81 buitenland
Malinezen lijden
onder repressie TOGNStGfl OppCppGF
van de sharia
Verlies deelstaten deert Angela Merkel nog niet
'Jongeren komen hun favela vaak niet uit'
Franse militairen in
centrum Diabaly
Ze zijn nog niet van de mid
delbare school af, maar En
derson en Tiago willen het
leven in Salvador verbeteren
met rondleidingen voor toe
risten.
Ondanks verlies in Neder-
saksen voor Merkels partij,
is er voor de zittende Bonds
kanselier nog weinig aan de
hand. Althans, zolang de
economie het goed doet.
ACHTERGROND
dinsdag 22 januari 2013
door Joost Sijtsma
Bamako - Als de Franse en Afri
kaanse troepen erin slagen Noord-
Mali op de islamistische strijdgroe
pen te heroveren, zullen de verha
len loskomen over het repressieve
bewind in het noorden. Nu al is
duidelijk geworden dat de bevol
king lijdt onder een schrikbewind.
„De islamistische groepen zijn
steeds repressiever geworden naar
mate ze hun controle op het noor
den verstevigden", zegt Corinna
Dufka, van Human Rights Watch
(HRW) in New York. De strikte
toepassing van de sharia - islamiti
sche wetgeving - is vreemd in Ma
li, waar een meer relaxte en zacht
moedige vorm van de islam wordt
gepraktiseerd.
De mensenrechtenorganisatie
heeft sinds de zomer een kleine
honderd mensen ondervraagd in
de Malinese hoofdstad Bamako.
Onder hen waren ook vluchtelin
gen uit het noorden die verhalen
over de terreur van de fundamen
talisten. Al eerder vernielden de is-
lamisten tempels en graftombes in
onder meer Timboektoe.
Nu wordt ook steeds duidelijker
hoe de rebellen in het noorden de
sharia oplegden aan de bevolking.
Muziek, roken, het drinken van al
cohol en het kijken naar sport op
televisie werden verboden. Ook
worden mensen bestraft als zij mu
ziek in bezit hebben of iets anders
dan een vers uit de koran als bel
toon op hun mobiel hebben. Het
niet bijwonen van de dagelijkse ge
bedsdiensten wordt bestraft Am
putaties en geselingen zijn norma
le straffen geworden, evenals open
bare executies. In juli werden bij
voorbeeld een man en vrouw ge
stenigd, nadat ze waren beschul
digd van overspel. Bij een 30-jarige
man werd de rechterhand geampu
teerd met een keukenmes. Hij
werd beschuldigd van veediefstal
en door een militie-rechtbank ver
oordeeld.
Vrouwen zijn aangevallen en mis
bruikt, omdat ze niet islamitisch
waren gekleed of omdat ze op een
brommer reden. In april hebben
zes gewapende mannen, die waar
schijnlijk bij Ansar Dine ('Verdedi
gers van het geloof) hoorden, een
vrouw verkracht omdat ze in haar
huis geen sluier droeg. Verkrach
ting van vrouwen en meisjes vindt
regelmatig plaats in het bijzijn van
familieleden. Meisjes van 12 a 13
jaar worden gedwongen te trou
wen met islamistische strijders.
De Human Rights Council van de
VN spreekt van 'ernstige schendin
gen' van de mensenrechten in het
noorden sinds januari 2012. Isla
mistische strijders hebben volgens
deze organisatie studenten als
menselijk schild gebruikt om rege
ringstroepen te dwingen zich over
te geven. Na de overgave executeer
den ze 94 van de 153 gevangen ge
nomen soldaten. Het Internatio
naal Strafhof stelt een onderzoek
in naar oorlogsmisdaden.
Als ze het noorden heroveren, kun
nen de Fransen er een hele kluif
aan hebben om verdere schendin
gen van de mensenrechten te voor
komen. Afrikaanse- en Malinese
soldaten zullen mogelijk wraak ne
men op de Toeareg, die de op
stand zijn begonnen. Verschillen
de Toeareg-strijders werden vorig
jaar gedood tijdens een wraakactie
van regeringssoldaten die op de te
rugtocht waren. Franse media wis
ten gisteren te melden dat Maline
zen wraak nemen op mensen met
'een lichtere huid'.
Na de onderdrukking door mos
lim-fundamentalisten volgt Bijltjes
dag.
DIABALY - Franse en Malinese mili
tairen hebben gisteren het cen
trum van de stad Diabaly bereikt.
Een deel van de islamisten zou
zich echter nog in de stad ophou
den. Volgens de bevolking hebben
veel strijders hun wapens opgebor
gen en doen ze zich voor als inwo
ners. De stad ligt 350 kilometer ten
noordoosten van Bamako.
Gisteren werden kampen van mos
lim-strijders bij de steden Timboek
toe en Gao gebombardeerd.
door onze correspondent
Alex Hijmans
Sussuarana is een wijk zoals
vele andere in de Brazili
aanse miljoenenstad Salva
dor. Huisjes van goedkope
baksteen en golfplaat staan hut-
je-mutje op elkaar in een doolhof
van nauwe steegjes en steile trap
pen. Naast de overvolle afvalcontai
ners smeult zwerfvuil; omwonen
den hebben het in brand gesto
ken, omdat de vuilnisauto al een
week niet is geweest.
Enderson Araüjo (20) is in Sussua
rana opgegroeid, Tiago Davi (18) is
er kind aan huis. Maar ze zijn te
jong om zich het ontstaan van de
favela (sloppenwijk) te herinne
ren. Favela is echter geen woord
dat Enderson en Tiago gebruiken.
