81 Beatrix treedt af
Tophotels zo goed als vol
Koningspaar bezoekt
straks alle provincies
Zo roerig als de vorige keer
zal de troonswisseling op 30
april niet verlopen. Wel is
de organisatie een monster
klus, weten oud-ministers
Hans Wiegel en Job de Rui
ter.
woensdag 30 januari 2013
1980*2013
)tiingin der Nederlanden
Maanden in teken van 'de dag'
door Niels Klaassen
Het is 30 april D-day. Poli
tiek Den Haag trekt de
trukendoos open: sinds
gisteren is er een heuse
'Ministeriële Commissie Troons
wisseling', een ambtelijke commis
sie én twee speciale werkgroepen
(voor veiligheid en communicatie)
plus een nationaal comité inhuldi
ging. De organisatie van een
troonswissel is een monsterklus.
Minister- president Rutte (voorzit
ter van de ministeriële commissie)
en zijn collega's Ronald Plasterk
(Binnenlandse Zaken) en Ivo Op
stelten (Justitie) zullen de komen
de maanden tot Koninginnedag
non-stop bezig zijn met de abdica
tie en inhuldiging, denkt ervarings
deskundige Job de Ruiter. „Het be
heerst je werk, zowel praktisch als
mentaal", zegt de oud-CDA-minis-
ter van Justitie - in 1980 mede ver
antwoordelijk voor de veiligheid
op 30 april bij de beruchte inhuldi
ging van Beatrix.
„Vooraf vergaderden we vaker dan
eens per week. Met de politietop,
het Openbaar Ministerie en ande
ren die met de veiligheid te maken
hadden."
Zijn collega-minister Hans Wiegel
van Binnenlandse Zaken (ook vi
ce-premier) ervoer de voorberei
dingen als minder zwaar. „Hier
voor liggen draaiboeken klaar, die
moeten geactualiseerd worden.
Dat zal nu weer moeten gebeu
ren."
De besprekingen over de veilig
stel je voor dat het een bloedbad zou zijn geworden, dat was vreselijk ge-
foto ANP
Rellen in de Amsterdamse binnenstad
weest", zegt Job de Ruiter.
heid bleken in 1980 in ieder geval
hard nodig: de krakersrellen in
Amsterdam ('geen woning - geen
kroning', 'kein Haus - kein Claus')
bereikten die dag een climax; poli
tie en ME konden op het nipper
tje voorkomen dat duizenden rel
schoppers tot het paleis op de
Dam en de Nieuwe Kerk kwamen.
De Ruiter: „Dat kostte enorm veel
politie-inzet." Bovendien raakten
honderden mensen gewond, de
schade liep in de tientallen miljoe
nen.
Hoewel nu regelmatig verontwaar
diging klinkt over omvangrijke en
kostbare veiligheidsmaatregelen
bij grote evenementen, liet men
ruim 30 jaar geleden al niets aan
bij de kroning van Beatrix in 1980.
het toeval over: 10.000 agenten en
ME'ers waren op de been, sluip
schutters en speciale eenheden be
waakten gasten uit binnen- en bui
tenland. Alles diende om ervoor te
zorgen dat de twee officiële cere
monies (de abdicatie van Juliana
in het paleis en de inhuldiging van
Beatrix in de kerk) niet verstoord
zouden worden. „Dat is gelukt",
zegt De Ruiter. Maar het ging
maar net goed, weet Wiegel. Van
een hoogtepunt wil De Ruiter
daarom niet spreken. „Daarvoor
was de situatie te ernstig, de boel
te gespannen."
Dat er iets stond te gebeuren tij
dens de inhuldiging, dat de kra
kers deze gelegenheid wilden ka
pen om te protesteren tegen de
woningnood en 'de dure kroning'
stond vooraf vast. Wiegel: „Dat
ging deels georganiseerd, deels on
georganiseerd. De boel werd ook
opgeruid via een lokaal radiosta
tion."
De Ruiter herinnert zich een span
nende periode waarbij een zware
verantwoordelijkheid op zijn
schouders rustte: „Er mochten ab
soluut geen ongelukken gebeuren.
Stel je voor dat het een bloedbad
zou zijn geworden, dat was vrese
lijk geweest."
Ook op de dag zelf was het peen
tjes zweten. De kabinetsleden ble
ven tijdens de plechtigheden ver
stoken van informatie (want geen
mobieltjes) over de veldslag die op
datzelfde moment in de stad
plaatsvond. „Je zat daar onrustig,
het kwam behoorlijk dichtbij",
zegt De Ruiter. Sirenes en andere
geluiden van het Oproer waren bin
nen hoorbaar.
