ambtenaar en
twee medewerkers van de
plaatselijke woning
verhuurder.
Zaterdag 2 februari 2013
m' stel
I W'W
t v - 3$ w faF,
BjywMir
W- -
-•
•W-V
- yïKX.m
v.-.
naar eey e
is van de b
ddónf lusje dje mlhk foordeel
kostigër te het onderzoek, de
NAM", zegt Hasper. De NAM vindt het
rapport objectief en wijst op de grote staat
van dienst van het NLR. Ook de meeste
GGD's en de Stichting Geluidshinder staan
niet aan hun kant, vinden de klagers. Die
organisaties wijzen al snel tinnitus, oorsifi-
zen, aan als oorzaak van de overlast.
Toch komen vanuit de techniek en de we
tenschap signalen dat laagfrequent geluid
wel degelijk een probleem kan zijn voor
mensen. Daarom hebben de 'hooggevoeli-
gen' onlangs besloten de bakens te verzet
ten. De strijd voor een eerlijk onderzoek
naar laagfrequent geluid van de gasopslag
wordt inzet van een campagne om de poli:
tiek en de bouwwereld wakker te schud
den. Niet alleen in Groningen, maar ook
elders in het land. Want de bromtonen
zijn een landelijk probleem. Op de website
van 'hooggevoelig' (www.laagfrequentge-
luid.nl) komen reacties uit heel het land.
Veelal zijn windmolens, fabrieken, onder
grondse transportleidingen en ventilatie
systemen in wooncomplexen de boosdoe
ners in de ogen van de klagers. De belan
gengroep heeft inmiddels driehonderd le
den afkomstig uit heel Nederland.
Onder leiding van natuurkundige Hasper
gaan de Groningers zelf het laagfrequent
geluid met|n.
kost tonnert", Vertelt! Vin dér Plas. jtóaar
we hopen er wel een landelijke discussie
mee aan te zwengelen." Om hun verhaal
te ondersteunen is een tv-documentairje in
de maak. „Als burger sta je nergens. Er te
nog weinig kennis over lfg en de kennis
dié er is, is heel erg versnipperd", gaat Van
dér Plas Verder. „Medici weten er een beet
je van, net zoals natuurkundigen en milieu
kundigen, maar niemand heeft een totaal
beeld. En de overheid al helemaal niet."
Terug naar de gaslocatie bij Grijpskerk. Het
is opvallend dat slechts een paar bewoners
klagen over de bromtonen. Volgens huis
arts Paul Rademaker in Grijpskerk komen
er 'nagenoeg' geen mensen naar zijn
spreekuur met klachten over bromgelui
den. In het dorp leeft het onderwerp ook
niet, leert navraag bij de plaatselijke bak
ker tegenover de dorpskerk.
Het verbaast de 'hooggevoeligen' niet. „In
een van de dorpen hier wonen 25 mensen
die last hebben van het geluid, maar nie
mand durft zich officieel te melden. Ze
zijn bang voor gek te worden verklaard
door de buren", zegt gedupeerde Van der
Plas. „Het zal ook de volksaard zijn. Ze zeg
gen hier dat het toch geen zin heeft om te
klagen", vult De Haan aan. Maar lfg gaat
alle mensen aan, benadrukt Van der Plas,
horen. Zo zijn er
volgens hem signalen dat mensen die lang
durig worden blootgesteld aan lfg hart
klachten en gehoorproblemen kunnen krij
gen. „Lfg is net als asbest en fijn stof, daar
haalden mensen ook eerst hun schouders
over op. Maar de schadelijke gevolgen daar
van zijn nu duidelijk. En als iets schadelijk
is voor de volksgezondheid, dan moet je
de bron aanpakken."
Addie Buijze heeft gemerkt dat ze op Goe-
ree-Overflakkee, de plek waar ze is opge
groeid, een stuk minder last heeft van alle
tonen. Op termijn wil ze daar naar terug.
De Haan trekt er regelmatig met de cam
per op uit. Echte stilte ervoer ze pas aan de
westkust van Frankrijk. Maar de Gronin
gers willen zich niet laten verjagen uit hun
mooi gelegen woningen. „Wij zijn niet te
gen de NAM, we snappen ook wel dat je
de huidige situatie niet zo maar kan terug
draaien, maar we willen wel serieus geno
men worden", zegt Van der Plas. Volgens
Job Buijze kan met enkele eenvoudige aan
passingen bij de gaslocatie iets gedaan wor
den aan de overlast. „Daarmee verdwijnen
niet alle bromtonen, maar wordt het hier
waarschijnlijk wel een stuk aangenamer."
reageren?
spectrum@depersdienst.nl
Na klachten over bromgelui
den in Almere stelden de
gemeente en de woning
verhuurder een onder
zoek in. De controleurs konden de
bromtonen 'fysiek ervaren', maar vol
gens metingen was 'geen sprake van
geluidhinder'. Daarmee was voor de
gemeente de kous af
Laagfrequent geluid (lfg) is moeilijk
te meten en er is geen regelgeving.
Edwin Buikema werkt bij ingenieurs
bureau Peutz en houdt zich bezig
met lawaaibeheersing: „Slachtoffers
willen weten wat ze moeten doen en
waar ze met hun klachten terechtkun
nen. Ambtenaren weten er meestal
het fijne niet van en bedrijven vragen
zich af wat ze met de klachten moe
ten." Maar er is alle reden om de
klachten serieus te nemen, vindt Bui
kema. Grofweg een derde van de
klachten heeft betrekking op een
bron die bromtonen kan veroorza
ken. Bij een derde is een medische
oorzaak zoals oorsuizen of fantoomge
luid (gehoororganen geven prikkels
door die er niet zijn). En bij nog eens
een derde is geen oorzaak te vinden.
Volgens Buikema móet er duidelijk
heid komen voor alle partijen. „Er is
een meetprotocol nodig, waarin staat
hoe je moet meten en hoe je de yit-
komsten moet beoordelen." Daarmee
zijn niet alle klachten opgelost. „Je
kunt Nederland niet stilleggen omdat
een kleine groep mensen last heeft
van lfg. Maar je kunt de slachtoffers
wel helpen ermee om te gaan."
Audioloog Wim Soede, voorzitter
van de Nederlandse Vereniging van
Audiologen en tevens akoestisch advi
seur, pleit voor duidelijke richtlijnen
voor medici en bestuurders hoe men
sen met lfg-klachten te benaderen en
te begeleiden. „Daar schort het aan.
Te vaak is de reactie 'niet zeuren'
waardoor de frustratie groeit:"
De toename van industrie, wegen en
ondergrondse leidingen veroorzaakt
steeds meer laagfrequent geluid, al
dus medisch fysicus Mireille Oud. Zij
wijst op Amerikaans onderzoek waar
uit blijkt dat langdurige blootstelling
mogelijk invloed heeft op de gezond
heid.
Vanuit de politiek en wetenschap is
er echter weinig aandacht voor dit on
derwerp.
Intussen is het Buikema opgevallen
dat het in woningen van veel gedu
peerden heel stil is. „Daardoor ervaar
je lfg misschien sneller, omdat die
niet wordt weggedrukt door ander ge
luid." In de goed geïsoleerde wonin
gen gaan de bromtonen door de isola
tie heen, maar het dubbele glas en
spouwmuren houden het lawaai te
gen dat voor compensatie had kun
nen zorgen."