Zij hebben het steevast over comu-
nidade - de gemeenschap. Dat is
de kern van hun boodschap: Sus
suarana is een wijk om trots op te
zijn, niet om je voor te schamen.
Twee jaar geleden richtte Ender
son, geïnspireerd door een media-
cursus op school, een jeugdorgani
satie op. Midia Periférica - 'De Me
dia van de Periferie' - wil met arti
kelen op de eigen site en de film
pjes op YouTube laten zien dat het
hier niet een en al ellende is.
Eind vorig jaar riep Midia Periféri
ca sloppenwijkbewoners via inter
net op foto's in te sturen die op an
sichtkaarten gebruikt zouden kun
nen worden. Het doel: nu eens
niet de historische binnenstad van
Salvador aan de man brengen,
maar de periferie, waar 70 procent
van de bevolking woont.
De actie trok de aandacht van de
grote media: Enderson kwam in al
le kranten. Resultaat: hij wordt
overal op straat herkend. „Laatst
stapte er in het busstation een
wildvreemde jongen op me af om
me een hand te geven. 'Jij represen
teert ons tenminste goed', zei hij.
Enderson Araüjo (links) en Tiago Davi willen aandacht voor de periferie van
Salvador. foto Alex Hijmans
Kijk, daar doe ik het voor. Niet
voor de eer, maar voor de impact
van onze boodschap", zegt Ender
son. „Wij willen de jeugd van de
sloppenwijken zelfvertrouwen ge
ven."
De twee scholen in Sussuarana
worden met sluiting bedreigd. Van
de medische hulppost, in de jaren
'80 gebouwd voor vijfduizend in
woners, zijn nu twintig keer zo
veel mensen afhankelijk. Er is te
weinig politie; watervoorziening
en stadsreiniging zijn gebrekkig.
Toch maken de bewoners er het
beste van, elke dag weer. Want Sus
suarana is hun thuis. „Wijken als
deze zijn enorm, maar op de een
of andere manier kent bijna ieder
een elkaar van gezicht. Je lacht el
kaar toe, helpt elkaar. Dat is voor
mij een gemeenschap", zegt Tiago.
De beste manier om het zelfver
trouwen van de bewoners van wij
ken als Sussuarana op te vijzelen
is, volgens Enderson en Tiago,
door dat doorzettingsvermogen en
die onderlinge verbondenheid in
de etalage te zetten. „Juist daarom
gaan we toeristen hierheen halen.
Niet alleen zodat die een idee krij
gen van het leven in een sloppen-
Verdrietig' was de Duitse
Bondskanselier Angela
Merkel omdat haar chris
ten-democratische CDU
niet terugkeert in de regering van
de deelstaat Nedersaksen. Op 22
september hebben in Duitsland de
Bondsdagverkiezingen plaats en
bij de CDU begint men zich zor
door onze redactie buitenland
gen te maken. De christen-demo
craten verloren onder partijvoorzit
ter Merkel een hele reeks deel
staat-verkiezingen. Juniorpartner
FDP doet het op landelijk niveau
slecht: in veel peilingen halen de li
beralen de kiesdrempel van 5 pro
cent niet eens. De overwinning in
Nedersaksen - hoe klein ook -
geeft aan oppositiepartijen SPD en
Groenen hoop op een machtswis
seling in Berlijn.Toch blijft de po
pulariteit van Angela Merkel on
der kiezers torenhoog. Met 65 pro
cent ligt ze mijlenver voor op haar
uitdager, Peer Steinbrück, de kan
selierskandidaat van de SPD.
Steinbrück krijgt de goedkeuring
van slechts 25 procent van de kie
zers. 42 procent van de kiezers zou
op de CDU stemmen, als er nu
Bondsdagverkiezingen werden ge
houden. Tegen 28 procent voor de
SPD.
Zo beschouwd, lijkt er voor Ange
la Merkel weinig aan de hand als
het er echt op aankomt. De kiezers
waarderen Merkels strenge optre
den tegen schuldenmakende colle
ga's in Europa. Zij geven haar kre
diet omdat het in Duitsland econo
misch veel beter gaat dan elders in
Europa. En ze zien voor Merkel
geen alternatief. In de CDU/CSU
zijn alle potentiele kroonprinsen
afgevallen, onder wie nu ook de
vertrekkende minister-president
van Nedersaksen, David McAllis
ter.
SPD-leider Peer Steinbrück, Mer
kels directe uitdager, kampt met
een geloofwaardigheidsprobleem
nadat hij zich beklaagde over het
'lage' salaris van de Duitse bonds
kanselier terwijl hij, als Bonsdags-
lid, voor zo'n twee miljoen euro
bleek te hebben bijgeklust.
Veel zal in de komende maanden
afhangen van economische ont
wikkelingen. De werkloosheid is
laag, het aantal banen neemt toe,
de huizenmarkt boomt en de eco
nomie groeit nog altijd.
Als het huidige optimisme stand
houdt, zullen Duitse kiezers naar
verwachting niet Merkels regering
naar huis te sturen. Maar als de
omstandigheden verslechteren en
Duitsland aangestoken raakt door
de crisis, dan kan de trend, die
zich nu in de deelstaten voordoet,
zomaar overslaan naar landelijk ni
veau. Dit is het grote gevaar voor
de Duitse christen-democraten: de
partij is vollledig afhankelijk van
het succes van Angela Merkel. Als
de bondskanselier uit de gunst
raakt, heeft de partij geen alterna
tief.
