20l zeeland
De Dijk van Bresjes
Herdenking en
wederopbouw
in koorconcert
Jeugdvoorstelling moet ook
zeeland
in de
vorige
eeuw
'In het bekende gedicht van Marsman
wordt het leven met het water
in ons land zo mooi in verwoord'
maandag 28 januari 2013
■HMMMMMMN
Een nieuwe opgave uit de collectie kaarten en foto's van Hans
Lindenbergh. Onze vraag: waar is deze foto genomen?
We zijn nieuwsgierig naar de locatie en lezen graag anekdotes of
verhalen over deze plek.
Stuur uw oplossingen naar: redactie@pzc.nl of stuur een brief
naar de PZC, postbus 91, 4330 AB Middelburg. Drie inzenders van
goede antwoorden ontvangen een waardebon.
Een heuse boulevard stond
er vorige week op de raad-
kaart. De Boulevard van
Breskens, om precies te
zijn. De foto is gemaakt in 1906.
Breskens, in de volksmond Bres
jes, onderging op 11 september
1944 een droevig lot. Tengevolge
van geallieerde bombardementen
vielen 225 slachtoffers en verander
de tachtig procent van de bebou
wing van het dorp in rokende
puinhopen. „Zo verging het ook
de bebouwing aan de Boulevard:
het grote pand in het midden
waarin vele jaren geleden Hotel
Van Alphen was gevestigd, en het
gebouw achter de telefoonpaal, de
zogenaamde Stadsherberg",
schrijft Kees Stevense uit Middel
burg. „Een latere exploitant van
dit hotel, W. de Bree, verkocht cog
nac voor 100 cent per jlesch. Een
goedkope borrel...!" Aan de Boule
vard, vroeger de Dijk genoemd, lag
de spuikom (rechts op de foto).
De in 1828 aangelegde spuikom
werd in 1920 gedempt met grond
van de uitgegraven nieuwe haven.
De Boulevard kreeg in 1922 een
klinkerbestrating. Stevense: „De
laagste inschrijving bedroeg 3700
gulden. Toch werd het karwei ge
gund aan P.J. van de Sande voor
3701 gulden en 45 cent, omdat hij
'deugdelijker klinkers leverde en
gezien het luttel prijsverschil'."
In 1961 werd de oude veerhaven
verlegd en kreeg de Boulevard
compensatie wegens dit verlies in
de vorm van een kunstmatig aan
gelegd duin Waarop het eerste mo
tel tot stand kwam.
Dit motel, eigendom van de erven
De Vuyst, werd geëxploiteerd door
de familie De Milliano.
P. van Tuijl uit Biggekerke schrijft
dat in het huis rechts op de foto
(met het reclamebord aan de ge
vel) kleermaker Johannis Francois
le Bleu en diens vrouw Elisabeth
Johanna Droog woonden. „In de
Breskensche Courant van 1901 kom
je al diverse advertenties van hem
tegen." Later is de kledingzaak
overgenomen door Jacobus Johan
nes en Jacomina le Bleu-Oudkerk.
Winnaars van de waardebon zijn:
J. Bastings, Breskens; Bep Bril, Terneu-
zen en P. van Tuijl, Biggekerke.
Componist Christian Blaha
Kerend Tij is de titel van het her
denkingsconcert Watersnood
ramp 1953 van het Middelburgs
Kamerkoor. Musicus Christian
Blaha componeerde er drie nieu
we werken voor. De concertse
rie begint donderdag in het Wa
tersnoodmuseum in Ouwerkerk.
door Ali Pankow
Kerend Tij biedt een twee
luik. In het eerste deel
wordt de vernietiging en
het verdriet van de
stormvloed in 1953 belicht. In het
tweede deel klinkt de andere zijde
van de ramp: het herstel en de we
deropbouw.
„Met het verzoek die beide kanten
tot uiting te brengen, hebben we
Christian Blaha gevraagd nieuw
werk voor ons te schrijven en te
componeren. Hij heeft eerder wer
ken voor ons gemaakt en boven
dien heeft hij destijds zelf nog bij
ons koor gezongen", vertelt voor
zitter Frans van Langevelde van
het Middelburgs Kamerkoor.
„Ik ben graag op het verzoek inge
gaan. Het is een ambitieus koor
dat zich. flink wil inzetten voor
een zo'n project", zegt Blaha. Min
of meer bij toeval zijn het uiteinde
lijk drie nieuwe composities van
zijn hand geworden. „Het derde
werk betreft de tekst van het be
kende gedicht 'Herinnering aan
Holland' van Hendrik Marsman.
Dat is al in 1936 geschreven, ruim
voor de Watersnoodramp dus,
maar het leven met het water in
ons land wordt er zo mooi in ver
woord. Het spreekt heel veel men
sen aan", aldus Blaha.
Voor de compositie 'Herdenking
Stormvloed 1953' liet hij zich inspi
reren door de indringende verha
len van ooggetuigen van de ramp.
