261 zeeland
Ebbe julder last van 't geluud?
DAGBOEK
cv.
Jaap Schoof, vrijwilliger Watersnoodmuseum in Ouwerkerk
Jaap Schoof, vrijwilliger
van het Watersnoodmu
seum in Ouwerkerk heeft
een drukke week achter
de rug. In dit dagboek ver
telt hij daar over.
Zaterdag 26 januari
Zondag
Maandag
Dinsdag
Woensdag
zaterdag 2 februari 2013
door Frans van der Heijde
Het verhaal, dat 'n me
vertelde was vö mien
eêl herkenbaer. Ie ao
uut m'n eihen 'boek'
vö kunne leze...! Ie ao d'r dudelijk
moeite mee. Gebore in de jaeren
veertig, nog hroöt gebrocht in een
tied dao je zunig an moest doe en
nae een leven van ard werreken
noe genietend van z'n ouwe dag,
kreeg 'n 't naegeslacht op bezoek.
Kleinzeune, net veertien jaeren
joeng, was ook meegekomme! Te-
missen.... Ie was t'r bie, gooide z'n
eihen in een oek van de banke,
pakte z'n mobiel en d'eestvolgen-
de tied ao je hin kind an z'n.
Je oorde wat geluden uut z'n
apperaat komme, mè verder was 't
stilletjes op die bank. Ie ao nauwe
lijks tied vö z'n deu oma
angeboöie thee en een stikje beu-
terkoeke stroeng op taefel te verin
tresten!
Nae zö'n drie kwartier kon opa
het toch nie laete om te vraehen
of'n 't toch wè gezellig vond bie
oma en opa. Het énige, ietwat af
wezige antwoord was: „Ebbe jul
der soms last van 't geluud, dan
wil ik m'n koptillefoon wè opzet
te...!"
Jae, opa en ik waere 't eêl mee me-
kaore eêns; wi bin de huus tegen
woordig toch aol mee bezig...?
Ze tovere van aoles vö den dag op
zö'n klein rotding, 'praote' mee
iedereên en vertelle eêl ulder ziele
en zaligheid an de wereld. En het
is of ze niks anders mi kunne.
Ik ore mensen van de leeftied van
'opa' en van mien d'rover moppe-
re, d'reihen d'rover verwondere en
bie tied en stond ergere! Buten spe-
le...? Wat is dat...? Knutsele...?
Voetballe..? Muziek maeke..? Zou-
we de huus het dan echt nie leuk
mi vinde om gewoon es een boek
te pakken? Di bin zövee mooie
jeugdboeken, de bibliobus stopt
vlakbie. 't Kost niks en 't liekt ons
toch nöha wat zinniger dan twitte-
re, hyves en facebook, dan games
en you tube en oe of aol die zaken
en dingen ook eête mohe.
Eigenlijk zou ik eêl deze 'Streek
taal' vol wille schrieve mee een
anklacht tegen aol dat 'lege gedoe',
mè ik ouwe m'n eihen in, wan ik
moe oppasse. Een stuitje gelee las
ik een hroöt verhaal over 'Lezen',
een scherpe aanval op 'leeg gedoe'
van de huus. Het was in 1918 ge
schreven en het opende mee de
volgende volzin: „Lezen is in 't
algemeên nie an te bevelen!" En 't
vervolg liet an dudelijkheid ook
niks te wensen over..!
Een bloemlezing:
„De huus zitte stil in een oekje, ze
vraehe niks mi an ulder ouwers.
Ouwers kunne de leeswoede van
de huus nie mi beteugele, wete nie
mi wat ze leze. Het is verknoeiing
van tied, ze doen gewoon niks.
Wat vö hröte mensen de kroeg is,
is vö de huus het lezen; onverant
woordelijke levensvernietiging. Di
bluuf niks van ange, behalve as 't
over 'schuinigheid' haet. Een rond
leiding in het onbekende land van
de zinnelijke liefde is fataal vö op
groeiende huus!
Leer ze toch zwemme, fletse, wan-
dele. Leer ze d'r anden te gebru-
ken, leer ze praote, mè laet ze nie
leze...!"
