Beatrix treedt af 17
'Willems' stuk voor stuk schuinsmarcheerders
Vrijwillige abdicatie is
geen traditie in het
Verenigd Koninkrijk
Prins Haakon (Noorwegen)
de hand liggende figuren om je
aan te spiegelen. Charles I werd
onthoofd en Charles II had als bij
naam 'de vrolijke koning' vanwe
ge zijn vele buitenechtelijke kinde
ren.
Prins Charles (Verenigd Koninkrijk)
De koninklijke wachtkamer van
Europa telt in totaal tien prinsen
en prinsessen. Naast Charles en
Willem-Alexander zijn er nog
prins Filip van België, prins Alois
van Liechtenstein, prins Frederik
van Denemarken, prins Haakon
van Noorwegen, prins Felipe van
Spanje die zijn twee oudere zus
sen passeert, en prins Guillaume
van groothertogdom Luxemburg.
Victoria van Zweden en Caroline
van Monaco zijn de enige vrouwe
lijke opvolgers.
Prins Guillaume (Luxemburg)
Kroonprins Filip van België ziet
zijn jongere titelgenoot Wil
lem-Alexander nu eerder de troon
bestijgen. Balen, want hij is er
klaar voor, verklaarde hij al eerder.
Maar is België klaar voor 'koning
Filip'? De prins kwam verschillen
de keren in opspraak door opmer
kingen over politieke partijen. Bel
gische politici zouden maar wei
nig vertrouwen hebben in de
vraag of hij wel boven de partijen
kan staan: in de roerige Belgische
politiek geen onverdienstelijke ei
Prinses Caroline (Monaco)
genschap. Vader Albert II wist de
politieke crisis, na anderhalfjaar
formeren, met zijn diplomatie wél
tot een goed einde te brengen. In
2014 zijn nieuwe verkiezingen in
aantocht en begint het hele ver
haal opnieuw. Ondertussen komt
kroonprins Alois van Liechten
stein al aardig op stoom. Sinds
2004 neemt hij alle koningstaken
van zijn vader waar als regent. En
dat zijn er nogal wat in dit mini
staatje tussen Oostenrijk en Zwit
serland. Waar in Nederland wordt
Prins Filip (België)
gezaagd aan de poten van de
troon (zo speelt de vorst geen rol
meer bij de kabinetsformatie), ge
niet Alois allerlei rechten. Zo heeft
hij vetorecht over referenda, zelfs
over de volksraadpleging van afge
lopen zomer die juist ging over
het vorstelijke vetorecht. Hoewel
hij van tevoren al aangaf zijn veto
in te zetten, mocht de uitslag voor
hem ongunstig uitvallen, kwam
het zo ver niet. Driekwart van de
Liechtensteiners stemde tegen het
afschaffen.
woensdag 30 januari 2013
wachtkamer zit vol
Koning Willem I Koning Willem II
(1813-1840) verrijkte (1840-1849) werd
zichzelf. gechanteerd.
door Peter Winterman
Willem-Alexander wil
niet de geschiede
nisboekjes ingaan
als koning Willem
IV. Na de inhuldiging op 30 april
wordt zijn titel koning Willem-
Alexander. Niet verwonderlijk,
want de koningen Willem I, II en
III hebben geen al te beste reputa
tie. De drie voorvaderen van Wil
lem-Alexander staan bekend als
schuinsmarcheerders. Willem I
verrijkte zich, Willem II omringde
zich met schandknapen en Wil
lem III was half waanzinnig. „Het
was niet best", zegt Derk Jan Thij-
sen, directeur van het museum Bu
ren 8c Oranje. „Vooral Willem III
was een wandelend drama. Hij wil
de helemaal geen koning zijn, om
dat hij nauwelijks macht zou heb
ben." Door de Grondwet van 1848
hadden ministers meer invloed ge
kregen. Toen duidelijk werd dat
zijn vader stervende was, vluchtte
Willem III naar Engeland. „Daar
hoopte hij het koningschap te ont
Koning Willem III
(1849-1890) was half
waanzinnig.
lopen. Maandenlang trok hij zich
met een maitresse terug", vertelt
Thijsen.
Maar er was geen ontkomen aan.
De vader van Wilhelmina - hij her
trouwde in 1879 met de 41 jaar jon
gere Emma - was gedurende zijn
regeerperiode niet populair. Zijn
bijnaam was 'koning Gorilla'.
Het leven van Willem III werd op
getekend in het boek Voor de troon
wordt men niet ongestraft geboren
van historici Daniela Hooghiem-
stra en Dor ine Hermans. Zij schrij
ven dat politicus Thorbecke altijd
twee pennen bij zich had als hij
de koning iets wilde laten onderte
kenen. De eerste pen smeet de ko
ning meestal woedend de kamer
in. Ook wilde Willem III regelma
tig ministers laten fusilleren.
Zijn vader, Willem II, was een
feestbeest. Hij was stiekem homo
en liet zich omringen met schand
knapen. De koning werd gechan
teerd. Hij kreeg in 1819 een brief
waarin hem werd opgedragen
63.000 gulden te betalen, anders
zou zijn geheim worden onthuld.
Zijn vader - met wie hij verder al
leen maar ruzie had - hielp hem
om de briefschrijver te vinden en
te laten arresteren.
Willem I kwam op de troon nadat
Napoleon was verslagen. Hij be
gon berooid, maar aan het eind
van zijn regeerperiode had hij 30
miljoen gulden vergaard. Zijn ver
mogen was even groot als de
schuld die Nederland in die jaren
had opgebouwd. „Toch heeft hij
wel veel gedaan voor Nederland",
zegt Thijsen. „Onder Willem I is
het fundament onder ons land ge
legd. Hij liet de Nederlandse kana
len graven, zette het leger op po
ten én richtte het Rijksmuseum
op. In het rijtje voorgangers hoeft
Willem-Alexander zich voor hem
het minst te schamen."