„Daarin speelt het woord een be
langrijke rol. Zinnen uit diverse
herinneringen worden ook echt
uitgesproken door een van de
vrouwen uit het koor en vormen
een deel van de compositie", ver
telt Blaha. Na de pauze bezingt het
koor de oprichting van de Delta
commissie en de Deltawerken. De
tekstschijver/componist heeft de
wederopbouw en de constructie
van dammen en sluizen vertaald
in ritmiek.
De drie nieuwe koorwerken van
Blaha zijn ingebed in een totaal
programma dat over bijna zes eeu
wen reikt. Zo begint het concert
met een requieum van de
i6e-eeuwse componist Cristobal
de Morales, waarin wordt gebeden
voor de eeuwige rust van de over
ledenen. Ook van de hedendaagse
componist Arvo Part (1935) is een
gebed gekozen: 'Da pacem Domi-
ne'. „Wij zijn een algemeen koor,
we hebben geen kerkelijke bin
ding, maar zingen zowel religieus
als profaan repertoire. Vooral oude
re composities zijn natuurlijk vaak
gebaseerd op geloofsbeleving",
zegt voorzitter Van Langevelde.
Hij laat weten dat Pim Overduin,
de vaste dirigent van het koor dit
concertprogramma heeft samenge
steld. Daarin zitten verder ook nog
werken van Felix Mendelssohn
Bartholdy, Morten Lauridsen en
Eric Whitacre.
Pim Overduin kan wegens een
operatie aan zijn schouder dit con
cert overigens niet zelf dirigeren.
Het lag voor de hand dat Blaha die
taak tijdelijk van hem overneemt.
De koorzang wordt volledig a ca-
pella uitgevoerd en gaat vergezeld
van beelden uit het archief van het
Watersnoodmuseum. Koorlid
Kees van der Endt heeft daar een
passende compilatie van gemaakt.
Het optreden in het Watersnood
museum donderdag lijkt de plek
bij uitstek voor de première. „We
door Ali Pankow
Waterwolf is een theater
stuk over de Waters
noodramp voor kinde
ren vanaf 8 jaar. Theaterproductie
huis Zeelandia maakt het samen
met het Delta Zeeland Fonds mo
gelijk dat enkele honderden kinde
ren deze voorstelling dinsdag in de
Mythe in Goes kunnen zien.
Zeelandia als programmeur? Dat
vergt enige toelichting. Directeur
Henk Schoute van dit Zeeuwse
theaterproductiehuis haast zich
die te geven.
„Ik zag Waterwolf van het gezel
schap De Tafel van Vijf begin vo
rig jaar al in een oude loods in Am
sterdam Noord. Ik genoot van de
ze bijzondere voorstelling waarin
muziek, poppen, zang en spel een
mooie eenheid vormen. Het is een
voorstelling die zeker ook in Zee
land gezien moet worden vond ik.
Tot mijn verbazing moest ik na af
loop echter vernemen dat geen
programmeur in Zeeland interesse
had getoond in Waterwolf. Ik
bood toen aan als intermediair op
te treden en ondernam pogingen
deze bijzondere voorstelling in de
periode van de 60-jarige herden
king van de Watersnoodramp
naar Zeeland te halen."
Schoute moet erkennen dat hem
dat meer hobbels opleverde dan
verwacht. Met andere woorden:
ook hij kreeg de Zeeuwse theater
programmeurs niet warm voor
Waterwolf. „Toch vond ik dat
schoolkinderen in deze provincie
de voorstelling moesten zien.
Maar ik kan en mag daarvoor na
tuurlijk geen beroep doen op het
budget van Zeelandia. De scholen
toonden wel belangstelling maar
een eigen bijdrage van 7,50 euro
per kind bleek voor hen te hoog.
Uiteindelijk is het dankzij een bij
drage van het Delta Zeeland Fonds
toch gelukt de voorstelling dinsdag
29 januari voor meer dan vierhon
derd schoolkinderen uit Zeeland
in De Mythe in Goes te laten spe
len." De financiële steun van het
Delta Zeeland Fonds maakt het
mogelijk de eigen bijdrage per leer
ling nu te beperken tot 2,50 euro
en zelfs nog busvervoer voor de
scholieren in te zetten.
Waterwolf gaat over de Waters
noodramp van 1953 en - meer in
het algemeen - over de fascinatie
voor water en het eeuwige gevecht
tegen water. „Het is een spannend
verhaal over angst en liefde voor
water", zegt Schoute. Hij hecht er
waarde dat naast entertainend kin
dertheater als Kabouter Plop ook
dit soort muziektheater af en toe
te zien is in Zeeland. Schuilt daar
in kritiek op de huidige theaterpro
grammering in deze provincie? Hij
wil daar geen expliciete uitspraak
over doen, maar hij erkent vooral
op toneelgebied een aanzienlijke
verschraling te constateren.