Di oordt nog even geweze op het
feit, dat, as de huus toch ies leze,
ze goeie, riepe en 'nobele' boeken
moete he leze, boeken, die levens
kracht bezitte.
De kern van 't verhaal oordt dude
lijk weergegeve: „Liever nooit leze
dan aoltied leze!" Kiek mensen en
dirom moe ik ook vorzichtig weze
mee m'n mêning over 't 'speel
goed' van noe, wan ik zou 't nie
leuk vinde as dat streektaalverhaal
van vandaehe over vuuftig jaer wi
in de krante komt....!
woonplaats:
Goed dat hun verhaal
Net als alles de laatste weken staat
ook deze dag in het teken van con
tact met de pers. Een ploeg van
Frances is al enkele dagen te gast
en maakt vandaag opnames in het
Watersnoodmuseum. Ze zijn
enorm onder de indruk van 1835+
1 het multimediaproject waar bij
tweehonderd slachtoffers als het
ware een stem krijgen.
Ze zijn blij dat ik erin geslaagd ben
een van de kinderen op een foto
waarop koningin luliana witte ko
nijnen uitdeelt, heb kunnen vin
den. Piet van Westen komt vertel
len dat hij eigenlijk meer onder de
indruk was van de koningin dan
van het feit dat hij een konijn
kreeg.
Na de middag buitenopnames ge
maakt: aan de Oosterschelde met
zijn schuimkoppen en oplopende
golven in een snerpende kou (leek
een beetje op '53). Daarna van het
vlakke Zeeuwse land met grote
groepen vogels en later nog meer
Zeeuwse beelden.
Hierdoor de presentatie van het
tweetalige boek van Jasper Goed-
bloed over de ramp buiten Neder
land gemist. Op mijn verzoek is
hij daar enkele jaren geleden mee
begonnen. Nellie Verton mag bij
de herdenking in Engeland (op 31
januari!) een exemplaar aanbieden
aan prinses Anne.
Jaap Schoof staat Gerrie Eickhof van de NOS te woord tijdens de herdenking in Ouwerkerk.
Zoals gebruikelijk vandaag naar de
kerk geweest, we deelden het Hei
lig Avondmaal.
En we kregen, samen met de kin
deren, een boodschap mee over
knopen in een touw (of ons le
ven), die er eerst samen uitgehaald
moeten worden voor het bruik
baar is.
Ik denk dat we knopen die velen
hebben door de rampverhalen er
ook samen uit zouden moeten ha
len. Daarvoor hebben we elkaar
nodig.
Speciale gasten vandaag in het mu
seum, behalve een grote groep vrij
willigers die bezig is de expositie
Harte-plicht in te richten, zijn dat
Ben Cramer met een crew van het
programma Museumgasten, ko
men om een programma op te ne
men om 9 februari uit te zenden.
Ik mag geregeld uitleggen (of in
fluisteren) wat er te zien is en wel
ke verhalen bij de onderwerpen
horen, zodat het lijkt alsof ze het
zelf weten. De rest van de dag
wordt gevuld om de vele aanvra
gen van de pers te koppelen aan
mensen die een verhaal te vertel
len hebben.
Vandaag begonnen met reacties
op de talloze mails over of naar
aanleiding van de uitzending van
het Oral History Project door
Brandpunt. Daarna voor iemand
een powerpointpresentatie ge
maakt met veel beelden van
Zuid-Beveland. Na een snelle hap
in de auto, via Oude-Tonge, om
Piet Buis op te halen, samen naar
foto Dirk-Jan Gjeltema
een radio-uitzending van Max om
het verhaal te vertellen. Wat mij
betreft een fiasco, te weinig (zoals
afgesproken) over het project en te
veel emoties. De frustraties blijven
daarna een poos je gedachten be
palen.
's Morgens naar de vroegere buur
man die vertelde in de Brandpunt
uitzending hoe hij ons met een
roeiboot, van de boerderij haalde.
Hij wordt 92 jaar! Daarna via Zeist
om de nieuwe hond bij onze doch-