Beide oud-ministers vertrouwen
er op dat de aanstaande troonswis
sel meer ontspannen verloopt.
„De sfeer in het land ten opzichte
van het koningshuis is anders",
zegt Wiegel. De oranjegezindheid
onder de bevolking lijkt groter. De
WD-prominent gelooft dat het
goed komt. „Opstelten heeft als
burgemeester al het nodige meege
maakt, voor Plasterk is het nieuw
maar dat is geen probleem."
door Paulus Smits
DEN HAAC - Na hun inhuldiging be
zoeken koning Willem-Alexander
en koningin Maxima alle provin
cies. Dat maakte de Rijksvoorlich
tingsdienst gisteren bekend. Ook
bezoekt het koningspaar binnen
een jaar na de inhuldiging het Cari
bische deel van het Koninkrijk.
Het Nationaal Comité 4 en 5 mei
heeft er alle vertrouwen in dat ko
ning Willem-Alexander en konin
gin Maxima na de inhuldiging be
trokken zullen zijn bij de doden
herdenking op 4 mei en de viering
van de bevrijding en de vrijheid
op 5 mei.
„Uit de contacten met het aan
staande koningspaar is gebleken
dat ook zij het belang van herden
ken en vieren onderschrijven en
zich verantwoordelijk voelen om
nieuwe generaties daar blijvend bij
te betrekken", liet het comité giste
ren weten.
Gisteren werd ook bekend dat
Maxima na de troonswisseling
haar huidige werkzaamheden
voor onder meer de Verenigde Na
ties en het Nederlands Comité
voor Ondernemerschap en Finan
ciering voortzet. Maxima zet zich
sinds 2009 voor secretaris-generaal
van de VN Ban Ki-Moon in als
pleitbezorger van micro-financie
ring: kleine leningen aan armen
die een bedrijfje willen starten,
maar daar via gewone banken
geen geld voor kunnen lenen.
AMSTERDAM - De hoge gasten die
getuige willen zijn van de inhuldi
ging van Willem-Alexander, kun
nen op een gespreid bedje reke
nen. Voor anderen wordt het lasti
ger. Alle tophotels in het centrum
van de hoofdstad zijn sinds giste
ren volledig bezet of zo goed als
vol. Of ze blokkeren het reserve
ringssysteem tijdelijk, om de beste
gasten binnen te halen.
Wie via booking.com accommoda
tie zocht, kon gistermiddag voor
de nacht van 30 april op 1 mei nog
terecht in 91 van de 750 hotels, de
meeste in het lagere segment (één,
twee of drie sterren). Op vijf-ster-
renniveau waren nog maar enkele
kamers beschikbaar, waarvan één
in het chique Dylan Hotel (5 ster
ren), voor meer dan 1000 euro.
Het statige Amstel Hotel had al
snel geen kamers meer. Voor een
week eerder, voor de nacht van 23
op 24 april, is er nog volop ruimte,
tweepersoonskamer zijn dan voor
de 'zeer scherpe voordeelprijs' van
420 euro te boeken. Op 29 en 30
april is alles vol. „We hebben met
een na de bekendmaking van het
nieuws een hele reeks reserverin
gen binnengekregen. We gaan al
les op een rijtje zetten, want we
willen de gasten die voor deze fees
telijke gelegenheid naar ons ko
men, graag optimaal ontvangen",
zegt directeur Anita Bos.
Bij het Marriott Hotel is evenmin
plek. „Alleen bij Courtyard by Mar
riott, maar dat is geen vijf sterren
en in Hoofddorp", zegt de dienst
doende manager.
Nabij de Dam zijn er ook hotels
die hun kans afwachten en het re
serveringssysteem tijdelijk hebben
uitgeschakeld. Directeur René Wil
deman van vier-sterrenhotel De
Roode Leeuw: „We nemen twee
weken lang geen reserveringen
aan. We willen kijken welke par
tijen geïnteresseerd zijn. Misschien
zijn er wel kamers nodig voor pers
bureaus of mensen uit Den Haag."
Voor de koninklijke gasten die had
den gehoopt op een logiesprimeur
in de nieuwe topper van de Am
sterdamse hotelbranche, het Wal
dorf Astoria in zes statige grachten
panden aan de Herengracht, komt
de troonswisseling te vroeg: dit ho
tel gaat pas begin 2014 open.
